Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, bát hương bốc cháy là một hiện tượng đặc biệt, thường khiến nhiều gia đình lo lắng không biết đó là điềm lành hay dự báo điều chẳng lành. Bát hương vốn được xem là cầu nối giữa người sống và cõi tâm linh, vì vậy bất kỳ hiện tượng bất thường nào xảy ra với bát hương cũng đều mang một thông điệp nhất định.
Theo quan niệm dân gian, khi bát hương bốc cháy có thể là dấu hiệu tổ tiên muốn gửi gắm điều gì đó đến con cháu. Nếu bát hương cháy nhẹ, khói bay thẳng và đều thì thường được coi là điềm lành, cho thấy sự chứng giám và hài lòng của tổ tiên trước lòng thành của gia đình. Ngược lại, nếu lửa bốc lên dữ dội, phát ra âm thanh lạ hoặc cháy từ dưới lên thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo về sự bất ổn trong không gian thờ tự hoặc về việc thờ cúng chưa được chu toàn.
Có hai dạng hiện tượng thường gặp: cháy dương và cháy âm. Cháy dương là khi lửa bùng từ trên xuống dưới, thường do nguyên nhân vật lý như cắm quá nhiều hương, nhiệt độ cao hoặc gió mạnh, đây là hiện tượng không quá đáng lo ngại. Ngược lại, cháy âm lại bùng lên từ dưới bát hương, khó lý giải bằng yếu tố tự nhiên, thường được xem là điềm báo vong linh chưa siêu thoát hoặc muốn nhắn gửi điều gì đó đến người thân.
Khi gặp hiện tượng bát hương bốc cháy, gia chủ trước tiên cần giữ bình tĩnh. Có thể dùng vải đỏ hoặc nước gừng để dập lửa thay vì dùng nước lã. Sau đó nên lau dọn bàn thờ sạch sẽ bằng nước gừng tươi để thanh tẩy năng lượng xấu. Đồng thời, hãy xem xét lại vị trí bàn thờ, tránh đặt ở nơi không phù hợp như gần nhà vệ sinh hoặc dưới dầm xà. Nếu hiện tượng tiếp tục lặp lại, nên nhờ đến sự hỗ trợ của các chuyên gia tâm linh để được hướng dẫn thực hiện lễ cúng, cầu siêu hoặc sử dụng các phương pháp trấn an như linh phù, nhưng cần làm đúng cách và có sự chỉ dẫn rõ ràng.
