Bàn thờ Canh Nậu - Một bạn đọc tên Dương Tuấn Anh cùng một số bạn khác gửi câu hỏi: “Thưa đồ thờ Canh Nậu, người chết có thể mất nhiều năm mới được tái sinh trong sáu nẻo luân hồi. Vậy phải làm gì để người chết sớm tái sinh vào cảnh giới tốt? Nếu biết chắc người chết có nghiệp xấu, liệu để họ chưa tái sinh vào địa ngục hay ngạ quỷ có phải là điều tốt? Và nếu chưa tái sinh, họ có phải là ngã quỷ không?” Những thắc mắc này dẫn đến vấn đề cốt lõi: nghiệp quả là gì và vai trò của nó trong tái sinh.
1. Tái sinh không theo thời gian cố định
Đồ thờ Canh Nậu giải thích rằng quá trình tái sinh không diễn ra theo một thời hạn cụ thể như sáu tháng hay một năm sau khi qua đời. Thời điểm và cảnh giới tái sinh hoàn toàn phụ thuộc vào nghiệp quả mà mỗi người đã tạo ra trong suốt cuộc đời, bao gồm hành động, lời nói và suy nghĩ. Sau khi chết, nghiệp quả sẽ quyết định con đường tái sinh trong vòng luân hồi, gồm sáu nẻo: trời, người, a-tu-la, súc sinh, ngạ quỷ và địa ngục. Người sống thiện, hành xử đúng mực, tích lũy nghiệp tốt sẽ được tái sinh vào những cảnh giới cao như trời, người, hoặc các cõi lành. Ngược lại, người tạo nghiệp ác, làm điều xấu sẽ bị nghiệp xấu dẫn dắt đến các cảnh giới thấp như địa ngục, ngạ quỷ hoặc súc sinh. Nghiệp quả chính là yếu tố quyết định tất yếu cho sự tái sinh, không thể trì hoãn hay lựa chọn thay thế.
2. Không thể trì hoãn tái sinh
Theo đồ thờ Canh Nậu, nghiệp giống như một “bản án” đã có sẵn: giống như phạm pháp thì phải chịu xử lý, hay thi rớt thì không thể vào đại học, nghiệp đã tạo cũng không thể trốn tránh. Do đó, dù biết người mất từng tạo nghiệp xấu, chúng ta không thể giữ họ lại hay trì hoãn họ khỏi việc tái sinh vào ngạ quỷ hay địa ngục. Họ không được tự chọn nơi tái sinh mà phải đi đúng theo nghiệp lực đã tạo ra.
3. Có thể chuyển nghiệp bằng cách tu tập
Tuy nhiên, mặc dù nghiệp quả của người đã mất không thể thay đổi, chúng ta có thể chủ động chuyển nghiệp khi còn sống. Việc tu tập, hành thiện và sống từ bi là cách giúp chuyển hóa nghiệp lực xấu thành tốt, mở đường cho tái sinh vào cảnh giới cao hơn. Như ví dụ: giống như đang đi một chuyến xe vào nơi tối tăm, chúng ta có thể đổi sang chuyến xe tốt hơn bằng cách thay đổi hành trình. Nghiệp quả không phải bất biến; khi sống đúng đắn, hành xử từ bi và tích lũy phước đức, nghiệp xấu dần được chuyển đổi, giúp con người tái sinh vào cảnh giới tốt đẹp hơn.
Tóm lại, nghiệp quả là tổng hợp hành động, lời nói và suy nghĩ mà mỗi người tạo ra trong đời, quyết định con đường tái sinh sau khi qua đời. Dù không thể thay đổi nghiệp của người đã khuất, chúng ta vẫn có thể tạo nghiệp tốt khi còn sống, từ đó cải thiện vận mệnh và hướng đến những cảnh giới cao, an lạc trong vòng luân hồi.
