Trong văn hóa Việt Nam, xông đất là gì luôn là câu hỏi được nhiều người quan tâm mỗi dịp Tết đến. Theo quan niệm dân gian, người đầu tiên bước vào nhà sau giao thừa chính là “người xông đất” – mang theo vận khí, tài lộc và ảnh hưởng đến may mắn của cả gia đình trong suốt một năm mới.
Xông đất là gì?
Xông đất (hay còn gọi là xông nhà, đạp đất) là phong tục truyền thống lâu đời của người Việt vào dịp Tết Nguyên Đán. Người đầu tiên đến chúc Tết gia chủ ngay sau thời khắc giao thừa sẽ được coi là người xông đất. Họ thường chỉ ghé thăm trong thời gian ngắn, gửi lời chúc an khang, nhưng lại mang ý nghĩa tinh thần vô cùng quan trọng, bởi được tin rằng “mở cửa” năm mới bằng ai sẽ quyết định vận hạn và tài lộc của cả gia đình.
Ý nghĩa của tục xông đất
Người Việt tin rằng đầu năm là khởi đầu cho mọi việc, vì vậy tính cách, công việc và vận mệnh của người xông đất sẽ tác động trực tiếp đến gia chủ. Nếu người đó vui vẻ, thành công, khỏe mạnh thì cả năm gia đình sẽ thuận lợi, tài lộc hanh thông. Ngược lại, nếu gặp “vía xấu”, làm ăn lận đận thì sẽ ảnh hưởng không tốt đến gia chủ.
Cách chọn người xông đất đầu năm
-
Nên chọn người có tuổi hợp với gia chủ và năm mới.
-
Người hiền lành, khỏe mạnh, làm ăn phát đạt, gia đình hạnh phúc.
-
Thường mời bạn bè, người thân trước để đảm bảo an tâm.
-
Một số gia đình chọn người có tên đẹp như Phúc, Lộc, Tài, Thọ để cầu may.
-
Trường hợp không nhờ ai, gia chủ có thể tự xông đất bằng cách ra khỏi nhà trước giao thừa rồi quay lại sau giao thừa để “tự mở lộc”.
Bà bầu có nên xông đất không?
Từ xưa, dân gian quan niệm bà bầu mang “khí âm”, nên tránh xông đất vì sợ ảnh hưởng đến may mắn gia đình. Tuy nhiên, đây chỉ là tín ngưỡng truyền thống, không có bằng chứng khoa học chứng minh. Nhiều gia đình vẫn kiêng nhờ bà bầu xông đất để giữ tâm lý thoải mái, tránh lo lắng không đáng có trong những ngày đầu năm. Đồng thời, bà bầu cũng thường được khuyên nên hạn chế đi lễ cưới, đám ma hoặc di chuyển nhiều trong dịp Tết để giữ sức khỏe cho mẹ và bé.
Tục xông đất ở một số quốc gia khác
-
Anh: Người đàn ông tóc đen đến đầu tiên được coi là may mắn, thường mang theo than hoặc tiền xu tượng trưng cho tài lộc.
-
Hungary: Đốt hình nộm để xua đi xui xẻo cũ.
-
Bồ Đào Nha: Ăn 12 quả nho lúc giao thừa, mỗi quả tượng trưng cho một tháng may mắn.
-
Philippines: Ưa chuộng đồ ăn hình tròn và mặc đồ chấm bi để cầu tài.
-
Brazil: Người dân mặc đồ trắng, ném hoa xuống biển và nhảy sóng để ước điều lành.
-
Mỹ: Các cộng đồng nhập cư tổ chức theo phong tục riêng, thường ăn bắp cải, cá mòi và mật ong cầu phúc.
Xông đất là gì? – Đó không chỉ là một nghi thức đón năm mới, mà còn là nét đẹp văn hóa, gửi gắm niềm tin và hi vọng của gia chủ cho một năm bình an, sung túc. Dù tin theo quan niệm nào, điều quan trọng nhất vẫn là giữ tâm thế lạc quan, vui vẻ để khởi đầu năm mới trọn vẹn.
