Xông đất là gì?
Bàn thờ Canh Nậu - Trong văn hóa Việt Nam, xông đất là gì luôn là câu hỏi được nhiều người quan tâm mỗi dịp Tết đến. Theo quan niệm dân gian, người đầu tiên bước vào nhà sau giao thừa được gọi là “người xông đất”, mang theo vận khí, tài lộc và ảnh hưởng đến may mắn của cả gia đình trong suốt một năm mới. Xông đất, hay còn gọi là xông nhà, đạp đất, là một phong tục truyền thống lâu đời của người Việt vào dịp Tết Nguyên Đán. Người xông đất thường chỉ ghé thăm trong thời gian ngắn, gửi lời chúc an khang, nhưng lại mang ý nghĩa tinh thần vô cùng quan trọng, bởi dân gian tin rằng “mở cửa” năm mới bằng ai sẽ quyết định vận hạn và tài lộc của gia chủ.
Cách chọn người xông đất đầu năm
Người Việt tin rằng đầu năm là khởi đầu cho mọi việc, vì vậy tính cách, công việc và vận mệnh của người xông đất sẽ tác động trực tiếp đến gia chủ. Nếu người đó vui vẻ, thành công, khỏe mạnh, cả năm gia đình sẽ thuận lợi, tài lộc hanh thông. Ngược lại, nếu gặp “vía xấu” hoặc làm ăn lận đận, điều này sẽ ảnh hưởng không tốt đến gia chủ. Vì vậy, việc chọn người xông đất đầu năm rất quan trọng, thường ưu tiên những người có tuổi hợp với gia chủ và năm mới, hiền lành, khỏe mạnh, làm ăn phát đạt và gia đình hạnh phúc. Một số gia đình còn chọn người có tên đẹp như Phúc, Lộc, Tài, Thọ để cầu may. Trường hợp không nhờ được ai, gia chủ có thể tự xông đất bằng cách ra khỏi nhà trước giao thừa rồi quay lại sau giao thừa để “tự mở lộc”.
Bà bầu có nên xông đất không?
Theo quan niệm dân gian, bà bầu nên tránh xông đất vì mang “khí âm”, có thể ảnh hưởng đến may mắn của gia đình. Tuy nhiên, đây chỉ là tín ngưỡng truyền thống, không có bằng chứng khoa học chứng minh. Nhiều gia đình vẫn kiêng nhờ bà bầu xông đất để giữ tâm lý thoải mái, đồng thời bà bầu cũng thường được khuyên hạn chế đi lễ cưới, đám ma hoặc di chuyển nhiều trong dịp Tết để giữ sức khỏe cho mẹ và bé. Thay vào đó, bà bầu nên ở nhà tĩnh dưỡng, tránh đi lại nhiều trong những ngày đầu năm, giữ tâm trạng thoải mái để đón năm mới an lành.
Tục xông đất ở một số quốc gia khác
Phong tục xông đất cũng xuất hiện dưới nhiều hình thức ở các quốc gia khác. Ở Anh, người đàn ông tóc đen đến đầu tiên được coi là may mắn, thường mang theo than hoặc tiền xu tượng trưng cho tài lộc. Tại Hungary, người dân đốt hình nộm để xua đi xui xẻo cũ, còn ở Bồ Đào Nha, họ ăn 12 quả nho lúc giao thừa, mỗi quả tượng trưng cho một tháng may mắn. Ở Philippines, người ta ưa chuộng đồ ăn hình tròn và mặc đồ chấm bi để cầu tài, trong khi tại Brazil, người dân mặc đồ trắng, ném hoa xuống biển và nhảy sóng để ước điều lành. Ở Mỹ, các cộng đồng nhập cư thường tổ chức theo phong tục riêng, ăn bắp cải, cá mòi và mật ong để cầu phúc.
Xông đất là gì không chỉ là một nghi thức đón năm mới mà còn là nét đẹp văn hóa, gửi gắm niềm tin và hy vọng của gia chủ cho một năm bình an, sung túc. Dù theo quan niệm nào, điều quan trọng nhất vẫn là giữ tâm thế lạc quan, vui vẻ để khởi đầu năm mới trọn vẹn, đồng thời tôn trọng phong tục truyền thống để cầu chúc may mắn và hạnh phúc cho gia đình.
