Tết cổ truyền của người Thái – Hòa chung nhịp Việt, giữ riêng bản sắc
Người Thái có truyền thống sử dụng lịch âm để tính ngày tháng, nên từ lâu đời, họ cũng đón Tết Nguyên đán trùng thời điểm với người Kinh. Tuy nhiên, Tết của cộng đồng người Thái lại mang nhiều màu sắc văn hóa độc đáo, đậm đà yếu tố tâm linh và truyền thuyết dân gian.
1. Không khí chuẩn bị Tết sớm từ núi rừng Tây Bắc
Khoảng chục ngày trước Tết, đồng bào Thái đã bắt đầu chuẩn bị đón năm mới. Các công việc đồng áng được hoàn tất sớm để mọi người có thể tận hưởng Tết một cách trọn vẹn, thư thái, không bị vướng bận bởi việc mùa màng hay lao động.
2. Những nghi thức đón Tết giàu truyền thống
Từ ngày 25 tháng Chạp, người dân trong bản đồng loạt vệ sinh nhà cửa, giặt giũ chăn màn, trang hoàng không gian sống. Đặc biệt, vào ngày 29, phụ nữ đảm nhiệm việc dọn dẹp kỹ lưỡng từ trong nhà đến ngoài sân. Theo nghệ nhân Tòng Văn Hân – người có nhiều công trình nghiên cứu về văn hóa Thái – một trong những nghi lễ không thể thiếu là gói bánh chưng gù. Bánh được luộc ngoài trời, với niềm tin rằng hương thơm của bánh sẽ bay đến cõi linh thiêng để các vị thần nếm trước và phù hộ cho con cháu bình an.
3. Mâm cúng giao thừa của người Thái
Vào đêm chuyển giao năm cũ và năm mới, bàn lễ được sắp xếp nhiều món ăn làm từ nông sản cây nhà lá vườn như xôi, bánh từ ngô, sắn, khoai…, cùng với sản vật từ chăn nuôi hay săn bắn như thịt heo, gà, cá, cua, sóc… Mỗi món đều mang ý nghĩa tri ân và cầu mong sung túc.
4. Đêm giao thừa – Thức cùng đất trời
Vào đêm 30, hầu hết các gia đình người Thái đều thức suốt đêm. Ánh sáng đèn không tắt, bếp luôn rực hồng, hương nhang trên bàn thờ được thay liên tục để không bị tàn. Trong thời khắc thiêng liêng ấy, người dân lặng lẽ lắng nghe âm thanh của thiên nhiên – nếu nghe thấy tiếng động vật nào đầu tiên, họ sẽ căn cứ vào đó để đoán lành dữ trong năm mới.
5. Bữa cơm đầu năm – Gắn kết tình thân
Đúng khoảnh khắc bước sang năm mới, mâm cúng được đặt lên bàn thờ tổ tiên. Sau lễ cúng, cả gia đình quây quần bên mâm cơm đầu năm, cùng nhau nâng ly chúc mừng, kể chuyện và chia sẻ những hy vọng cho tương lai. Có những bữa cơm kéo dài đến tận 2 – 3 giờ sáng, tràn ngập tiếng cười và sự sum vầy.
6. Nghi thức lấy nước đầu năm – Đón tài lộc
Sáng mùng Một, người Thái thường đi lấy nước từ suối hay giếng làng với quan niệm nước đầu năm mang lại tài lộc và may mắn. Người đầu tiên đi lấy nước thường rửa mặt tại suối rồi mới gánh về cho cả nhà dùng. Nước cũ trên bàn thờ cũng được thay mới như một cách thanh lọc và chào đón điều tốt đẹp.
Tết – Dịp sum họp đậm tình bản làng
Vào những ngày đầu xuân, mỗi gia đình trong bản sẽ chọn một ngày cụ thể để tổ chức lễ cúng tổ tiên (còn gọi là "sơ"). Ngày này, họ mời họ hàng và cả người dân trong làng đến dự, tạo nên một không khí gắn kết cộng đồng rất đặc trưng.
Tín ngưỡng theo Can chi – Vũ điệu xòe tưng bừng
Tùy theo nơi, việc cúng tổ tiên có thể diễn ra theo chu kỳ 5 hoặc 10 ngày, căn cứ vào hệ Can chi. Nếu ngày cúng trùng vào dịp Tết, gia đình sẽ tổ chức luôn vào ngày ấy. Nếu không, họ sẽ chọn một ngày khác phù hợp, tránh những ngày xung khắc theo quan niệm truyền thống. Trong suốt những ngày này, âm thanh rộn ràng của trống chiêng vang vọng khắp bản làng. Khi màn đêm buông xuống, dân bản cùng nhau nắm tay nhảy múa trong các điệu xòe cổ truyền tại sân nhà hoặc bãi đất trống – một nét văn hóa cộng đồng đẹp đẽ, sống động và khó quên.
BÀN THỜ CANH NẬU - BÀN THỜ SANG TRỌNG ĐẲNG CẤP, THIẾT KẾ SÁNG TẠO DẪN ĐẦU XU HƯỚNG THỊ TRƯỜNG
Điện Thoại: 0936 32 08 32 - 0987 152 648
Website: vach-ngan.com
Email: [email protected]
Xưởng Sản Xuất: thôn 3, Canh Nậu, Thạch Thất, Hà Nội
