1. Khái niệm bàn thờ tam cấp và ý nghĩa
Bàn thờ tam cấp là kiểu bàn thờ được thiết kế theo dạng chân đứng gồm ba tầng xếp chồng lên nhau theo trình tự từ thấp lên cao. Kiểu thiết kế bàn thờ tam cấp phổ biến trong không gian thờ cúng của nhà thờ tổ hay trong các gia đình mang lại sự tôn nghiêm thanh lịch và hài hòa cho nơi thờ tự.
Theo quan niệm tín ngưỡng dân gian Việt Nam việc bài trí không gian thờ tự không chỉ là thể hiện lòng hiếu kính với ông bà tổ tiên mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc – cầu mong phúc lành may mắn tài lộc đến với gia chủ. Do đó việc lựa chọn mẫu bàn thờ phù hợp là yếu tố không thể xem nhẹ.
2. Đặc điểm thiết kế bàn thờ 3 tầng
Bàn thờ 3 tầng hay còn gọi là tam cấp có cấu trúc gồm ba bề mặt nhỏ dần về phía trên đặt trên khung chân chắc chắn. Thông thường bàn thờ được làm từ gỗ tự nhiên với các họa tiết điêu khắc thủ công như rồng sen long lân quy phụng... góp phần tạo nên nét đặc trưng và tính nghệ thuật cao.
-
Tầng dưới cùng (cấp 1): Dùng để bày các vật phẩm như hoa tươi nến kinh sách hoặc các vật thờ đơn giản mang ý nghĩa tượng trưng.
-
Tầng giữa (cấp 2): Thường đặt đèn thờ chân nến bát hương dùng cho việc thờ tổ tiên gần nhất hoặc ông bà đời gần.
-
Tầng trên cùng (cấp 3): Vị trí linh thiêng nhất dùng để đặt bát hương cao nhất ảnh thờ tổ tiên lâu đời hoặc tượng Phật Bồ Tát tùy theo mục đích thờ cúng của gia đình.
Nguyên tắc chung: Dù cách sắp xếp có thể khác nhau tùy theo mỗi nhà song vẫn phải tuân thủ trật tự từ trên xuống dưới theo vai vế thứ bậc tổ tiên.
4. Các loại gỗ làm bàn thờ tam cấp
| Loại gỗ | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Gỗ gụ | Gỗ gụ là chất liệu được ưa chuộng nhờ độ bền vượt trội và tính thẩm mỹ cao. Gỗ có màu sắc sang trọng từ nâu đậm đến socola ít cong vênh không mối mọt và tuổi thọ cao. Dù có giá thành khá cao song đây là lựa chọn xứng đáng với chất lượng và vẻ đẹp mang lại. |
| Gỗ hương | Gỗ hương có mùi thơm dễ chịu giúp làm sạch không khí và tạo cảm giác an lành. Gỗ có màu sắc nhẹ nhàng từ hồng đến xám nâu vân gỗ độc đáo dễ tạo hình. Ngoài giá trị tâm linh mùi thơm tự nhiên còn được cho là có lợi cho tinh thần và sức khỏe. |
| Gỗ sồi | Gỗ sồi thường được nhập khẩu từ Nga hoặc Mỹ có kích thước lớn vân rõ và màu từ nâu sáng đến nâu đậm. Mẫu bàn thờ làm từ loại gỗ sồi có giá hợp lý kiểu dáng đẹp và dễ phối hợp với nhiều phong cách nội thất hiện đại. |
| Gỗ mít | Nếu bạn cần một mẫu bàn thờ vừa đẹp vừa tiết kiệm gỗ mít là lựa chọn hợp lý. Tuy là dòng giá rẻ nhưng gỗ mít vẫn đảm bảo độ dẻo dai vững chắc. Đặc điểm nổi bật là mùi thơm nhẹ thớ gỗ mềm dễ chế tác và lên màu đẹp. |
5. Các mẫu bàn thờ tam cấp phổ biến
| Loại bàn thờ | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Bàn thờ tam cấp thiết kế tối giản | Dành cho gia đình ưa chuộng lối sống đơn giản không cầu kỳ. Những mẫu Bàn thờ tam cấp thiết kế tối giản tập trung vào đường nét vuông vức mặt bàn trơn láng và nước sơn tinh tế tiết kiệm diện tích và chi phí rất phù hợp với căn hộ chung cư nhà phố. |
| Bàn thờ tam cấp hiện đại | Mẫu Bàn thờ tam cấp hiện đại được nhiều gia đình lựa chọn nhờ vẻ đẹp thời thượng. Bạn có thể chọn kiểu chân thẳng hoặc chân kỳ lân kết hợp các họa tiết sen rồng nếu muốn tạo sự uy nghi. Phong cách hiện đại nhưng vẫn giữ được yếu tố tâm linh truyền thống. |
| Mẫu bàn thờ tam cấp thờ Phật | Với gia đình vừa muốn thờ Phật vừa thờ tổ tiên bàn thờ tam cấp là giải pháp tiện lợi. Tầng cao nhất dành cho tượng hoặc ảnh Phật tầng giữa là bát hương tổ tiên gần tầng dưới cùng bố trí vật phẩm thờ. |
| Sập thờ tam cấp cao cấp | Thường được đặt trong từ đường nhà thờ họ hoặc phòng thờ rộng lớn. Mẫu Sập thờ tam cấp cao cấp được chế tác từ các khối gỗ quý lớn chạm khắc tinh xảo thể hiện sự trang nghiêm và đẳng cấp của không gian thờ tự. |
6. Kích thước bàn thờ tam cấp theo chuẩn phong thủy
Người Việt cho rằng tổ tiên vẫn dõi theo con cháu do đó không gian thờ cúng cần được sắp xếp cẩn thận theo phong thủy để kết nối linh thiêng. Một số kích thước phổ biến:
| Kích thước | Chi tiết | Phù hợp với |
|---|---|---|
| Kích thước nhỏ | Ngang 81cm 89cm hoặc 107cm; sâu 61cm | Nhà nhỏ hoặc căn hộ chung cư |
| Kích thước trung | Ngang 153cm sâu từ 61–67cm | Nhà phố hoặc phòng thờ riêng |
| Kích thước lớn | Ngang 193cm sâu 67–69cm | Từ đường hoặc thờ cả gia tiên và Phật |
