Nhiều người lầm tưởng bàn thờ chỉ thờ 2 vị thần nhưng thực tế, bài vị thể hiện rằng chúng ta đang thờ 10 vị thần, gồm 5 vị Thần Tài và 5 vị Thổ Địa, đại diện cho ngũ phương: Đông, Tây, Nam, Bắc và Trung tâm, quản lý toàn bộ không gian, phương hướng và vận khí của nơi thờ tự. Nội dung bài vị thường viết bằng chữ Hán, đọc từ phải sang trái, từ trên xuống dưới, mỗi dòng mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Thần Tài là ai ?
Thần Tài là vị thần cai quản tiền bạc, tài lộc mang lại may mắn và sự phát đạt trong kinh doanh. Truyền thuyết kể rằng Thần Tài vốn là vị thần trên trời, do uống rượu say rơi xuống trần gian. Khi Thần Tài ghé thăm một quán ăn, chủ quán kinh doanh bỗng phát đạt và sau khi Ngài rời đi, buôn bán trở lại bình thường. Từ đó, người ta tin rằng Thần Tài mang lại lộc và may mắn trong làm ăn. Một số quan điểm cho rằng Thần Tài là hóa thân của Bố Đại La Hán, tức Phật Di Lặc với hình ảnh bụng to, tay cầm túi vải, biểu tượng của phúc đức và tài lộc. Ngoài ra, Thần Tài cũng được xem như một dạng Thổ Thần, chuyên phù hộ cho những người làm ăn.
Ông Địa là ai ?
Ông Địa hay Thổ Địa là vị thần cai quản đất đai, nhà cửa mang lại bình an, thịnh vượng và bảo vệ gia đình khỏi tà khí. Thờ cúng Ông Địa có thể thực hiện trong nhà hoặc ngoài trời, tùy thuộc vào văn hóa vùng miền và điều kiện không gian sống nhưng quan trọng nhất là bàn thờ phải được sắp xếp trang nghiêm và hợp phong thủy. Ông Địa hay Thổ Địa là vị thần giữ đất, trấn giữ nhà cửa và khu vực sinh sống, được xem là thần hộ mệnh giúp xua đuổi vận xui, bảo vệ bình an và hỗ trợ làm ăn thuận lợi mang lại tài lộc cho gia chủ. Ông được miêu tả với dáng người mập mạp, vui vẻ thể hiện sự an yên, sung túc.
Nhận diện qua trang phục của tượng
Ông Thổ Địa thường mặc áo hở bụng, tạo cảm giác gần gũi và thân thiện là đặc điểm dễ nhận diện vì ông là vị thần cai quản đất đai, bảo vệ gia đình và mang lại sự bình an. Ngược lại, ông Thần Tài mặc áo kín đáo thể hiện sự uy nghiêm và tôn trọng. Thần Tài chuyên cai quản tiền bạc và tài lộc vì thế trang phục của ông thường thể hiện sự trang trọng và sự đầy đủ.
Nhận diện qua đặc điểm ngoại hình
Ông Thổ Địa thường có thân hình mập mạp, tròn trịa thể hiện sự tươi vui và hạnh phúc. Ông có thể cầm quạt mo hoặc điếu thuốc và gương mặt luôn tươi cười, dễ gần giúp thể hiện vai trò của Thổ Địa trong bảo vệ giữ gìn nhà cửa và mang lại sự an lành cho gia đình. Ông Thần Tài thường có râu dài, tay cầm kệ Như Ý hoặc túi tiền với gương mặt hiền từ nhưng uy nghiêm. Tượng Thần Tài biểu trưng cho sự phát tài luôn toát lên sự trang trọng và khí chất mạnh mẽ.
Với những đặc điểm dễ nhận diện, gia chủ có thể dễ dàng phân biệt đâu là Thần Tài, đâu là Thổ Địa và sắp xếp tượng trên bàn thờ đúng vị trí. Thần Tài nên đặt ở bên phải bàn thờ (nhìn từ ngoài vào) để thu hút tài lộc còn Thổ Địa đặt ở bên trái để bảo vệ gia đạo và duy trì sự bình an. Phân biệt và sắp xếp đúng sẽ không chỉ giúp bàn thờ trở nên đẹp mắt mà còn giúp gia chủ thu hút năng lượng phong thủy tích cực mang lại may mắn và thịnh vượng.
Nguyên tắc bố trí và các vị thần trên bàn thờ
Vị trí đặt tượng Thần Tài
Khi bố trí tượng Thần Tài và Thổ Địa, chọn vị trí đúng phong thủy là vô cùng quan trọng để thu hút tài lộc, vượng khí và bảo vệ sự bình an cho gia đình. Thần Tài và Thổ Địa có mối quan hệ tương sinh, hỗ trợ nhau trong việc mang lại may mắn và tài lộc cho gia chủ. Thần Tài tượng trưng cho Thanh Long (rồng xanh) là biểu tượng của sự thịnh vượng và tiền tài. Thổ Địa đại diện cho Bạch Hổ (hổ trắng) mang đến sự bảo vệ và an lành cho gia đình. Về nguyên tắc bố trí, khi nhìn từ bên trong bàn thờ ra ngoài, Thần Tài sẽ được đặt ở phía bên trái còn Thổ Địa sẽ đặt ở bên phải. Ngược lại, khi nhìn từ ngoài vào, Thổ Địa sẽ đứng ở bên trái còn Thần Tài ở bên phải được truyền tải qua câu phong thủy "Đắc Thăng Long Hữu Bạch Hổ", nhấn mạnh rằng sự kết hợp giữa Thần Tài và Thổ Địa đúng vị trí sẽ mang lại sự cân đối và hài hòa cho không gian, từ đó tạo ra vượng khí giúp thu hút tài lộc và may mắn cho gia chủ.
