Câu đối “Ngọc Bạch Vân Hồ Tai – Hiếu Đễ Nhi Dĩ Hĩ” nghĩa là gì?
Câu đối “Ngọc Bạch Vân Hồ Tai – Hiếu Đễ Nhi Dĩ Hĩ” có nguồn gốc từ kinh điển Nho giáo và nhấn mạnh giá trị đạo đức, hiếu thảo và tấm lòng thành trong việc thờ phụng.
Cụ thể:
"Nói đến việc Lễ, chẳng lẽ chỉ là tơ lụa, ngọc ngà hay sao? Nói đến việc Nhạc, chẳng lẽ chỉ là chuông với trống thôi sao?"
Đây là lời than thở của Khổng Tử về sự suy vi của lễ nhạc, nhấn mạnh rằng hình thức bên ngoài không quan trọng bằng tấm lòng thành, sự thực tâm khi thực hành lễ nghĩa và âm nhạc.
Vế đối: Hiếu Đễ Nhi Dĩ Hĩ trích từ Mạnh Tử, nghĩa là:
"Đạo của vua Nghiêu, vua Thuấn cũng chính là hiếu thảo và kính trọng anh chị mà thôi."
Ý này nhấn mạnh nền tảng của đạo đức là hiếu thảo với cha mẹ và kính trọng anh chị em, là cốt lõi của mọi đạo lý và hành vi làm người.
Câu đối nhắc nhở rằng việc thờ phụng và giữ lễ nghĩa phải thành tâm, không chỉ coi trọng hình thức bên ngoài, đồng thời giữ đạo đức căn bản thông qua hiếu thảo và yêu thương hòa thuận trong gia đình. Đây là thông điệp về luân lý và đạo đức gia đình, đồng thời ca ngợi truyền thống Nho giáo trong việc giáo dục và vun đắp các giá trị đạo đức.
Câu đối được khắc năm 1894, thời Thành Thái Giáp Ngọ, nhân dịp khánh thành Nhà thờ Họ Nguyễn ở xã Hưng Long, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An. Đây không chỉ là tác phẩm thư pháp đẹp mà còn là bằng chứng sống về truyền thống đạo đức và thẩm mỹ Nho giáo, phản ánh tư tưởng hiếu thảo, kính trọng tổ tiên và giữ gìn lễ nghĩa trong gia đình Việt Nam xưa.
