Câu đối có nội dung:
- “Từ Đức Lưu Truyền Hinh Thế Phả / Hiếu Phong Thiệu Thuật Chấn Gia Thanh.”
Câu đối thờ Từ Đức Lưu Truyền- Hiếu Phong Thiệu Thuật được hiểu là lời răn dạy và ca ngợi công đức của tổ tiên, đồng thời nhắc nhở con cháu noi theo đạo lý gia phong. Dưới đây là cách phiên âm, dịch nghĩa và bình giải chi tiết.
Phiên âm Hán – Việt:
- 上聯: 慈德流傳馨世譜
- 下聯: 孝風紹述振家聲
Dịch nghĩa:
- Vế trên: “Từ đức lưu truyền hinh thế phả” nghĩa là lòng nhân từ và đức độ được lưu truyền, để lại tiếng thơm trong gia phả nhiều đời.
- Vế dưới: “Hiếu phong thiệu thuật chấn gia thanh” nghĩa là nếp hiếu thảo được kế tiếp và phát huy, làm rạng rỡ tiếng tăm của dòng họ.
Giải thích từ ngữ:
- “Từ đức”: chỉ lòng nhân từ, đức độ, sự hiền hậu của người xưa.
- “Lưu truyền”: để lại, nối tiếp qua các thế hệ.
- “Hinh thế phả”: “hinh” là hương thơm, “thế phả” là gia phả, ý nói tiếng thơm để lại trong dòng họ.
- “Hiếu phong”: nếp sống hiếu thuận, trọng đạo hiếu.
- “Thiệu thuật”: tiếp nối và phát huy truyền thống tốt đẹp.
- “Chấn gia thanh”: làm rạng danh, giữ gìn thanh danh của gia đình và dòng tộc.
Dịch thơ:
- Đức lớn từ nhân, thơm sử thế,
- Hiếu bền nề nếp, rạng danh gia.
Câu đối thờ Từ Đức Lưu Truyền- Hiếu Phong Thiệu Thuật thể hiện triết lý đạo đức truyền thống của người Việt chịu ảnh hưởng sâu sắc từ Nho học: “Nhân – Nghĩa – Lễ – Trí – Tín”.
Tổ tiên có đức độ, để lại tiếng thơm trong sử sách và gia phả; con cháu lấy đạo hiếu làm đầu, kế thừa và phát huy gia phong để gìn giữ thanh danh tộc họ.
Đây là kiểu câu đối thường thấy trong từ đường, nhà thờ họ, thể hiện sự tôn kính và giáo huấn cho hậu thế về lòng nhân nghĩa và hiếu đạo.
Tổng kết:
“Từ Đức Lưu Truyền – Hiếu Phong Thiệu Thuật” là một đôi câu đối cổ, hàm chứa tư tưởng nhân nghĩa và hiếu đạo, vừa ca ngợi công đức tổ tiên, vừa khuyến khích con cháu gìn giữ nề nếp gia phong, xứng đáng là phương châm sống của những dòng họ trọng đạo lý.
