Hoành phi “Nhật Tinh – Hà Nhạc” nghĩa là gì?
Hoành phi “Nhật Tinh – Hà Nhạc” là cách gọi trời sao và sông núi, dùng để tôn vinh thiên nhiên và đất nước, đồng thời ẩn dụ sức mạnh và uy quyền của bậc minh quân hoặc anh hùng. Trong bối cảnh lịch sử, câu chữ này xuất hiện trên câu đối thờ vua Quang Trung ở gò Đống Đa, nhắc nhở về công lao chinh chiến, bảo vệ đất nước và giữ gìn non sông.
Câu chữ thường đi kèm với toàn văn như:
- “Thử thành quách, thử giang sơn, bách chiến phong trần dư xích địa. Vi nhật tinh, vi hà nhạc, thập niên tâm sự vọng thanh thiên.”
Dịch nghĩa:
- “Kia thành quách, kia non sông, trăm trận phong trần còn thước đất. Là trời sao, là sông núi, mười năm tâm sự với trời xanh.”
Hoành phi “Nhật Tinh – Hà Nhạc” tôn vinh tinh thần chính khí, lòng trung nghĩa và công lao bảo vệ tổ quốc. “Nhật Tinh – Hà Nhạc” biểu tượng cho thiên nhiên, quyền uy và trật tự vũ trụ, đồng thời ca ngợi anh hùng, bậc minh quân đã dốc lòng bảo vệ non sông qua trăm trận chiến gian khổ. Đây là lời nhắc nhở về trách nhiệm và đạo đức của người quân tử trong xã hội, đồng thời truyền cảm hứng cho các thế hệ sau.
Nguồn gốc chữ “Nhật Tinh – Hà Nhạc” và liên hệ với các tác phẩm cổ?
Cụm từ được lấy từ “Chính Khí Ca” của Văn Thiên Tường đời Tống, nguyên văn:
- “Thiên địa hữu chính khí, tạp nhiên phú lưu hình, hạ tắc vi hà nhạc, thượng tắc vi nhật tinh…”
Nghĩa là: Trời đất có chính khí, tràn đầy hình dạng muôn loài; dưới là sông núi, trên là sao trời. Đây là nguồn cảm hứng cho các hoành phi, câu đối, nhấn mạnh sự hài hòa giữa con người, đất nước và vũ trụ.
Hoành phi “Nhật Tinh – Hà Nhạc” nên treo ở đâu và mục đích gì?
Thích hợp treo ở đình, đền, gò tưởng niệm hoặc phòng trưng bày lịch sử, nơi ca ngợi công lao anh hùng, tôn vinh tinh thần chính nghĩa, giúp thế hệ sau nhận thức giá trị lịch sử, lòng trung nghĩa và sự cống hiến cho đất nước.
