Truyền thống xưa, các cụ chỉ thờ 1 bát hương công đồng, gồm gia tiên và bà cô ông mãnh, đặt chính giữa ban thờ. Một số nhà thêm ban thờ Thổ Công hoặc Thánh Sư, nhưng không bắt buộc. Lập 3 bát hương chủ yếu để đăng đối trên ban thờ: 1 bát Thổ Công, 1 bát gia tiên, 1 bát bà cô ông mãnh, là sáng tạo mới, không phải truyền thống cổ.
Vì sao nhiều thầy pháp khuyên dùng 3 bát hương?
Một số thầy đề xuất 3 bát để phân chia ngôi vị, tránh xếp hai bát ngang hàng. Tuy nhiên, theo truyền thống, bát hương không phải nơi ngự của thần linh hay vong linh, mà chỉ là nơi châm hương để cung thỉnh các thần linh, chân linh hay hương linh.
Có phải bát hương càng nhiều càng tốt?
Không. Truyền thống hàng trăm năm cho thấy 1 bát hương công đồng là đủ. Thờ nhiều bát mới xuất hiện vài chục năm gần đây, chủ yếu do phong thủy hay sáng tạo của thầy pháp, đôi khi gây rối trật tự truyền thống.
Gia đình có nên nghe theo lời thầy để lập 3 bát hương không?
Gia chủ hoàn toàn quyết định dựa trên truyền thống gia đình và không gian ban thờ. Nhiều gia đình vẫn giữ bát hương cổ truyền và thấy trang nghiêm, tiết kiệm, thuận tiện. Nếu muốn thêm, có thể giải thích cho các thành viên để yên tâm.
Thờ Thổ Công hay thần linh có ảnh hưởng gì tới số bát hương?
Theo quan niệm xưa, con trưởng thờ gia tiên, con thứ thờ Thổ Công và vọng gia tiên. Trong thực tế, một gia đình xa quê thường thờ Thổ Công tại gia và vọng gia tiên, dẫn tới ba chủ thể trên ban thờ. Tuy nhiên, không nên gộp Thổ Công với gia tiên trong cùng một bát vì khác huyết thống và khác đẳng cấp tâm linh.
Bát hương có cần trang trí rồng phượng hay vàng son?
Không bắt buộc. Truyền thống xưa, bát hương đơn giản, chỉ để châm hương; các cụ không ngự trên bát mà ngự về bài vị, ngai, khám. Một số bát cổ vẫn giữ hình tròn hoặc vẽ sơn thủy, lan đằng, không rồng phượng, vẫn rất trang nghiêm.
1 bát hương công đồng là đủ, vừa đúng truyền thống, vừa tiết kiệm và trang nghiêm. Lập ba bát hương là tuỳ gia chủ, không bắt buộc. Quan trọng nhất là tấm lòng thành kính với tổ tiên và thần linh, không phải số lượng bát hương.
