Một trong những câu hỏi phổ biến là: Tại sao khi gia đình có người qua đời người thân thường phải mặc áo xô đội mũ gai?
1. Phong tục tang lễ thay đổi theo thời gian
Các nghi lễ trong đám tang chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố như phong tục vùng miền triều đại lịch sử và tín ngưỡng văn hóa. Ví dụ, trong thời kỳ xa xưa có những phong tục rất khắc nghiệt thậm chí có nơi còn bắt chôn theo thê thiếp của người đã khuất. Riêng về tang phục, sách Thọ Mai Gia Lễ đã ghi chép rất kỹ về những quy tắc này.
2. Ý nghĩa áo xô và khăn xô và gậy chống trong đám tang
| Vật dụng / Trang phục | Ý nghĩa |
|---|---|
| Áo xô | Áo may sơ sài không viền mép thể hiện sự đau buồn không chú trọng đến hình thức. Nhắc nhở con cháu về sự hy sinh của cha mẹ khi còn sống vì cha mẹ nuôi dưỡng con cái không màng đến bản thân. |
| Khăn xô | Quấn trên đầu tượng trưng cho sự tang tóc và đau buồn. Đồng thời khăn xô giúp bảo vệ khi cúi lạy nhiều lần trong lễ tang. |
| Gậy chống | Con trai trưởng chống gậy trúc (hình tròn) tượng trưng cho cha – trời tròn. Con gái và con dâu chống gậy vông (hình vuông) tượng trưng cho mẹ – đất vuông. Gậy giúp đỡ mệt mỏi khi lạy cúi đầu và đi lại trong tang lễ. |
Ngày nay nhiều gia đình đã giản lược trang phục tang lễ. Một số đám tang chỉ sử dụng băng tang đeo trên tay hoặc ngực thay vì khăn xô áo xô. Đối với những đám tang lớn tang phục cũng có thể thay đổi để phù hợp với hoàn cảnh và truyền thống của từng gia đình. Ở một số địa phương thậm chí có tục lệ mặc áo đỏ trong đám tang xuất phát từ một câu chuyện dân gian về một chàng trai nghèo bày mưu để có vợ bằng cách yêu cầu các cô gái mặc áo đỏ giả làm dâu trong đám tang của cha mẹ mình. Từ đó một số nơi duy trì phong tục này với ý nghĩa riêng.
Kết luận
Mặc áo xô đội, mũ gai trong tang lễ không chỉ đơn thuần là một phong tục mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự hiếu đạo tưởng nhớ và tôn kính người đã khuất. Tuy nhiên theo thời gian nghi lễ Mặc áo xô đội, mũ gai đã có những sự thay đổi để phù hợp với hoàn cảnh xã hội hiện đại.
