Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn
| Stt | Nội dung |
|---|---|
| 1 | Vị trí và xuất thân của Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn |
| Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn còn được biết đến với danh xưng Quan Lớn Đệ Nhị Giám Sát là hoàng tử thứ hai của Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình. | |
| Trong hệ thống các vị Tôn Quan Ngài xếp thứ hai chỉ sau Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên và trước Quan Lớn Đệ Tam Thoải Phủ. | |
| Truyền thuyết và sự tích liên quan đến vị Thánh đầy linh thiêng này rất được tôn kính và thờ phụng. | |
| 2 | Tước hiệu và vai trò linh thiêng |
| Ngài được sắc phong là Nhạc Thần Đại Vương giữ chức Đô Đài Giám Sát mang danh hiệu Đệ Nhị Thượng Ngàn. | |
| Ngài là vị thánh linh thiêng bậc thượng có trách nhiệm giám sát và cai quản thiên hạ. | |
| Theo lệnh của Vua Cha Ngài đã giáng trần và đầu thai vào một gia đình quyền quý trong nhân gian. | |
| Một số truyền thuyết kể rằng Ngài hạ sinh vào ngày mùng ba tháng mười một năm Ất Dậu trong chốn hoàng gia hoặc nhà dòng dõi quý tộc. | |
| 3 | Nhân cách và tài năng của Ngài |
| Với trí tuệ xuất chúng phẩm chất liêm khiết và khả năng thông thạo cả văn lẫn võ Ngài là người luôn được nhân dân khắp nơi kính trọng và yêu mến. | |
| Không chỉ dân thường mà ngay cả những bậc con cháu trong hoàng tộc quan lại học sĩ cũng đều mong muốn được theo học và chịu sự chỉ dạy của Ngài. |
2. Danh xưng và nguồn gốc Quan Lớn Đệ Nhất
| Stt | Nội dung |
|---|---|
| 1 | Tên gọi đầy đủ |
| Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên Hoàng Thái Tử Vương Quan | |
| 2 | Danh hiệu dân gian |
| Đức Thánh Cả Đệ Nhất Tôn Quan | |
| 3 | Vị trí và xuất thân |
| Là con trai trưởng của Vua Cha Bát Hải Động Đình | |
| 4 | Vai trò và tôn phong |
| Được coi là tôn quan cai quản Thượng giới có sắc phong Thượng Thiên Nhất Phẩm Công Hầu | |
| 5 | Vai trò trong hệ thống Tôn Quan |
| Ngài không giáng trần như các vị quan khác mà giữ vai trò “Hậu Cần” bên cạnh Vua Cha thay quyền trời truyền pháp cho nhân gian. |
3. Sự tích và vai trò lịch sử Quan Lớn Đệ Nhất
| Stt | Nội dung |
|---|---|
| 1 | Ngày giáng sinh |
| Ngài giáng sinh ngày 10 tháng Giêng năm Bính Dần là con trai do Thái hậu hạ sinh. | |
| 2 | Thời kỳ Hùng Vương thứ 6 |
| Giáng trần giúp Đức Thánh Gióng đánh giặc Ân giữ vai trò Phó Tướng. | |
| 3 | Thời kỳ Hùng Vương thứ 18 |
| Được gọi là Quan Lớn Thượng cùng Vĩnh Công và các tướng khác chặn giặc phương Bắc ở các cửa sông lớn như sông Cái Bạch Đằng. | |
| 4 | Chiến công trong cuộc kháng chiến |
| Là một trong 10 tướng được tuyển chọn trong 10 ngày chỉ trong 3 ngày quân ta đã đánh tan giặc trên khắp 8 cửa biển của nước Nam. |
4. Di tích thờ Quan Lớn Đệ Nhất
| Stt | Thông tin |
|---|---|
| 1 | Đền chính |
| Nằm trong quần thể di tích đền Đồng Bằng thôn Đồng Phúc xã An Lễ huyện Quỳnh Phụ tỉnh Thái Bình. Đây được coi là đại bản doanh của ngài khi giáng trần. | |
| 2 | Đền Tĩnh Quan Lớn Đệ Nhất (Đệ Nhất Linh Từ) |
| Nằm cách đền chính khoảng 200m là nơi ngài thường lui về nghị bàn sau công việc triều chính. | |
| 3 | Phục dựng sau chiến tranh và thiên tai |
| Cả hai đền đều đã được phục dựng sau các giai đoạn chiến tranh thiên tai và hiện nay rất khang trang linh thiêng. |
5. Hình ảnh và nghi lễ thờ phụng Quan Lớn Đệ Nhất
| Stt | Thông tin |
|---|---|
| 1 | Trang phục của Quan Lớn Đệ Nhất |
| Quan Lớn Đệ Nhất thường mặc áo đỏ theo dòng lượn hổ trảo đầu đội mũ cánh chuồn tay giấu một ngón bên trái tượng trưng cho quyền lực và bí truyền. Màu sắc áo đỏ của ngài thể hiện sự uy quyền và thiêng liêng trong các nghi thức thờ cúng. | |
| 2 | Trang phục của các Quan Lớn khác |
| - Quan Đệ Nhị thường mặc áo màu xanh lam. | |
| - Quan Đệ Tam xuất hiện trong lễ với sắc áo trắng tinh khôi. | |
| 3 | Ngài ít khi "ngự đồng" |
| Quan Lớn Đệ Nhất ít khi ngự đồng như các quan khác chỉ xuất hiện trong các dịp trọng đại như: | |
| - Trình đồng mở phủ | |
| - Khai quang điểm dấu thánh | |
| - Lễ tấu hương truyền sớ | |
| 4 | Nghi thức khi ngự đồng |
| Khi ngự đồng Quan Lớn Đệ Nhất thường ra tay bằng tay trái tung khăn và làm lễ khai đàn. Đây là những nghi thức đặc trưng trong quá trình thỉnh ngài để truyền tải thông điệp thánh thần cho tín đồ. |
Bản Văn Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên
Bản văn Quan Lớn Đệ Nhất – 1
1. Khai đàn – Thỉnh cầu
Nén hương tròn chiếu ánh lung linh
Tấm lòng trần khẩn thiết dâng trình
Trịnh trọng thỉnh Quan Đệ Nhất anh linh
Giáng đàn chứng giám nơi đền điện oai hùng
Ngài thông tuệ thấu lý anh minh
Quyền phép thấu suốt oai thần chẳng sánh
2. Quyền uy và chức trách
Chấp lĩnh ba cõi thần uy hiện rõ
Giáng trần theo chỉ dụ ngọc hoàng
Thừa lệnh trời tay cầm ngọc sách
Mưa gió nổi lên chuyển biến khôn lường
Sấm vang sét giật mây phủ dày tầng
Uy phong bát ngát chấn động càn khôn
3. Cảnh giới Tiên giới
Trải khắp mọi miền trong nhân thế
Ngài du ngoạn cảnh Tiên – Bồng đảo nhiệm mầu
Ba mươi sáu chốn động Tiên
Lầu vàng cảnh ngọc sát bên không xa
Bạn Tiên dâng quả đào ngà
Chén ngọc đưa rượu ngâm nga thơ thần
Khung cảnh huyền diệu thanh tân
Vui vầy tiên cảnh ngập tràn lạc thú
4. Âm luật – Cung nhạc
Ngũ âm thuần thục tài cao âm nhạc
Tiên kỳ phất cờ bách vị an nhiên
Sắc dụ Ngọc Đế ban truyền
Ngài liền hạ thế để xem dân trần
Triệu hồi Thổ Địa Long Thần
Tra xét thiên hạ an dân thế nào
Tấu sớ dâng chốn Ngọc tiêu
Ngọc Hoàng ngự điện cao siêu trị vì
5. Hạ phàm – Cận vua cha
Long cung dưới thủy triều dâng
Vua Cha thấy mặt lòng mừng khôn nguôi
Triều đình văn võ đôi nơi
Lắng nghe ông tấu mọi lời Thiên hương
Ngài về Long điện Thủy cung
Phán truyền pháp lệnh chuẩn y khắp miền
6. Tướng phong & oai linh
Mười hai biển cả thanh khiết chan hòa
Rồng cá quy tụ về chầu
Sóng xô từng đợt nước triều thăng trầm
Uy danh vang động trời xanh
Ngài liền hiện giá về rừng lâm sơn
Có phen ngự xuống sơn môn
Rồng mây theo giá lọng tàn che bay
Thú rừng cầm thú tụ bầy
Dâng hoa tiến quả sum vầy kính dâng
7. Cảnh tiên – Cõi trần
Bạn Tiên đón rước hân hoan
Cảnh nào cũng đẹp khắp ngàn thanh cao
Ngài về nhân thế tấu chầu
Tiên đình có khách dâng hoa tỏ lòng
Thủy cung rồng phục xếp hàng
Sơn lâm bái lạy ngợi ca đức tài
8. Ứng linh – Độ thế
Đi khắp tứ xứ bốn phương
Dân trần cầu nguyện thành tâm kính mời
Tâm linh cảm ứng không ngơi
Ai trong vận hạn Ngài soi dẫn đường
Đệ tử lễ vật cung dường
Dâng hương hoa trái gà trâu lễ thành
Chí thành tất cảm hiển linh
Lời cầu thấu tới thần minh độ trì
Thánh nhân giáng phúc tuôn rơi
Tài lộc dồi dào thọ xuân lâu dài
Bản văn Quan Lớn Đệ Nhất số 2
1. Khai thiên – Cảnh trời mở
Kim ô toả sáng vàng rực rỡ
Cung trăng cao chiếu rạng khung trời
Mây trôi sắc ngũ tầng mây
Ánh hồng lan tỏa bốn bề thiên không
Hào quang chiếu khắp càn khôn
Trăng ngời soi thấu mọi miền trần gian
Xuân – hạ – thu – đông tuần hoàn
Mỗi mùa đổi cảnh uy thần hiển linh
2. Thiên đình & Cảnh giới
Nhân dân nhờ phép âm dương
Thấu lẽ nhiệm mầu sáng soi muôn nhà
Ngọc Hoàng ngự điện lầu cao
Dưới là các thánh chầu vào hằng đêm
Ngọc hoàng tọa cảnh Thiên đài
Điện rồng nguy nga cửa đài uy nghiêm
3. Điềm ứng – Tiên cung
Ứng linh báo điềm rồng bay phượng múa
Tứ linh lượn lờ sao băng khắp nơi
Tiên nữ tám ngàn xinh tươi
Sớm khuya chầu chực đón lời vua cha
Hương bay trầm tỏa đền vàng
Mây lành chầu tới phủ màn ngũ long
4. Giáng sinh – Thiên mệnh
Thái hậu nhận điềm thiêng thai
Bà sinh tôn thánh vào ngày mùa thu
Tám tháng mười – Bính Dần thu
Chín tầng đình điện nghênh rước về ngôi
Châu phê rồng bút sắc soi
Phong danh đại tướng thánh ngôi uy thần
Tôn quan thượng giới giáng trần
Mang theo mệnh lệnh cứu dân trần đời
5. Thừa mệnh – Trị thế
Nhận chỉ thiên đình cứu nguy thế cuộc
Vua phong ngài bậc thánh tối cao
Nhân dân khắp chốn khẩn cầu
Quan về ban phúc giữ cho quốc bình
Sắc lệnh Thượng đế truyền linh
Sổ sinh – sổ tử rõ ràng phân minh
Tài cao văn võ kiêm thành
Chư thần kính nể chẳng ai bì kịp
Thông minh đức độ hiển linh
Uy danh vang khắp tam thiên địa cầu
6. Phép trời – Biến hoá
Ngài điều mây khiến gió mở lối khai sông
Chuyển trời đất sấm vang chớp giật
Phong ba nổi dậy rừng cây nghiêng ngả
Gió lốc mây mù cuồn cuộn kéo về
Tà ma quỷ quái khiếp ghê
Sấm vang do lệnh ông truyền lôi thần
Tà hồn bị ánh sét thần
Kẻ xấu kinh hãi hồn phân tan tành
7. Trị giới – Dẹp loạn
Chặt cây thiêng sai binh tới lấy
Cửa ngàn rung chuyển chốn rừng khiếp kinh
Chúa Mường chúa Mán thần linh
Thượng Ngàn các ngả đều xin quy hàng
Một phen mưa bão khắp miền
Quỷ tà trốn chạy chầu xiêu bạt liền
Có phen ngự giá đan trì
Thưởng quân voi ngựa vàng thì hiện ra
8. Giá ngự – Ứng linh
Khi khác rong ruổi miền sơn thuỷ
Cảnh trời nước mây núi hữu tình
Quan ngự về chốn thiên đình
Khuông phù tín chủ cầu xin hết lòng.
6. Khánh tiệc và lễ hội Quan Lớn Đệ Nhất
| Thông tin | Chi tiết |
|---|---|
| Ngày Giáng sinh (Ngày sinh) | Mùng 10 tháng Giêng (âm lịch) |
| Ngày Hóa (Khánh tiệc) | 24 tháng 8 âm lịch |
| Nghi thức hành hương | Vào những ngày hành hương con nhang đệ tử khắp nơi hành hương về đền ngài để: |
| Mục đích hành hương | - Chiêm bái |
| - Dâng hương | |
| - Xin tài lộc bình an cầu duyên giải hạn |
7. Tâm linh và vai trò trong Tứ Phủ
| Đặc điểm | Chi tiết |
|---|---|
| Vị trí trong Tứ Phủ | Quan Lớn Đệ Nhất đứng đầu hàng Quan Lớn là vị tôn quan cao nhất trong hệ thống Tứ Phủ. |
| Văn võ song toàn | Ngài là người có tài năng cả về văn học lẫn võ học thể hiện khả năng ứng biến linh hoạt trong mọi tình huống. |
| Tài trí hơn người | Với trí tuệ xuất chúng ngài không chỉ là người cai quản mà còn là người điều hành các sự kiện quan trọng quyết định vận mệnh. |
| Dùng pháp lệnh trị tội giáng phúc | Ngài có khả năng sử dụng pháp lệnh thiêng liêng để mang lại công lý giúp trời trị tội và giáng phúc cho dân gian. |
| Biểu tượng của uy quyền đạo đức và trí tuệ | Ngài là hình mẫu lý tưởng về một vị thánh có quyền uy đạo đức vững vàng và trí tuệ sáng suốt được tôn kính trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt. |
Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên là vị thần linh thiêng vừa uy dũng vừa từ bi luôn giúp dân trừ tà hóa giải tai ương và mang lại phúc lành cho người thờ phụng thành tâm.
Hàng năm vào dịp lễ hàng ngàn người đổ về chiêm bái tại đền Đồng Bằng thể hiện lòng tôn kính với một trong những vị thần linh quan trọng nhất trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt.
bàn thờ QUAN LỚN ĐỆ NHẤT
