Tên gọi “Tam sự” xuất phát từ cấu trúc gồm ba vật dụng phục vụ cho dâng hương và đốt trầm. Ba món được sắp xếp cân đối trước bàn thờ thể hiện sự cân bằng giữa Thiên – Địa – Nhân đồng thời cũng là biểu tượng của sự hòa hợp và trang nghiêm trong thờ tự.
Cách bày truyền thống và hiện đại bộ Tam sự xưa
Nhiều gia đình đã có sự thay đổi trong cách bày biện bàn thờ. Họ chỉ đặt một đỉnh hương ở giữa và 2 cây đèn nến 2 bên rồi cũng gọi chung là Tam sự. Tuy nhiên, không hoàn toàn đúng xưa. Theo các cụ thời trước, Tam sự thật sự phải gồm Hạp hương, Lư hương và Ống hương, chứ không phải đỉnh và 2 cây nến như cách hiểu hiện đại.
Thêm 2 hạc chầu vào bộ đồ thờ gọi là “Ngũ sự” không ?
Nhiều người cho rằng, khi thêm 2 hạc chầu 2 bên đỉnh hương thì gọi là Ngũ sự, cũng không đúng hoàn toàn với quan niệm cổ truyền. Bộ Ngũ sự phải dựa trên nguyên tắc ngũ hành và lễ nghi chuẩn mực, chứ không chỉ đơn giản là cộng thêm 2 món đồ trang trí. Tự ý thay đổi cách gọi khiến ý nghĩa nguyên bản bị sai lệch và làm mất đi tinh thần của nét văn hóa thờ cúng truyền thống.
Xem thêm mẫu đồ thờ đẹp:
Thờ Men Rạn Bát Tràng 2
Xem thêm mẫu đồ thờ đẹp:
Trong bộ đồ thờ, những chi tiết nhỏ như đũa thờ, xẻng (thìa) xúc hương, và hạp hương (hộp đựng hương/chén đựng tro) tuy nhỏ bé nhưng mang ý nghĩa gì ?
Từng món trong bộ Tam sự đều có vai trò và biểu tượng riêng: Đôi đũa và xẻng xúc trầm thể hiện sự tinh tế, sạch sẽ giúp dâng hương được thực hiện đúng lễ, không phạm sự uế tạp.
- Hạp hương có nắp đậy thường có con nghê chạm khắc ở trên mang ý nghĩa canh giữ linh khí, tránh tà khí xâm nhập nơi thờ tự.
- Lư hương (đỉnh) là trung tâm, nơi hương trầm tỏa ra giúp thanh lọc không gian, kết nối cõi âm – dương.
Chính nhờ sự kết hợp của ba món này mà bộ Tam sự được xem là chuẩn mực cho sự tôn nghiêm và trang trọng.
Vì sao nhiều người nhầm lẫn giữa bộ thờ Tam sự truyền thống và bộ thờ Tam sự hiện đại?
Sự thay đổi về không gian sống và quan niệm thờ cúng khiến nhiều gia đình rút gọn hoặc giản lược các vật phẩm trên bàn thờ. Từ đó, khái niệm “Tam sự” bị hiểu sai lệch, chỉ còn lại “một đỉnh và 2 cây nến” xuất phát từ thói quen hiện đại hóa không gian thờ nhưng nếu xét theo văn hóa cổ truyền, đó không phải là bộ Tam sự đúng nghĩa.
Cách nhận biết bộ Tam sự thờ đúng chuẩn
Một bộ Tam sự chuẩn thường gồm:
- Hạp hương có nắp đậy, trang trí tinh xảo thường có hình nghê hoặc rồng.
- Lư hương (đỉnh) đặt giữa có thể có nắp hoặc không, dùng đốt trầm.
- Ống hương đặt bên cạnh, bên trong có đôi đũa và xẻng xúc trầm.
Khi đủ ba món này, mới được xem là bộ Tam sự hoàn chỉnh, đúng với truyền thống thờ cúng của người xưa.
