Bức hoành phi “Lạc quyên nghĩa hộ” (chữ Hán: 樂捐義戶, phồn thể: 樂 = Lạc, 捐 = Quyên, 義 = Nghĩa, 戶 = Hộ) là một dạng tấm bằng phong kiến ghi nhận công đức. Dịch nghĩa ra tiếng Việt có thể hiểu là “Hộ nghĩa quyên góp với niềm vui”, hoặc diễn nôm: “Gia đình nghĩa tình tự nguyện đóng góp với lòng vui vẻ”.
Bức hoành phi Lạc quyên nghĩa hộ thường được vua ban cho những gia đình, dòng họ có công làm việc thiện, giúp đỡ người nghèo khó khăn, hoạn nạn, thể hiện lòng từ thiện, nghĩa hiệp và tinh thần trách nhiệm xã hội. Các bức hoành phi kiểu này thường xuất hiện tại đình, miếu, nhà thờ họ, nhằm ghi nhận và tôn vinh công đức của những người đóng góp, vừa là lời nhắc nhở con cháu về truyền thống nhân nghĩa, vừa là biểu tượng của sự quý trọng của triều đình đối với những hành động thiện nguyện.
Các bản ghi nhận công đức này thường đi kèm với thông tin địa phương và niên hiệu triều vua, ví dụ như Hà Nội tỉnh phụng cấp, Tự Đức thập nhất niên bát nguyệt cát nhật hay Sơn Tây tỉnh phụng cấp, Tự Đức thập nhị niên nhị nguyệt cát nhật, nhằm xác thực và tôn vinh hành động của các gia đình nghĩa hiệp trong lịch sử.

















