1. Ngai thờ là gì?
Ngai thờ còn được gọi là ỷ thờ, là một vật dụng phổ biến trong không gian phòng thờ hoặc nhà thờ họ. Ngai thờ mang ý nghĩa là chiếc ghế cao nhất để tổ tiên, ông bà có thể ngồi, từ đó giám sát và phù hộ cho con cháu trong gia đình. Theo quan niệm, người đã mất vẫn cần một vị trí để ngự và dõi theo con cháu, dù ở thế giới bên kia.
2. Ngai thờ dành cho ai?
Chắc hẳn các bác cũng nghe nói rằng ngai thờ chỉ có con trưởng trong gia đình mới được thờ. Theo em, quan điểm này phần nào đúng vì ngai thờ tượng trưng cho vị trí cao nhất để thờ ông bà tổ tiên, là người đứng đầu dòng tộc. Vì vậy, theo truyền thống, chỉ có con trưởng hoặc người đứng đầu dòng họ mới có thể thờ ngai thờ. Tuy nhiên, cũng có những quan điểm khác cho rằng ngai thờ có thể được sử dụng bởi các con thứ, tùy theo phong tục của từng gia đình hoặc địa phương.
3. Các loại ngai thờ:
Ngai thờ có hai loại chính:
- Ngai trụ: Được làm từ các loại gỗ như gỗ mía, gỗ gụ, gỗ hương đỏ và thường được sơn son thiếc vàng.
- Ngai vách: Loại ngai này ít phổ biến hơn, nhưng cũng có mặt trên thị trường.
Giá của các loại ngai thờ này dao động từ 6 triệu đến 15 triệu đồng, tùy thuộc vào loại gỗ và chất liệu sơn. Với các loại gỗ cao cấp như gỗ hương đá hoặc gỗ g đỏ, em thấy nhiều gia đình chọn sơn PU thay vì sơn son thiếc vàng, để giữ màu sắc tự nhiên của gỗ, phù hợp với không gian thờ cúng hiện đại hơn.
4. Kích thước của ngai thờ:
Ngai thờ phổ biến có hai kích thước: 1 thước và 1 thước 2. Tùy vào không gian phòng thờ của gia đình mà các bác có thể chọn kích thước sao cho phù hợp.
5. Lưu ý khi sử dụng ngai thờ:
Khi sử dụng ngai thờ, có một số điều cần lưu ý:
- Vị trí đặt ngai thờ: Ngai thờ phải được đặt ở vị trí cao nhất trong không gian thờ, thường là trên bàn thờ nhị cấp hoặc tam cấp. Đây là vị trí thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên.
- Bài vị: Nhiều gia đình sẽ đặt bài vị của người đứng đầu dòng họ lên ngai thờ, còn bài vị của các thành viên khác sẽ đặt ở vị trí thấp hơn. Đặc biệt, bài vị của các thành viên cấp dưới không được đặt lên ngai thờ.
6. Ngai thờ có đi kèm với bài vị không?
Tùy theo phong tục từng nơi, có gia đình thờ cả ngai thờ và bài vị trên đó, nhưng cũng có nơi chỉ thờ ngai thờ hoặc chỉ thờ bài vị mà thôi. Các bác có thể tham khảo và lựa chọn cách thờ cúng sao cho phù hợp với gia đình mình.
7. Con trưởng và con thứ có thờ ngai thờ được không?
Về câu hỏi con trưởng hay con thứ được thờ ngai thờ, theo em, quan điểm là con trưởng thường được thờ ngai thờ vì ngai thờ tượng trưng cho người đứng đầu trong dòng tộc. Tuy nhiên, điều này cũng còn tùy thuộc vào quan niệm và phong tục của từng gia đình.