Tháp rùa Hồ Gươm thờ ai

1. Lịch sử hình thành và nguồn gốc Tháp Rùa

Tháp Rùa tọa lạc trên một gò đất nhỏ giữa lòng Hồ Gươm, gọi là đảo Rùa – nơi loài rùa quý hiếm thường lên phơi nắng và đẻ trứng. Tên gọi “Tháp Rùa” xuất phát từ vị trí đặc biệt này, tuy nhiên, câu chuyện về nguồn gốc tháp vẫn còn nhiều điều bí ẩn chưa được xác thực rõ ràng.

Theo các tài liệu như "Cổ tích và thắng cảnh Hà Nội" của Doãn Kế Thiện và "Lịch sử thủ đô Hà Nội" của Trần Huy Liệu, Tháp Rùa được xây dựng vào cuối thế kỷ 19, khoảng năm 1886, bởi Nguyễn Ngọc Kim (hay còn gọi là “Bá Hộ Kim”) với ý định dùng nơi đây làm chỗ chôn cất cốt cha mình. Công trình chỉ hoàn thành một ngọn tháp ba tầng, còn việc an táng thì không thành. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu hiện đại, trong đó có nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc, cho rằng câu chuyện này chỉ là truyền thuyết dân gian và có nhiều điểm chưa chính xác về mặt lịch sử.

2. Tháp Rùa Hồ Gươm thờ ai?

Mặc dù không có tài liệu chính thức nào ghi rõ Tháp Rùa thờ ai, nhưng ban thờ bên trong tháp mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Ban thờ này có thể thờ các vị thần linh bảo vệ Hồ Gươm, hoặc là biểu tượng tôn kính đối với giá trị văn hóa – lịch sử của Hồ Gươm và Tháp Rùa.

Trên tầng ba của Tháp Rùa có một cửa tròn nhỏ hướng về phía Đông, bên trong đặt một bàn thờ không rõ thờ ai, bài vị cũng không ghi tên. Có giả thuyết cho rằng đây là nơi thờ thần hồ, hoặc thần Kim Quy – vị thần rùa vàng trong truyền thuyết “Lý Thái Tổ trả gươm”, biểu tượng cho sức mạnh và sự che chở của Hồ Gươm.

Một số tài liệu Pháp thế kỷ 19 cũng nhắc đến việc trước khi xây tháp, khu vực này từng có một miếu thờ thần Hồ. Tuy nhiên, vẫn chưa có bằng chứng cụ thể để khẳng định thần Hồ trong truyền thuyết có phải là thần Kim Quy hay không.

3. Kiến trúc và bí ẩn về số tầng Tháp Rùa

Về kiến trúc, Tháp Rùa là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách phương Đông và kiến trúc phương Tây thời Pháp thuộc. Tháp có các chi tiết như vòm cửa kiểu Gothic, lan can tầng hai và tường mái hình dáng như trại lính, kết hợp với phần chóp đỉnh mang đậm nét truyền thống Á Đông.

Tháp Rùa có 3 tầng chính:

• Tầng 1: Phân chia thành 3 gian với 4 cửa mở thông nhau.

• Tầng 2: Nhỏ hơn và lùi vào so với tầng một.

• Tầng 3: Chỉ mở một cửa hình tròn hướng về phía Đông, trên đó có ghi chữ “Sơn Tháp”.

Ngoài ra, phần trên cùng của tháp có cấu trúc dạng vọng lâu với mỗi cạnh dài khoảng 2 mét.

Số tầng và kiến trúc đặc biệt của Tháp Rùa cũng gắn liền với các quan niệm phong thủy cổ truyền, tạo nên sự cân đối và hài hòa trong tổng thể cảnh quan Hồ Gươm.

4. Ý nghĩa văn hóa và biểu tượng của Tháp Rùa

Dù còn nhiều bí ẩn chưa được giải mã hoàn toàn về nguồn gốc và mục đích xây dựng, Tháp Rùa vẫn luôn là biểu tượng tinh thần, văn hóa không thể tách rời của Hà Nội và Hồ Gươm. Nó không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo, mà còn là chứng nhân lịch sử, gắn liền với những câu chuyện huyền thoại, truyền thuyết dân gian mang đậm bản sắc văn hóa Việt.

Tháp Rùa Hồ Gươm thờ ai? Câu trả lời dù chưa rõ ràng, nhưng ban thờ trong Tháp Rùa có thể là để tôn kính các vị thần linh bảo vệ hồ hoặc những nhân vật gắn liền với truyền thuyết Hồ Gươm như thần Kim Quy. Với kiến trúc độc đáo, sự hòa quyện văn hóa Đông – Tây và giá trị lịch sử sâu sắc, Tháp Rùa mãi là biểu tượng thiêng liêng, gắn bó mật thiết với văn hóa và lịch sử Hà Nội.