Thị trường trầm hương hiện nay đang trở nên ngày càng sôi động, kéo theo đó là vô vàn mẫu mã, mức giá và chủng loại khác nhau. Điều đáng lo ngại là không ít người tiêu dùng mua phải trầm hương giả, trầm nhân tạo hay trầm nấu dầu mà không hề hay biết. Trong rất nhiều câu hỏi mà Đồ Thờ Canh Nậu nhận được gần đây, phần lớn đều xoay quanh việc liệu sản phẩm mình mua có phải trầm hương tự nhiên thật sự không, và cách nào để phân biệt chính xác. Vì vậy, bài viết hôm nay sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về trầm hương thật và giả, đồng thời hướng dẫn cách nhận biết trầm hương nấu dầu – loại trầm nhân tạo phổ biến nhất trên thị trường hiện nay.
Việc xác định một sản phẩm là trầm hương thật hay giả phụ thuộc rất nhiều vào sự trung thực của người bán. Trên thực tế, không phải cứ là trầm nhân tạo là xấu, nếu người bán minh bạch nói rõ đây là hàng nấu dầu, hàng ép dầu và bạn thấy phù hợp với mục đích sử dụng thì vẫn có thể chấp nhận được. Vấn đề chỉ nằm ở việc có rất nhiều nơi đang cố tình đánh tráo khái niệm, lấy trầm nhân tạo quảng cáo là trầm rừng tự nhiên để bán với mức giá cao, khiến người mua vừa mất tiền, vừa không nhận được giá trị tương xứng.
Trong số các loại trầm giả hiện nay, trầm hương nấu dầu là dòng phổ biến và dễ bị nhầm lẫn nhất. Loại trầm này được tạo ra bằng cách sử dụng gỗ cây gió bầu hoặc các loại gỗ phổ thông khác, sau đó ngâm và nấu với tinh dầu trầm hoặc phụ gia tạo mùi. Bề ngoài của trầm nấu dầu có thể rất bắt mắt, thơm nồng, bóng mượt nhưng điều quan trọng là mùi hương không đến từ quá trình hình thành tự nhiên trong rừng mà được can thiệp nhân tạo. Nếu người bán nói rõ đây là trầm nấu dầu và bạn chấp nhận thì không có gì đáng nói, nhưng khi nó được rao bán với mức giá vài triệu hay hàng chục triệu đồng như trầm rừng thật, bạn cần cảnh giác cao độ.
Để phân biệt trầm hương thật và trầm hương nấu dầu, có thể dựa vào một số đặc điểm cơ bản. Đầu tiên là mùi hương – yếu tố cốt lõi tạo nên giá trị của trầm. Trầm hương tự nhiên luôn mang lại cảm giác thanh nhẹ, dễ chịu, thoát tục và lưu hương lâu trên da tay. Trong khi đó, trầm nấu dầu thường có mùi nồng, hơi hắc, thậm chí giống mùi thuốc bắc hoặc hóa chất. Nhiều loại còn sử dụng tinh dầu kém chất lượng pha trộn để đánh lừa người mua. Dù có mùi dễ chịu ban đầu, nhưng khi đốt lên sẽ lộ rõ sự khác biệt: khói gắt, mùi không bền và dễ gây cảm giác khó chịu.
Tiếp theo là màu sắc và vân gỗ. Trầm tự nhiên có màu nâu sẫm, đôi khi ngả xám hoặc đen tùy theo mức độ tích tụ tinh dầu. Các vân gỗ phân bố ngẫu nhiên, không đều nhau – chính điều này tạo nên vẻ đẹp mộc mạc và không trùng lặp của từng chiếc vòng. Ngược lại, trầm nấu dầu thường có màu đen bóng bề mặt do được ngâm dầu, nhưng khi cắt vào bên trong sẽ thấy phần gỗ trắng bệch, do dầu không thấm sâu. Vân gỗ nhìn rất đều, trơn láng, có cảm giác như được cắt bằng máy, thiếu hẳn sự tự nhiên và ngẫu nhiên đặc trưng.
Một điểm nữa là kết cấu và hình dáng của gỗ trầm. Trầm thật thường được chế tác từ khối nguyên, có độ nặng nhất định, khi cầm lên cảm thấy chắc tay. Trong khi đó, trầm ép dầu lại dễ dàng nhận ra với phần thân thuôn dần như gốc rễ cây, có đế phình to bất thường. Thậm chí có những loại được ghép từ nhiều mảnh gỗ nhỏ lại với nhau. Dù đó là gỗ trầm tự nhiên nhưng nếu là trầm ghép thì giá trị cũng giảm rất nhiều so với loại nguyên khối liền mạch.
Nhiều người vẫn thắc mắc: nếu trầm hương nhân tạo có hình thức đẹp và mùi thơm thì tại sao lại không nên dùng? Câu trả lời nằm ở giá trị phong thủy và năng lượng mà trầm tự nhiên mang lại. Trầm hương tự nhiên được xem là “kỳ mộc trời cho”, hình thành sau thời gian dài cây bị thương, tiết dầu và hóa trầm trong điều kiện rừng sâu. Quá trình này có thể kéo dài hàng chục năm. Chính vì vậy, năng lượng tích tụ trong gỗ là rất lớn – có tác dụng xua đuổi tà khí, chiêu tài, nâng cao tinh thần và kết nối tâm linh. Trầm nhân tạo không có quá trình này nên hầu như không mang giá trị phong thủy thực sự.
Tỷ lệ tìm được trầm hương tự nhiên thật trên thị trường hiện nay chỉ khoảng 20–30%, còn lại đa phần là hàng nấu dầu, ép dầu hoặc trầm ghép. Do đó, nếu bạn bắt gặp một chiếc vòng tay trầm hương được quảng cáo là “hàng rừng”, “trầm tự nhiên cao cấp” với mức giá chỉ vài trăm nghìn đồng thì nên tỉnh táo. Một vòng tay trầm thật có chất lượng tốt thường sẽ có giá từ vài triệu đồng trở lên, tùy vào chất liệu, độ dầu, kích thước và nguồn gốc khai thác.
Điều cuối cùng và cũng quan trọng nhất khi mua trầm là bạn phải tìm hiểu kỹ nơi bán. Nếu đơn vị bán hàng minh bạch, tư vấn rõ ràng về loại trầm (tự nhiên, nấu dầu, ép dầu...), bạn hoàn toàn có thể lựa chọn phù hợp với mục đích sử dụng. Nhưng nếu họ mập mờ, quảng cáo “trầm rừng giá rẻ”, hoặc không thể cung cấp thông tin rõ ràng về nguồn gốc, bạn nên cân nhắc trước khi xuống tiền.
Trầm hương thật giả và nhận biết trầm hương nấu dầu là chủ đề mà bất cứ ai yêu thích trầm đều cần tìm hiểu kỹ trước khi mua. Hiểu đúng để chọn đúng, tránh mất tiền oan và quan trọng hơn, tìm được chiếc vòng trầm phù hợp với giá trị bạn mong muốn – đó chính là mục tiêu mà Đồ Thờ Canh Nậu luôn hướng tới khi tư vấn cho khách hàng.
