Nguồn gốc thờ Thần Tài:
Tục thờ Thần Tài không xuất phát từ tín ngưỡng truyền thống Việt Nam mà bắt nguồn từ người Hoa di cư vào miền Nam (như Sài Gòn) từ thời nhà Thanh. Lập bàn thờ Thần Tài – Thổ Địa dưới đất vì điều kiện sống khi đó còn đơn sơ không có nhà cửa vững chắc. Người Việt thấy người Hoa di cư vào miền Nam làm ăn phát đạt nên học theo dần hình thành phong tục thờ Thần Tài phổ biến trong giới kinh doanh.
Ý nghĩa Thờ Thần Tài:
Thờ Thần Tài là nét văn hóa phổ biến trong đời sống người Việt, mang ý nghĩa cầu may mắn, tài lộc và bảo vệ gia sản:
-
Thần Tài: Là vị thần cai quản tiền tài, vàng bạc, hỗ trợ buôn bán, kinh doanh và mang lại thịnh vượng. Bàn thờ Thần Tài thường được đặt tại cửa hàng, doanh nghiệp hoặc những nơi cần sự phát đạt về tài chính.
-
Thổ Địa: Giữ vai trò hộ mệnh đất đai, mùa màng và vật nuôi, mang lại sự yên ổn, bảo vệ gia đình và tài sản. Nếu đã có bàn thờ Thổ Công, không cần lập thêm bàn thờ Thổ Địa để tránh trùng lặp.
SỰ TÍCH ÔNG MINH – NHƯ NGUYỆT
Câu chuyện dân gian kể về ông Minh là một lái buôn gặp may mắn nhờ nuôi cô gái tên Như Nguyệt (thực chất là hiện thân Thần Tài). Sau khi đánh mắng khiến Như Nguyệt chui vào đống rác và biến mất ông làm ăn sa sút. Từ đó có tục kiêng quét rác vào 3 ngày Tết để tránh “hất thần tài ra ngoài”.
CÁCH BÀY MÂM NGŨ QUẢ THẦN TÀI NGÀY TẾT
Mâm ngũ quả trên bàn Thần Tài ngày Tết thường được bày giống như mâm cỗ gia tiên, mỗi loại quả mang một ý nghĩa riêng, cầu mong tài lộc và may mắn cho gia đình:
-
Lê: Ngọt thanh, tượng trưng cho sự suôn sẻ.
-
Đào: Mang may mắn và thăng tiến trong công việc.
-
Lựu: Biểu tượng sung túc, con cháu đầy đàn.
-
Phật thủ: Hình bàn tay che chở, mang lại bình an.
-
Bưởi, chuối xanh: Cầu may, sự bao bọc và che chở.
-
Hồng, quýt: Biểu thị thành đạt và phát triển.
-
Na, mãng cầu: Mong điều tốt lành, thuận lợi.
-
Thanh long: Cầu phát tài, phát lộc.
-
Trứng gà (Lêkima): Biểu tượng lộc trời, may mắn từ thiên nhiên.
-
Dưa hấu: Ngọt lành, hứa hẹn điều tốt đẹp trong năm mới.
HƯỚNG DẪN THỜ CÚNG THẦN TÀI
- Lễ vật: Bàn thờ Thần Tài thường chuẩn bị chuối, bưởi, bánh hỏi, đồ ngọt và tiền giấy (miền Nam có thêm tiền quý nhân ông & Dương). Hoa quả phải tươi, tránh để héo úa để thể hiện lòng thành kính và duy trì sự linh thiêng.
- Thắp nhang: Khi mới lập bàn thờ, thắp nhang liên tục trong 100 ngày để tụ khí. Đèn bàn thờ không nên tắt, vì tượng trưng cho hải đăng dẫn thần giáng trần. Sau 100 ngày, thắp 1 nén nhang mỗi sáng; khi cầu xin thì thắp 3 nén vào Rằm và mùng 1, 5 nén theo hình chữ thập để tăng hiệu quả tâm linh.
- Rút chân nhang: Chân nhang chỉ được rút vào ngày 23 tháng Chạp. Sau khi đốt cùng tiền giấy, rắc một chút rượu lên tàn tro để hoàn tất nghi lễ, bảo đảm nghi thức trọn vẹn và giữ ý nghĩa tâm linh.