Thưa quý vị, từ xưa đến nay, bàn thờ từ đường luôn là một phần quan trọng trong mỗi ngôi nhà của người Việt. Tùy theo từng vùng miền, việc bố trí và sắp xếp bàn thờ sẽ có đôi chút khác biệt. Tuy nhiên, ở bất kỳ đâu, bàn thờ vẫn luôn là biểu tượng thiêng liêng, kết nối giữa con cháu và tổ tiên, cũng như thể hiện chiều sâu văn hóa tâm linh.
Chính vì vậy, việc sắp xếp, bài trí bàn thờ sao cho hợp lý, đúng phong thủy là điều mà ai cũng nên lưu tâm. Trong bài hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách bố trí một bàn thờ từ đường chuẩn phong thủy.
Cấu trúc bàn thờ từ đường gồm hai phần: lớp trong và lớp ngoài.
Lớp trong bao gồm:
-
Một chiếc giường lớn, cao khoảng 1m, dài và rộng 2m. Mặt giường được khắc ba ô chữ, với chữ “Đại Từ”.
-
Hai chiếc mâm đặt phía trong bàn thờ, dùng để bày biện lễ vật vào các ngày giỗ hay dịp quan trọng của dòng họ.
-
Một thần chủ được đặt trong khám thờ, kê trên bệ. Trên thần chủ có một đĩa trầu cau, ly nước và bình rượu nhỏ.
-
Một đĩa đồng hoặc đĩa sứ dùng để đặt hoa quả, thức ăn thờ cúng.
-
Bài vị tổ tiên hoặc ảnh chân dung có thể được treo trên tường phía sau hoặc đặt trên mặt bàn thờ.
Lớp trong này sẽ được ngăn cách với lớp ngoài bằng: cửa võng, đại tự và câu đối.
Lớp ngoài gồm:
-
Một hương án cao, với bát hương lớn làm từ sứ hoặc đồng. Bên trong có thể chứa tro hoặc cát, ở giữa cắm trụ sắt cao để đặt hương vòng.
-
Hai bên bàn thờ là hai cây đèn điện dùng khi cúng lễ và hai chân đèn đồng để thắp nến.
-
Ngoài ra, bàn thờ có thể được trang trí thêm với hoành phi, câu đối, được đặt hai bên hoặc ở chính giữa.
Một số thành phần quan trọng khác cần có:
-
Y môn là một bức màn vải màu đỏ, dùng để phân tách lớp bàn thờ trong và ngoài. Có thể làm bằng nhiễu vải hoặc the, phần băng ngang được thêu chữ đại tự.
-
Trước y môn thường có đèn treo dân gian gọi là “tự đăng”, được thắp sáng cả ngày lẫn đêm với quan niệm rằng linh hồn tổ tiên luôn hiện diện trên bàn thờ. Tuy nhiên, ngày nay loại đèn này thường được thay thế bằng đèn điện hoặc nến.
-
Thần chủ thường được làm từ gỗ tàu, là loại gỗ sống hàng ngàn năm. Kích thước khoảng hơn 2 phân, ở giữa ghi tên và chức tước của tổ tiên. Thần chủ thường đặt trong long khám, chỉ mở ra vào ngày giỗ.
-
Mỗi gia đình hoặc dòng họ nên có một cuốn sổ gia phả để ghi chép các thế hệ nối tiếp qua từng đời. Bên trong sẽ ghi rõ thông tin tổ tiên, công trạng, và ngày nay thường được in bằng chữ quốc ngữ, trình bày đẹp như nhật ký dòng họ.
-
Hoành phi thường treo ở mặt trước cửa bàn thờ, có chiều ngang khoảng 3 thước, rộng hơn 1 thước, khắc 3 đến 4 chữ lớn.
-
Câu đối treo hai bên hoành phi, có thể được sơn son thiếp vàng, khảm xà cừ, hoặc viết trên giấy hồng, tùy điều kiện từng dòng họ. Nội dung thường nhằm ca ngợi công đức tổ tiên.
Một số vật dụng không thể thiếu trên bàn thờ từ đường:
-
Bộ bát hương để thờ Phật, cầu mong bình an, tài lộc, làm ăn phát đạt.
-
Mâm bồng đựng trái cây, thường có 5 loại quả tượng trưng cho ngũ hành và mang nhiều ý nghĩa tâm linh.
-
Trái bầy – biểu tượng cho hũ gạo, hũ vàng thời xưa, thể hiện sự no đủ, giàu sang, đồng thời tạo vẻ cao quý cho không gian thờ.
-
Lọ lộc bình bằng sứ, đặt đối xứng hai bên, dùng để cắm cành lộc hoặc hoa tươi.
Bàn thờ dòng họ là một phần quan trọng trong phong tục tập quán của người Việt, đặc biệt là ở khu vực miền Bắc, nơi có truyền thống thờ cúng tổ tiên rất sâu sắc. Đây không chỉ là nơi thờ cúng cho gia đình, mà còn là đền thờ của cả dòng họ, nơi lưu giữ gia phả và các tài liệu cổ xưa, giúp con cháu nhớ về nguồn cội và duy trì những giá trị tâm linh của gia đình.
Cách bố trí bàn thờ dòng họ chuẩn phong thủy
Bàn thờ dòng họ thường có hai lớp: lớp ngoài cùng để đặt các vật phẩm cúng tế và lớp trong cùng thường dùng để thờ cúng tổ tiên. Lớp ngoài thường được thiết kế với một chiếc án gian cao giúp bày biện nhiều đồ cúng như hoa quả rượu nước và các vật phẩm khác. Phía trên bàn thờ là các bức tranh hoặc ảnh chân dung của tổ tiên bài vị thờ cúng được làm từ chất liệu gỗ sứ hoặc treo trên tường.