Vật liệu đồ thờ phổ biến hiện nay làm đồ thờ

Hiện nay, trên bàn thờ của các gia đình, có thể thấy 3 chất liệu chính được sử dụng:

• Đồ đồng

• Đồ sứ

• Đồ gỗ

Tuy nhiên, trong số đó:

• Đồ đồng là phổ biến nhất ở Việt Nam, chiếm tỷ lệ lớn nhất. Các bác có thể tra trên mạng sẽ thấy điều đó rất rõ.

• Đồ sứ xếp thứ hai về mức độ sử dụng.

• Đồ gỗ chiếm tỷ lệ rất nhỏ, chỉ khoảng 1–2%, thường là gỗ mít.

Vì sao đồ đồng lại được ưa chuộng?

Các vật phẩm như đỉnh, hạc, chân nến nếu làm bằng sứ thì dễ bị vỡ, nhất là đèn thờ – chỉ cần va chạm nhẹ cũng có thể rơi.

Hơn 90% người dân hiện nay vẫn dùng các bộ đỉnh, hạc, nến bằng đồng, bởi vì:

• Chắc chắn, bền vững

• Trang nghiêm, sang trọng

• Khó vỡ hơn sứ

Ngày xưa, khi đồng và sứ còn hiếm, các bác thợ mộc sẽ dùng gỗ mít trong vườn để làm đồ thờ. Lúc đó, làm bằng gỗ vừa tiết kiệm, vừa tiện lợi. Ngày nay, ít người còn dùng đồ gỗ cho bàn thờ gia tiên, trừ những gia đình đặc biệt thích gỗ hoặc trong nhà thờ lớn.

• Khoảng 50% phụ kiện đi kèm như bát hương, ống hương, lọ hoa, đĩa bồng... là đồng.

• Phần còn lại đa số là sứ, một phần nhỏ bằng gỗ mít.

• Bát hương vẫn thường dùng bằng sứ.

• Lọ hoa, ống hương cũng hay dùng sứ, vì nhẹ và dễ bài trí.

Một số vật phẩm bắt buộc nên dùng đồng

Chuông gõ: bắt buộc phải dùng đồng, vì gõ mới vang, mới đúng âm thanh thờ cúng.

Đĩa bồng bày hoa quả:

• Dùng đĩa sứ thì dễ vỡ, dễ kênh, không chắc chắn.

• Dùng đĩa đồng thì cứng cáp, lại có thể đặt thêm khay sứ hoặc nhựa bên trên cho tiện mà vẫn đẹp.

• Giá một chiếc đĩa bồng bằng đồng cũng khá hợp lý, chỉ khoảng 1 triệu đến hơn 1 triệu đồng.

Em vẫn thường tư vấn khách chọn đồ thờ theo mệnh và không gian thờ để hài hòa, hợp phong thủy: Nếu nhà các bác đang dùng bát hương sứ cũ, khi chuyển nhà hoặc lập ban mới, có thể giữ lại, không cần thay nếu còn dùng được. Tuy nhiên, nếu muốn thay bộ đỉnh mới thì nên đổi luôn, để phù hợp với không gian mới, tăng tính trang nghiêm.

Con trưởng và lựa chọn bộ đỉnh đồng cho không gian thờ tự

Theo truyền thống văn hóa Việt Nam, con trưởng trong gia đình thường là người chịu trách nhiệm chính trong việc chăm lo và giữ gìn không gian thờ tự của gia tiên. Đây không chỉ là bổn phận mà còn là niềm tự hào, thể hiện sự biết ơn và lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên.

Việc lựa chọn một bộ đỉnh đồng phù hợp không chỉ mang lại vẻ đẹp trang nghiêm, thẩm mỹ cho bàn thờ mà còn mang giá trị sâu sắc về tâm linh và phong thủy. Đặc biệt với những gia đình có con trưởng, việc lựa chọn đỉnh đồng lại càng cần được chú trọng hơn.

1. Tại sao con trưởng cần lựa chọn kỹ bộ đỉnh đồng?

Không gian thờ của con trưởng thường rộng hơn so với các bàn thờ thông thường, vì phải thờ phụng nhiều đời tổ tiên. Chính vì vậy, kích thước đỉnh đồng cần phải tương xứng với bàn thờ – bàn thờ lớn thì nên chọn đỉnh đồng to, và ngược lại.

2. Nên chọn họa tiết gì?

Trên thị trường hiện nay, có hai loại họa tiết đỉnh đồng phổ biến:

• Song long chầu nguyệt: Đây là họa tiết có đôi rồng chầu vào mặt nguyệt ở phần thân đỉnh. Hình ảnh này tượng trưng cho sự uy nghi, trang trọng và sức mạnh bảo vệ không gian thờ. Đặc biệt, với vai trò của con trưởng, mẫu đỉnh đồng song long giúp không gian thờ vững chãi, trấn trạch và thu hút nhiều phúc khí.

• Hoa sòi: Nhẹ nhàng và mềm mại hơn, tuy nhiên đối với không gian thờ của con trưởng, họa tiết song long vẫn được ưa chuộng hơn nhờ sự bề thế và giá trị tâm linh mạnh mẽ.

Ngoài ra, còn có chi tiết nghê ôm cầu trên nắp đỉnh – linh vật mang ý nghĩa xua đuổi tà khí, bảo vệ gia đạo, và chữ Phúc – Lộc – Thọ – Khang – Ninh được khắc nổi, cầu mong cho gia đình luôn đủ đầy, bình an.

3. Bộ đỉnh đồng đầy đủ gồm những gì?

Một bộ cơ bản thường gồm 5 món:

• 1 đỉnh đồng: Tượng trưng cho trục trung tâm, nơi hội tụ linh khí.

• 2 hạc thờ: Hạc ngậm sen đứng trên lưng rùa (hạc ngự quy), tượng trưng cho sự trường thọ và kết nối âm dương.

• 2 chân nến: Trên cổ nến thường khắc chữ Thọ, đĩa và đế nến có khắc nổi hình ảnh tứ linh: Long – Lân – Quy – Phụng, mang ý nghĩa linh thiêng và bảo hộ.

Bộ đỉnh đồng chất lượng cao thường được đúc liền nguyên khối: từ thân đỉnh, nắp đỉnh có nghê, cho đến ba chân quỳ (tam lân), giúp tăng độ bền, giá trị thẩm mỹ và phong thủy cho toàn bộ không gian thờ.

Hướng Dẫn Chọn Kích Thước Bộ Ngũ Sự Đỉnh Phù Hợp Với Bàn Thờ

Khi mua bộ ngũ sự đỉnh, việc lựa chọn kích thước phù hợp với bàn thờ là vô cùng quan trọng. Kích thước đúng không chỉ giúp bàn thờ cân đối, đẹp mắt, mà còn thể hiện sự trang nghiêm và tôn kính với gia tiên.

Nhiều bác rất ưa chuộng bàn thờ án gian, nhưng lại phân vân về cách bày trí cũng như lựa chọn đỉnh đồng sao cho hài hòa với không gian phòng thờ. 

 Bàn thờ 1m97 nên dùng đỉnh nào?

• Ở trước mặt em đây là một bàn thờ dài 1m97 đi cùng bộ đỉnh ngũ sự cỡ 60 và hai lọ hoa bằng đồng.

• Nhìn tổng thể, bộ đỉnh 60 rất hài hòa, vừa vặn, không bị quá to cũng không quá nhỏ.

• Nếu bác dùng bộ đỉnh 65 hoặc 70, sẽ bị "lấn át" bàn thờ – che mất bát hương và các đồ thờ khác.

• Ngoài ra, bàn thờ 1m97 cũng có thể dùng đỉnh cỡ 55 hoặc 50, vẫn rất đẹp và cân đối.

 Bàn thờ 1m75 thì sao?

• Với bàn thờ rộng chỉ 81cm, nếu bác đặt bộ đỉnh 60 sẽ bị quá to, chiếm hết không gian, khó bày được bát hương, mâm bồng, chân nến...

• Nhất là với bộ tam sự có cả hạc đứng – nếu quá cao sẽ bị "cộc", mất thẩm mỹ.

Khuyến nghị cho bàn thờ 1m75:

• Nên dùng bộ đỉnh cỡ 40, 45 hoặc 50 là vừa đẹp.

• Đỉnh 50 là to nhất phù hợp cho 1m75, vừa đủ sang trọng mà vẫn cân đối.

Bàn thờ nhỏ (từ 1m2 đến 1m4)

 Đây thường là loại bàn thờ dùng trong căn hộ chung cư hoặc nhà có diện tích nhỏ. Chọn bộ ngũ sự có chiều cao từ chân đế đến nắp ngài là 40 cm hoặc 45 cm. Bộ đồ thờ nhỏ gọn, cân đối, vừa vặn với bàn thờ mà vẫn đủ trang nghiêm.

Bàn thờ trung bình (từ 1m4 đến 1m8)

 Phù hợp với nhiều gia đình nhà phố, nhà liền kề. Chọn bộ có chiều cao khoảng 50 cm. Đây là kích thước rất phổ thông, vừa đủ bề thế, lại dễ bài trí thêm mâm cúng ngày lễ.

Bàn thờ lớn (từ 1m8 đến 2m17)

Dành cho nhà thờ tổ, nhà truyền thống, nhà có phòng thờ riêng rộng rãi. Chọn bộ ngũ sự cao 60 cm. Vừa tôn nghiêm, vừa cân xứng với bàn thờ lớn, rất đẹp mắt.

Bàn thờ cỡ đại (2m3 trở lên)

Dành cho nhà thờ họ, từ đường hoặc bàn thờ cỡ lớn theo yêu cầu riêng. Chọn bộ ngũ sự cao 70 cm. Đây là loại cỡ lớn, ít phổ biến hơn, nhưng rất hoành tráng và bề thế, phù hợp với không gian thờ trang trọng.

Chia sẻ với các bác một chủ đề mà gần đây rất nhiều bác đã gọi điện hỏi em: nên chọn bộ đỉnh đồng nào phù hợp với từng kích thước bàn thờ, đặc biệt là các mẫu bàn thờ phổ biến như 1m75, 1m97 hay 2m17.

Phân Biệt Đồ Đồng Loại Một và Loại Hai 

Trên thị trường hiện nay, đồ thờ bằng đồng là một trong những sản phẩm rất được ưa chuộng, được nhiều gia đình lựa chọn để dâng lên bàn thờ gia tiên.

Tuy nhiên, không phải món đồ đồng nào cũng giống nhau. Đồ đồng cũng chia làm hai loại chính:

• Đồng loại một (chất lượng cao)

• Đồng loại hai (đồng pha, kém chất lượng)

1. Chất liệu – Yếu tố phân biệt quan trọng nhất

 Đồng loại một là gì?

Là những sản phẩm được làm từ đồng chất lượng cao, cụ thể:

• Đồng đỏ

• Đồng catut

• Đồng ngũ sắc

• Đặc biệt là đồng catut nguyên chất (CuSn)

Ưu điểm:

• Độ bền rất cao, ít bị oxy hóa

• Dẻo, dễ tạo hình, cho nét chạm trổ mềm mại

• Màu sắc bóng đẹp tự nhiên, không cần đánh lại thường xuyên

• Dễ lau chùi, giữ được vẻ trang trọng lâu dài

Đồng loại hai là gì?

• Là những sản phẩm đồng pha tạp, thường chứa nhiều tạp chất không đồng nhất

• Những tạp chất này sẽ:

  • Bị oxy hóa nhanh

  • Gây hiện tượng xỉn màu, hoen ố, lỉ xanh, mốc

  • Khoảng 4–5 năm là các bác lại phải đánh bóng lại một lần

Do đó, các bác nên chọn đồng catut ánh xanh nguyên chất, dùng trọn đời không cần đánh bóng lại, rất bền và đẹp.

2. Hoa văn – Nét đẹp của sự thủ công

 Đồng loại một:

• Chi tiết hoa văn tinh xảo, mềm mại

• Được chế tác thủ công bởi thợ lành nghề

• Mỗi sản phẩm là một tác phẩm độc bản, không cái nào giống cái nào

Nhờ độ dẻo tốt của đồng catut, có thể tạo được các chi tiết ngũ quan sắc nét như:

• Mắt

• Mũi

• Miệng

Hoa văn thường được thợ tự do thể hiện theo cảm hứng, tạo sự khác biệt rõ rệt với hàng máy móc.

 Đồng loại hai:

• Sản xuất hàng loạt bằng máy

• Hoa văn thô, thiếu độ bóng, đường nét cứng

• Không thể làm được những chi tiết mảnh, sắc như đồng loại một

3. Màu sắc – Nhận biết dễ dàng bằng mắt thường

Đồng loại một:

• Màu nguyên bản của đồng catut ánh xanh

• Bên trong có thể nhìn thấy vết mài tự nhiên

• Chỉ phủ một lớp bóng nhẹ để bảo vệ

• Không bị xuống màu theo thời gian, không cần đánh lại

Đồng loại hai:

• Được phủ bóng hoặc phủ màu nhân tạo để nhìn bóng bẩy ban đầu

• Một số nơi còn phủ bóng giả inox

• Nhưng bên trong là đồng pha – màu sắc không đều, nhanh xuống cấp

Sau khoảng 2–3 năm, lớp phủ sẽ:

• Bong tróc

• Nổ lớp bóng

• Gây mất thẩm mỹ, thậm chí phải thay mới – rất kiêng kị trên bàn thờ

Hàng đồng loại một thường được sản xuất trực tiếp tại các xưởng đúc uy tín, có quy trình rõ ràng. Hàng đồng loại hai thường do các đại lý nhập về, không làm chủ quy trình đúc, nên chất lượng không kiểm soát được

5 mẹo đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để nhận biết và chọn được đồ thờ đồng tốt

Thường thì các anh phân vân không biết chọn thế nào để mua được đồ đồng chuẩn, chất lượng, đúng không? Em sẽ chia sẻ cho anh 5 mẹo đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để nhận biết và chọn được đồ thờ đồng tốt.

1. Nhìn màu sắc và bề mặt sản phẩm

• Đồng chuẩn thì sẽ có màu vàng ánh xanh, nhìn ánh lên rất đẹp và sang.

• Bề mặt phải mịn, không có vết đen hay xanh lấm tấm.

• Nếu thấy nhiều vết đen, rỗ thì khả năng cao là đồng pha kém chất lượng hoặc hàng Đài Loan đúc công nghiệp.

2. Mài thử để kiểm tra lớp sơn

• Nếu lo bị lừa bởi lớp sơn phủ giả đồng, anh có thể mài nhẹ một góc sản phẩm.

• Nếu bên trong và bên ngoài có màu giống nhau, chứng tỏ đó là đồng nguyên chất.

• Nếu bên trong khác màu thì có thể chỉ là lớp sơn giả đồng.

3. Nghe tiếng va chạm

• Đồng thật khi gõ sẽ phát ra tiếng vang, đanh và ngân dài.

• Nếu âm thanh bị đục hoặc không vang, có thể là hợp kim sắt, kẽm hoặc đồng pha tạp.

4. Cân nặng và độ dày

• Cùng kích thước nhưng hàng đồng thủ công Việt Nam thường nặng gấp rưỡi, thậm chí gấp đôi hàng Đài Loan.

• Vì đồ Việt đúc thủ công nên dày, còn đồ công nghiệp đúc máy thường mỏng hơn để tiết kiệm nguyên liệu.

• Cứ thử bê bát hương hay đỉnh đồng, cảm giác nặng chắc tay là dấu hiệu tốt.

5. Hoa văn, họa tiết và độ tinh xảo

• Hàng thủ công sẽ có hoa văn sắc nét, nổi khối, rõ chi tiết – như mắt rồng, vảy rồng hiện rõ ràng.

• Hàng công nghiệp thì mờ, đúc xong là xong, không có chạm khắc lại.

• Anh chỉ cần nhìn kỹ là sẽ thấy sự khác biệt.

Tất cả chọn mua đồ thờ phù hợp với bàn thờ đều có ý nghĩa sâu sắc giúp gia đình thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và mang đến sự may mắn, bình an. Khi chọn mua đồ thờ, bạn nên lựa chọn những sản phẩm có chất lượng tốt, phù hợp với không gian thờ và ý nghĩa phong thủy để tỏ lòng kính trọng đối với tổ tiên.  Khi mua đồ thờ cúng bạn cần lưu ý một số điều quan trọng để chọn được những vật phẩm không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn thể hiện lòng thành kính và hiếu nghĩa đối với tổ tiên