Thân thế và xuất thân

Đệ Nhị Vương Cô là con gái của Hưng Đạo Đại Vương và Vương phu nhân. Một truyền thuyết kể rằng, Vương phu nhân đã nằm mơ thấy một vì sao rơi xuống và một con rồng ấp bên mình, sau đó mang thai Đệ Nhị Vương Cô vào năm Bính Thìn. Cô là con gái ruột của Hưng Đạo Vương, nhưng sau này phải trở thành nghĩa nữ, lấy người trong hoàng tộc để bảo vệ ngai vàng. Vì thế, cô đã kết hôn với Phạm Ngũ Lão, một danh tướng nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam.

Vai trò và sự nghiệp

Đệ Nhị Vương Cô không chỉ nổi tiếng vì là con gái của Hưng Đạo Vương, mà còn vì sự dũng cảm và trung thành của mình. Cô đã đồng hành cùng cha và các anh hùng trong những trận chiến bảo vệ đất nước, chiến đấu chống lại giặc Nguyên Mông. Theo sử sách, cô có dáng vẻ thanh thoát, giọng nói dịu dàng, nhưng khi ra trận lại tỏ ra dũng mãnh không kém gì các nam tướng.

Cô được dân gian tôn kính và thờ phụng rộng rãi. Thậm chí, nhiều người dân cho rằng cô có thần tích và có khả năng cứu giúp dân chúng trong những lúc khó khăn.

Tín ngưỡng và thờ cúng

Đệ Nhị Vương Cô thường được thờ tại các đền, phủ, đặc biệt là trong hệ thống tín ngưỡng Tứ Phủ. Khi thờ cúng cô, những người hầu thường mặc trang phục màu vàng, một màu sắc đặc trưng trong tín ngưỡng Đệ Nhị Vương Cô. Một số nơi còn mặc áo xanh, nhưng màu vàng vẫn là màu sắc truyền thống. Cô còn được cho là có sức mạnh thần thánh, giúp đỡ dân lành trong những lúc hoạn nạn.

Phép thuật và lễ hội

Ngoài việc thờ cúng, Đệ Nhị Vương Cô còn được gắn liền với các nghi lễ và phép thuật trong các buổi lễ hội. Một trong những phép đặc trưng là "Xin lĩnh", trong đó, người hầu sẽ dùng hai chiếc kim đâm vào hai bên má và xoắn lại. Đây là một hành động mang tính biểu tượng, thể hiện sự cống hiến và sự hiếu thảo của những người tham gia nghi lễ.

Ngày lễ của cô thường rơi vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, được coi là ngày để tưởng nhớ và thờ cúng cô. Các nghi lễ thường đi kèm với những bài văn chầu, thể hiện sự tôn kính đối với Vương Cô và cầu nguyện cho đất nước thịnh vượng.

Tình cảm và tôn vinh

Cô không chỉ được tôn vinh qua các nghi lễ, mà còn trong lòng người dân vì đức tính trung kiên và sự hiếu thảo. Một trong những câu văn thường được hát trong các nghi lễ: "Đệ Nhị Vương Cô, con gái của Hưng Đạo Vương, một đời hiếu thảo, dũng cảm, bảo vệ đất nước và giúp đỡ dân lành."

Bản văn Vương Cô Đệ Nhị

Bản văn Cô Đôi nhà Trần số 1

Thỉnh

Danh xưng là Đại Hoàng Vương Cô Đôi,
Cô là người thông minh, ngay thẳng, sửa đổi thế gian.

Dọc

Kim chi ngọc diệp rõ nét,
Thái sư quyền lực, ảnh hưởng rộng khắp,
Hoa lan thơm ngát trong nhà,
Cành ngọc mặn mà, lá xanh bền vững,
Chốn thiên thanh thường khấn nguyện,
Lòng trời thương dân, yêu thương họ,
Mộng chiêm bao bỗng thành sự thật,
Hai ngôi sao xa lạ hội tụ trong giấc mơ.

Khai quang

Gương mặt xinh đẹp, kỳ diệu muôn phần,
Ánh sáng tỏa sáng, chứng minh duyên phận,
Ta đã dâng cúng lễ vật,
Trang phục kim hoàng gần kề,
Phật thánh, chúa, thiên vương, đồng lòng.

Cờn

Cánh bút ngọc lấp lánh chữ viết,
Động đào hé mở, hai tiên xuất hiện,
Kêu gọi cho xứng đáng công sinh thành,
Một năm qua đi, thời gian dần trôi,
Xuân đến, lá thu bay nhẹ,
Trăng tròn, thông suốt như những ngày sáng,
Đức thái hậu ban tên mỹ miều,
Cô Khuyên Thanh, Đại Hoàng cô đứng thứ hai.

Thủa xưa

Ngày xưa có giặc Phạm Nhan,
Cô Đôi ra tay dẹp loạn, bảo vệ đất nước,
Thời gian ấy, đất nước thịnh vượng trở lại,
Trong triều đình, tìm kiếm vị chính phi,
Thái sư bày tỏ lòng kính trọng,
Dâng lên mỹ nữ tên Khuyên Thanh,
Đức phượng loan duyên lành trọn vẹn,
Ngôi hoàng hậu, quyền cai trị muôn dân,
Nhân dân mừng rỡ khi có Mẫu Nghi.

Bản văn Cô Đôi nhà Trần số 2

Trên núi cao gió cuốn mạnh,
Đỉnh Dược Sơn mây cuồn cuộn như rồng,
Lâu đài chính cung, uy nghiêm,
Hoa đào nở rộ, non xanh đẹp như tranh.

Vương phi mộng

Vương phi thấy sao rơi lấp lánh,
Năm Nhâm Tí, truyền thuyết vẫn còn,
Trong giấc mơ thấy rồng,
Hai con rồng vờn quanh bên cạnh.

Sự kỳ diệu

Vương phi cảm thấy tâm trí thay đổi,
Một điềm lạ xuất hiện trong mộng,
Tháng năm đầy trăng, sinh linh kỳ lạ,
Cô đệ nhị ra đời, sao thật khác thường.

Vua hỏi Ngũ Lão

Vua hỏi Ngũ Lão về việc kết duyên,
Mối duyên lành, đạo quân vương vẹn toàn,
Tiệc đá vàng giữa sông ngòi,
Một gia đình vinh quang, đất nước yên bình.

Sự chuyển động trong mây

Đột nhiên, mây vần vũ, gió chuyển động,
Trở lại, về nơi ngự trị thiên thai,
Có lần ngự lâu đài,
Mày ngài như phượng hoàng, thần thánh.

Chuyến hành trình

Có lần lên Vạn An, Kiếp Bạc,
Về Tức Mặc, Thiên Trường, kinh hồn,
Ô Mã mất vía, Phạm Nhan tự nộp mình.

Ngự chốn thiên đình

Có lần lên chốn thiên đình,
Độ lượng với đệ tử, làm tôi trung,
Vương cô đệ nhị ai sánh,
Ra vào, coi sóc quân trung đêm ngày.

Vẻ đẹp thanh tú

Vẻ đẹp thanh tú, ngọc đúc tinh tế,
Tư trời ngay thẳng, đoan trang,
Gương soi khéo léo, dịu dàng,
Tóc mây mềm mại, khăn thắt ngang đầu.

Vẻ kiều diễm

Vẻ đẹp kiều diễm, nhan sắc không tỳ vết,
Đôi mắt tinh anh, soi rõ thế gian,
Áo thêu màu sắc xanh vàng,
Lá non thắm tươi, hoa chưa nở kịp.

Ngẫm về thế gian

Ngẫm lại, trần thế bao người khổ cực,
Đức ngự đồng cứu giúp nhân sinh,
Vương cô như thánh thần,
Cầm cân đo đếm, vương mẫu cân bằng.

Chốn cung đình

Trong cung ngọc, hương đăng sáng rực,
Ngoài điện vàng, nguy nga cao quý,
Thỉnh mời đệ nhị Vương cô,
Ngày đêm thờ phụng chân tâm bằng hương khói.

Bản văn Cô Đôi nhà Trần số 3

Gió cuốn trên ngàn tía, mạnh mẽ,
Đỉnh núi xanh, mây lồng cuộn tròn,
Triều đình lúc ấy đang thịnh vượng,
Vua tôi cùng đất nước, mây rồng gắn kết.

Đức đại vương

Trời sinh Đức đại vương giúp trị,
Gia nguyên thần linh bảo vệ,
Phong trào thay đổi mạnh mẽ,
Ngoài biên phủ cũng được sửa sang.

Cây cối tươi đẹp

Cây sâm vàng lá ngọc, bóng rợp,
Giòng suối kỳ, hoa nở đua tươi,
Nhà chung đỉnh, trâm anh sáng ngời,
Đông xuân đến, tươi đẹp như ngày mới.

Tiên giáng trần

Tiên bồng đảo xuống vui vẻ,
Phật Quan Âm giáng thế giúp đỡ,
Giấc mơ đêm xuân bừng sáng,
Sao sa báo hiệu thần thánh hạ sinh.

Hoa nở rộ

Hoa đua nhau nở, sắc màu tươi đẹp,
Đóa hải đường bừng nở trong chiều xuân,
Dáng dấp đài các, thanh thoát,
Ngọc vàng đúc, không thể khác biệt.

Trời đất đoan trang

Tư trời thẳng thắn, đức độ rõ ràng,
Việc khuê môn, gia đình yên ổn,
Nữ tì thấu hiểu khoa danh,
Sách vàng, ngọc quý ghi lại trong cung.

Vương phụ ban lệnh

Vương phụ ban lệnh, bệ rồng vâng chiếu,
Tiễn giặc, ban kiếm, cờ vẫy giòn giã,
Thay trâm thoa, cung tên sẵn sàng,
Giúp nước an định, chu toàn công việc.

So sánh với nương tử

So sánh với nương tử đường nghiêu xưa,
Đội ơn trời sáng sớm trên tử điện,
Trâm anh nếp cũ, lâu đài xưa,
Nền nhân cửa tướng khác biệt.

Đức thánh nữ

Đức thánh nữ vào cung cấm,
Lụa vàng thơm ngát, giúp đất nước,
Chu toàn trị quốc, an bang,
Lập công lớn, trừng phạt kẻ có tội.

Đức nghĩa nữ

Đức nghĩa nữ, yêu thích quyền quý,
Tước phu nhân, ngôi vị cao,
Bia ghi công lao, vinh danh,
Chung đỉnh gia đình, công sức dồi dào.

Phong tiên

Khôn đức đầy đủ, trinh thục vẹn toàn,
Giá đành nhường lại kim ốc,
Phong tiên sớm đội ơn trời,
Trâm anh, nếp cũ, lâu đài xưa.

Trên tử điện

Trên tử điện, sáng trưa chầu trực,
Áo cẩm bào, hương thơm ngát,
Lầu hán cung, đường nghiêm trang,
Hương khác lạ, tỏa ngát không đâu sánh.

Độ sức khỏe

Đưa ra sáu phép, gần xa đều khỏe mạnh,
Muôn dân sống lâu, tài lộc dồi dào,
Mây cuốn, mây đưa, một màu,
Ngày Nghiêu, tháng Thuấn, thiên thời đất lợi.

Thần thông

Mới ra uy lực, trí thần thông,
Lưới sa, cá nước mây rồng,
Một nửa bích thủy, một nửa ngân hà.

Thét tiếng tà linh

Thét một tiếng, tà linh sợ chạy,
Phép của hai cô, lừng lẫy vân tiêu,
Đông liễu tây đào, ra vào khắp nơi,
Đảm đang, lo toan trăm việc.

Ngàn thu

Ngàn thu, khói nhang nghi ngút bay,
Chín rồng chầu, giọt nước vơi,
Lúc lên trời, lúc xuống đất,
Gươm vàng sắc bén, rạch đôi sơn hà.

Quế lan phù trợ

Quế lan xanh, ra tay giúp đỡ,
Quyền lực mạnh mẽ, trào dâng,
Xe loan chảy, mây rồng đưa lên,
Giúp đỡ đức ông, phù trợ.

Giang sơn vững chắc

Giang sơn gánh nhẹ hai vai,
Gươm thiêng rạch chín sông,
Hương thơm đến tận cửu trùng,
Xích lâu tỏa ngát, mãi không ngừng.

Vào chốn lầu

Khác với trốn lầu tần, quán sở,
Gửi vào nơi sử ngũ kinh,
Bút hoa ghi rõ, rành rành,
Hương thơm vô tận, phúc lành đầy đủ.

Cầu nguyện

Người thành tâm, tấu đối cung thờ,
Khấn cầu, mong muốn con cái,
Không phải giống Phạm Nhan,
Hay quân tàn ác, yêu ma quấy phá.

Ba tòa soi xét

Trên tấu đối, ba tòa sáng rõ,
Hai cô phép lạ, uy linh mạnh mẽ,
Muôn người hết bệnh, tan tành,
Nam thanh nữ tú, lành lặn khôn ngoan.

Giống mã nhi bất nghĩa

Giống mã nhi bất nghĩa,
Loài tàn sát, cường bạo,
Phong trần, lưỡi gươm vàng tuốt ra,
Loài yêu ma quái, quên đi.

Trốn thiên thai

Trốn vào thiên thai, quỷ phục,
Xuống miền địa ngục thần kinh,
Hai cô uy linh thần thánh,
Kẻ lên chướng, người về cung hoa.

Chầu thánh bà

Lên điện thánh, bà tấu đối,
Về chầu thánh phụ, quỳ thưa,
Triều nghiêm ngặt, khoan dung,
Chơi địa phủ, chốn thiên đình.

Tiếng thét

Thét một tiếng, tà linh sợ hãi,
Phép của hai cô, tài năng vô biên,
Biến hình, tàng hình, trăm chiều,
Yêu ma sợ hãi, vào thanh tịnh.

Thét tiếng quỷ phục

Thét tiếng quỷ phục, thần kinh lo sợ,
Hai cô giáng phúc, lưu ân,
Cát đằng duyên, hợp tấn tần,
Các miền đệ tử cùng chung bước.

Khấn cầu trong miếu

Người đến thờ, cầu nguyện tại đền,
Ra vào lĩnh chiếu, đổi gươm,
Đêm về thiết lập tĩnh đường,
Bái lạy trước hương lô, khẩn cầu.

Sống lâu, trường thọ

Mong sống lâu trăm năm,
Lợi lộc, tài phúc đầy đủ,
Lòng thành khấn bái,
Quỳ trước hương lô, khẩn cầu.

Sớm khuya tam chắp,
Ngàn năm hưởng thọ, trời đất ban.

Kết luận:

Đệ Nhị Vương Cô Trần Thị Tính là một trong những nhân vật vĩ đại trong lịch sử và tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Cô không chỉ là con gái của Hưng Đạo Vương, mà còn là biểu tượng của sự dũng cảm, trung kiên và hiếu thảo. Sự tôn kính và thờ phụng cô trong cộng đồng vẫn được duy trì đến ngày nay, chứng minh sự vĩ đại và ảnh hưởng của cô trong lòng người dân.

bàn thờ Đệ Nhị Vương Cô