1. Cúng ông Công ông Táo như thế nào cho đúng?
Theo truyền thống, lễ cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm là nghi thức quan trọng dịp Tết Nguyên Đán. Lễ cúng thường có ba con cá chép – tượng trưng cho ba vị Táo Quân: Táo ông, Táo bà và Thổ Công. Tùy điều kiện, gia đình có thể dùng cá chép thật hoặc cá chép giấy. Tuy nhiên, không nên chuẩn bị quá nhiều cá để tránh lãng phí và gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.
Về địa điểm cúng, theo quan niệm dân gian:
-
Ông Công là vị thần cai quản đất đai, nhà cửa nên thường được cúng ở bàn thờ chính trong nhà.
-
Táo Quân trông coi chuyện bếp núc nên lễ cúng thường thực hiện ở khu vực bếp.
Việc dùng cá thật hay cá giấy không quá quan trọng – điều cốt lõi vẫn là lòng thành của gia chủ. Nếu không có điều kiện thả cá thật, có thể hóa cá giấy cùng vàng mã sau lễ.
Lễ cúng ông Công ông Táo là lúc để các Táo Quân “chầu trời”, bẩm báo công việc trong năm của gia đình và cầu chúc một năm mới an lành, ấm no.
2. Có nên thờ ông Công và gia tiên chung một bàn thờ?
Nhiều người thắc mắc: "Có thể thờ ông Công và gia tiên chung một bàn thờ được không?"
Câu trả lời là tùy theo từng vùng miền và phong tục tín ngưỡng mà cách thờ cúng sẽ khác nhau. Một số nơi thờ chung, một số nơi lập bàn thờ riêng cho ông Công, ông Táo.
3. Phân biệt cách thờ ông Công ở các miền:
- Miền Bắc:
Ở miền Bắc, việc thờ gia tiên và ông Công thường được thực hiện trên cùng một bàn thờ. Trên bàn thờ gia tiên thường có nhiều bát hương 3, 4, hoặc 5 – tượng trưng cho các đối tượng thờ khác nhau. Mỗi gia đình có thể bố trí khác nhau, có khi cả bàn thờ Phật đặt phía trên nữa. Ví dụ: bát hương chính giữa thường thờ các vị thần linh như Thổ Công, Thổ Địa, Táo Quân, Ngũ Phương, Ngũ Thổ Long Thần, Phúc Đức Tôn Thần, Tiền Hậu Địa Chủ Tài Thần. Nếu bạn từng mua bài vị thờ Thần Tài sẽ thấy ghi rõ những tôn vị này. Đây chính là những vị thần mà chúng ta thờ phụng.
- Miền Nam & miền Trung:
Khác với miền Bắc, nhiều gia đình miền Nam hoặc miền Trung thường lập bàn thờ riêng cho ông Địa. Tôi đã nghiên cứu và thấy rằng phong tục thờ cúng khác nhau ở từng vùng do sự đa dạng văn hóa của 54 dân tộc Việt Nam. Vì vậy, chúng ta không nên quá cứng nhắc mà nên tôn trọng phong tục từng vùng. Ở miền Nam, bàn thờ ông Địa thường đặt dưới đất, chung với bàn thờ Thần Tài. Mỗi gia đình sẽ có cách bài trí và vật phẩm thờ khác nhau, nhưng đều thể hiện sự thành kính với các vị thần linh. Thông thường, bàn thờ ông Địa miền Nam có tượng Thổ Công, Thần Tài, ba hũ gạo, muối, nước đặt riêng biệt, lư hương, lọ hoa, mâm bồng và các vật phẩm phong thủy như thiềm thừ, tỳ hưu, thần tài giữ của...
Dù cúng theo cách nào, điều quan trọng nhất vẫn là lòng thành kính và sự tôn trọng truyền thống. Mỗi vùng miền có cách bài trí khác nhau, không có đúng – sai tuyệt đối, mà nên linh hoạt và phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện của từng gia đình.
