Bàn thờ ông Táo nên đặt ở đâu?

Thờ ông Táo là tín ngưỡng rất quan trọng trong văn hóa Việt Nam, với mong muốn gia đình luôn ấm no, hòa thuận, công việc làm ăn phát đạt và gặp nhiều may mắn. Tuy nhiên, đặt bàn thờ ông Táo cần phải tuân thủ một số quy tắc để mang lại may mắn và tài lộc. Những thông tin quan trọng về  đặt bàn thờ ông Táo, các hướng tốt và xấu, các vật dụng cần thiết và những điều kiêng kỵ khi thờ ông Táo.

Bàn thờ ông Táo nên đặt ở đâu?

Theo quan niệm của người Việt ông Táo là thần cai quản bếp núc vì vậy bàn thờ ông Táo nên được đặt ở nơi trang trọng trong căn bếp gần bếp nấu hoặc ở giữa tủ bếp. Tuy nhiên bạn không nên đặt bàn thờ ở vị trí quá thấp hoặc quá cao vì như vậy sẽ gây khó khăn khi thắp hương. Đồng thời tránh đặt bàn thờ gần bồn rửa bát vì theo ngũ hành Thủy (nước) khắc Hỏa (lửa) Bàn thờ ông Táo nên đặt ở đâu có thể làm giảm sinh khí của bếp và vận may của gia đình.

Ngày Cúng Ông Công, Ông Táo - Truyền Thống Của Người Việt

Theo truyền thống của người Việt, hàng năm vào ngày 23 tháng Chạp, Ông Công, Ông Táo sẽ lên thiên đình để báo cáo mọi việc trong gia đình gia chủ với Ngọc Hoàng. Đây là một lễ nghi quan trọng trong tín ngưỡng của người Việt, thể hiện sự tôn trọng, biết ơn đối với các vị thần bảo trợ bếp núc, gia đình. Vào ngày này, mọi người thường dọn dẹp nhà bếp sạch sẽ và chuẩn bị một mâm cơm để tiễn Ông Công, Ông Táo về trời.

Tuy nhiên, tùy theo phong tục của từng vùng miền mà nghi lễ cúng Ông Công, Ông Táo có sự khác biệt về ngày giờ cũng như cách thức tổ chức.

1. Ngày Giờ Cúng Ông Công, Ông Táo

• Miền Bắc: Người dân miền Bắc thường làm lễ cúng Ông Công, Ông Táo từ khá sớm, không nhất thiết phải đúng ngày 23 tháng Chạp mà có thể bắt đầu từ ngày 20, muộn nhất là đến 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp.

• Miền Trung: Thời gian cúng Ông Công, Ông Táo là vào đêm 22 rạng sáng ngày 23 âm lịch.

• Miền Nam: Người dân miền Nam thường làm lễ vào buổi tối từ 20 giờ đến 23 giờ. Người miền Nam cho rằng vào cuối ngày, sau khi cả gia đình đã dùng xong bữa tối, không còn nấu nướng và dùng đến bếp thì mới được tiễn Ông Táo lên gặp Ngọc Hoàng.

2. Mâm Cỗ Cúng Ông Công, Ông Táo

• Miền Bắc: Mâm cỗ cúng Ông Công, Ông Táo ở miền Bắc bao gồm các món ăn truyền thống như xôi gà, giò, trà, canh măng nếp. Đặc biệt, mâm cỗ cúng ở nhiều địa phương khu vực Bắc Bộ sẽ có xôi chè, thường là chè bà cốt nấu bằng nếp cái, xôi vò, đường nâu và gừng.

• Miền Trung: Tại miền Trung, một số vùng như Huế và Hội An có tục cúng tượng đất Táo Quân và dựng cây nêu sau ngày 23 tháng Chạp. Bộ tượng đất có đầy đủ đồ cúng, hoa tươi, hoa quả, và đặt tượng mới và tượng cũ cạnh nhau. Mâm cơm cần có cá thu hoặc cá ngừ.

• Miền Nam: Do có sự giao thoa văn hóa, mâm cúng của người miền Nam cũng có sự tương đồng với người miền Bắc. Ngoài các món mặn chủ đạo như nem, giò, bánh chưng, hành muối, gà luộc, người miền Nam còn có thêm đĩa đậu phộng, kẹo, vừng đen.

3. Phương Tiện Cho Ông Táo Lên Trời

Phương tiện để Ông Táo lên trời là cá chép. Lễ cúng Ông Công, Ông Táo của người Bắc không thể thiếu cá chép, vật cưỡi của Táo Quân khi lên chầu trời. Tùy theo quan điểm của từng gia đình mà lễ vật có thể là cá chép sống hoặc cá chép giấy, số lượng cá chép dâng cúng cũng khác nhau, phổ biến nhất là ba con cho ba vị Táo. Sau lễ cúng, cá chép được thả vào ao hồ vừa để Táo Quân có phương tiện chầu trời, vừa có ý nghĩa phóng sinh tích đức, hành thiện.

Bàn thờ Táo Quân của người miền Bắc thường được bày cao hơn bàn thờ tổ tiên, trên đó gồm bộ mũ hia. Khi đã cúng xong, họ đốt vàng mã và tiễn ông bà đầu rau trong bếp bằng cách thả xuống ao. Sau đó, thay ba ông đầu rau mới vào bếp và cả bộ mũ trên bàn thờ.

4. Dọn Dẹp Bàn Thờ và Chuẩn Bị Đón Năm Mới

Theo quan niệm, ngày này là thời gian nghỉ ngơi cũng như bàn sao của Hành Khiển và Táo Quân, nên các gia đình dọn dẹp lại bàn thờ tổ tiên. Họ đốt hết chân nhang cũ và lau chùi bát hương sạch sẽ để chuẩn bị đón một năm mới.

5. Phong Tục Cúng Ông Công, Ông Táo Ở Miền Trung

Người miền Trung cũng cúng Ông Công, Ông Táo nhưng phong tục lại khác so với miền Bắc. Thay vì cá chép, người dân nhiều nơi ở miền Trung cúng ngựa giấy giống như đối với những vị thần khác. Thường họ dâng một con ngựa giấy có yên cương đầy đủ. Người miền Trung làm lễ tiễn Táo Quân lên thiên đình vào ngày 23 tháng Chạp. Việc đầu tiên là thay cát mới trong lư hương và lau dọn bàn thờ ông Táo sạch sẽ.

Sau khi cúng xong, tượng ba ông Táo cũ bằng đất nung được tiễn khỏi bàn thờ bếp và đặt cạnh các am miếu ở đầu xóm hoặc dưới gốc cây cổ thụ, ngã ba đường. Tiếp đó, họ sẽ rước tượng ba ông Táo mới lên bàn thờ để bắt đầu một năm làm việc tiếp theo.

6. Cúng Mũ, Áo và Đuôi Hia Bằng Giấy Ở Miền Nam

Ở miền Nam, ngoài các món ăn trên mâm cỗ, người dân thường cúng mũ, áo và đuôi hia bằng giấy cho các Táo là một phần đặc biệt trong lễ cúng của người miền Nam.