Bàn thờ Canh Nậu - Trong đời sống tín ngưỡng dân gian Việt Nam, cây hương ngoài trời là một hình thức thờ cúng mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, phổ biến tại các tỉnh miền Trung và miền Nam. Cây hương ngoài trời, còn gọi là bàn thờ Thiên, được lập trong sân hoặc trước nhà để thờ Trời, Thần linh hoặc các thực thể tâm linh khác. Theo quan niệm truyền thống, Trời là đấng tối cao, đứng trên cả Phật, Thánh và Thần, nên việc lập bàn thờ Thiên ngoài trời thể hiện lòng thành kính lớn nhất.
Ý nghĩa phong thủy cây hương ngoài trời:
Tùy theo phong tục, cây hương ngoài trời có thể thờ Trời – Thiên Đế, Nhật, Nguyệt, Thổ Công, Thổ Địa, các vị Mẫu như Mẫu Cửu Trùng Thiên, Thượng Thiên Thánh Mẫu hoặc vong linh Tiền chủ – người chủ cũ của ngôi nhà. Việc thờ Tiền chủ nhằm tránh ảnh hưởng từ vong hồn người đã khuất từng sống tại nơi ở hiện tại, giúp ổn định âm khí và duy trì sự hòa thuận trong gia đạo. Dù đã có bàn thờ trong nhà, bàn thờ Thiên ngoài trời vẫn giữ vai trò riêng: thờ các vị thần cai quản thiên địa, tăng cường vượng khí, hóa giải âm khí, và là nơi thắp hương cầu an vào những dịp quan trọng như ngày Rằm, mùng Một hoặc khi gia đình gặp khó khăn.
Vậy thì cách đặt cây hương ngoài trời như thế nào mới chuẩn phong thủy?
Việc đặt cây hương ngoài trời cần tuân theo phong thủy âm trạch, dựa trên hệ thống Hậu Thổ với 24 vị trí tốt xấu. Một số nguyên tắc cơ bản gồm: chọn nơi thoáng đãng, lộ thiên hoặc bán lộ thiên; hướng bàn thờ nên tọa cát – hướng cát để chiêu phúc khí; không đặt nơi ẩm thấp, tối tăm hoặc có vật chắn phía trước; tránh quay bàn thờ về phía bếp, nhà vệ sinh, hay đường đâm thẳng vào. Khi đặt hướng và vị trí, nên dùng la bàn phong thủy để tránh sai sót, vì vị trí sai có thể lệch âm khí, ảnh hưởng đến vận khí gia đình.
Cách thiết kế cây hương ngoài trời:
Cây hương ngoài trời thường được thiết kế theo kiểu trụ đứng, cao từ 80cm trở lên, phần trên là bàn thờ nhỏ có thành chắn ba mặt. Trên bàn đặt bát hương (không ghi tên, không bài vị), lọ hoa, mâm bồng, và tùy theo vùng, có thể thờ thêm Thổ Công hoặc các thần linh địa phương, trang trí hình Long chầu Nguyệt để tăng tính linh thiêng.
Hỏi: Nhà tôi có người mất do tai nạn trên đoạn đường Ngọc Hồi – Thanh Trì. Gia đình từng lập một cây hương nhỏ tại vị trí tai nạn, nhưng giờ cây hương không còn. Có nên mua cây hương mới đặt lại không?
Theo quan niệm dân gian, người dân thường lập cây hương hoặc nắm đất tượng trưng để tưởng nhớ người mất do tai nạn. Phong tục này bắt nguồn từ xưa: khi đi đường thấy chỗ nào có người mất, người ta nhặt nắm đất ném vào đó, lâu ngày thành đống đất, gọi là “mả đống” hay “mả gò”. Người đi đường thường dừng lại thắp hương cầu may. Tuy nhiên, nếu lập cây hương khắp nơi xảy ra tai nạn, sẽ gây cản trở giao thông và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn tiếp theo. Vì vậy, việc cơ quan chức năng hoặc người dân dỡ bỏ cây hương là điều hợp lý.
Những lưu ý khác khi thắp hương tại cây hương ngoài trời:
Khi thắp hương, không cần bài vị hay tên cụ thể, giữ bàn thờ sạch sẽ, lễ vật đơn giản nhưng thể hiện lòng thành, thời gian thắp hương tốt nhất là lúc âm dương giao hòa (5–7h sáng hoặc chiều), và nên thực hiện vào ngày mùng Một, Rằm âm lịch hoặc khi cần cầu an, giải hạn. Thờ cúng ngoài trời nếu thực hiện sai cách có thể thu hút vong linh lang thang, gây rối loạn sinh khí, tốn kém lễ vật mà hiệu quả tâm linh thấp, và dễ phạm sai sót nếu không rõ đang thờ ai.
Có nên phá cây hương không?
Trong trường hợp gia đình lập cây hương nhưng vận khí suy, không nên tự ý phá bỏ. Hướng xử lý đúng là nhờ thầy phong thủy uy tín xác định đối tượng thờ; nếu thờ đúng, có thể làm lễ di dời sang nơi phù hợp như chùa, miếu; nếu thờ sai hoặc do mê tín, cần làm lễ giải bàn thờ để hóa giải, tránh xung đột âm khí. Tuyệt đối không đập bỏ hay vứt cây hương mà không làm lễ, vì điều này có thể gây hệ quả không mong muốn cho gia chủ.
