Vai trò và ý nghĩa của giá gương trong dòng họ
Giá gương là biểu tượng tinh thần của cả dòng họ thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên và sự nối tiếp của các thế hệ. Nó mang ý nghĩa duy trì truyền thống thờ cúng, khẳng định sự tồn tại lâu dài của huyết thống và mối liên kết giữa con cháu với cội nguồn. Nhiều giá gương chỉ là tranh minh họa cảnh mai, trúc… còn bài vị lớn có chữ nghĩa như trong dòng họ Trương mới là bài vị chính thức. Bản chất giá gương vẫn là bài vị nhưng giá trị của nó nằm ở sự đầy đủ thông tin thể hiện rõ tôn ti thứ tự và ghi chi tiết huý hiệu của tổ tiên. Giá gương còn gọi là bài vị chung là vật phẩm thờ cúng các đời tổ tiên trong dòng họ. Ở dòng họ Trương, huyện Thanh Hà (Trung Quốc), giá gương ghi rõ tên và thứ tự tổ tiên ví dụ: “ĐƯỜNG THƯỢNG TRƯƠNG THỊ LỊCH ĐẠI THUỶ THÁI CAO TẰNG TỔ KHẢO TỶ CHI THẦN VỊ” (清 河 堂 上 張 氏 歷 代 始 太 高 曾 祖 考 妣 之 神 位) là bài vị gia tộc chính, dùng để thể hiện sự tôn kính và ghi nhớ công đức tổ tiên.
Xem thêm mẫu đồ thờ đẹp:
Phân biệt giá gương và bài vị
Khác với bài vị cá nhân chỉ thờ một người, giá gương là bài vị chung của cả dòng họ có chức năng ghi nhận và thờ cúng toàn bộ các đời tổ tiên là dấu ấn văn hóa mang tính cộng đồng cao, phản ánh quy củ và đạo lý trong sinh hoạt thờ cúng của người Á Đông. Bài vị dòng họ Trương không tôn nghiêm bằng thần chủ trong tín ngưỡng cá nhân nhưng vì là bài vị chung nên vẫn có giá trị đặc biệt. Nó ghi rõ huý hiệu, tôn ti thế thứ của tổ tiên và mang tính trang nghiêm. Một số gia đình nhầm lẫn bài vị với gia phả, tuy nhiên mục đích chính của giá gương là để thờ cúng, không phải để lưu trữ thông tin lịch sử như gia phả.
Giá gương thờ 2
Ý nghĩa tâm linh của giá gương
Giá gương mang giá trị tinh thần sâu sắc và trách nhiệm của con cháu đối với nguồn cội. Nó là cầu nối giữa người sống và người đã khuất tạo nên sự thiêng liêng trong mỗi nghi lễ thờ tự. Giá gương gia tộc cũng xuất hiện trong cộng đồng người Khách Gia, một nhóm thiểu số tại Trung Quốc, nay nhiều người đã sang Đài Loan sinh sống. Họ có quan niệm khác với người Hán, tin rằng nếu tên của tổ tiên được ghi và nhắc đến trên bài vị thì linh hồn vẫn tồn tại và có thể phù hộ cho con cháu.
Giá gương thờ 3
Qua thời gian, giá gương không chỉ là nét đặc trưng của người Hán mà còn được các tộc người khác tiếp nhận và biến đổi cho phù hợp với tín ngưỡng riêng cho thấy giá gương là biểu tượng văn hóa có sức sống bền vững, vượt qua biên giới và thời gian. Nhiều hình ảnh giá gương trên internet chỉ là sản phẩm mới, không thể xem là tài liệu cổ truyền. Chúng mang tính trang trí hoặc thương mại nhiều hơn là giá trị nghiên cứu. Do đó, không thể căn cứ vào những hình ảnh để làm chứng cứ lịch sử hay văn hóa.
