1. Giới Thiệu Chung Về Cây Phật Thủ
Phật thủ là giống cây ăn quả thuộc chi cam chanh có hình dáng đặc biệt với các nhánh quả tách ra như những ngón tay của Phật. Quả phật thủ có thể ăn tươi làm mứt và đặc biệt thường được dùng để bày mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết của người Việt. Quả phật thủ có giá trị kinh tế cao giá bán dao động từ vài chục nghìn đến vài triệu đồng một quả đặc biệt vào dịp Tết Nguyên Đán.
2. Đặc Điểm Hình Thái Quả Phật Thủ
Trung bình mỗi quả có từ 15 đến 25 ngón tay. Các ngón tay xòe tròn đều xếp thành nhiều vòng giống như hình bông hoa sen. Những quả có hình dáng đẹp thường được lựa chọn để bày mâm cúng hoặc bán lẻ với giá cao. Quả xấu ngón méo hoặc thiếu đều được loại ra bán sỉ đóng thùng hoặc chế biến.
3. Điều Kiện Thổ Nhưỡng và Khí Hậu
- Đất trồng: Đất tơi xốp pha cát thoát nước tốt pH từ 55–65.
- Khí hậu: Cây ưa khí hậu ôn đới nhiều ánh sáng phải trồng ở nơi thông thoáng.
- Thời vụ: Mùa thu hoạch chính kéo dài từ tháng 2 đến tháng 7 dương lịch còn vụ Tết được chuẩn bị riêng.
4. Kỹ Thuật Trồng và Chăm Sóc Cây Phật Thủ
a. Khoảng Cách Trồng
Trồng cây cách nhau 2m x 2m để cây có đủ không gian phát triển và không cạnh tranh ánh sáng.
b. Làm Giàn Tạo Tán
Làm giàn từ cây tre hoặc cọc chắc chắn để đỡ cành tạo tán tròn như chiếc ô giúp cây chịu gió mưa tốt. Giàn còn giúp định hình dáng quả đẹp và hỗ trợ khi cây mang quả nhiều.
5. Khoanh Cành – Điều Tiết Ra Hoa
Thời điểm khoanh cành: Khoảng tháng 5 dương lịch chọn ngày nắng ráo để tránh nước mưa làm thối vết khoanh. Sau khi khoanh không tưới không bón phân để cây "nghỉ" giúp tích lũy dinh dưỡng cho quá trình ra hoa sau đó.
6. Tạo Dáng Quả – Tiện Cành
Mỗi năm chỉ tiện 3–4 lần.
Cách tiện: Tiện những cành không đẹp cắt cách gốc 5–6cm.
Sau khi tiện cành mới sẽ mọc ra và mang quả có dáng ngón tay rõ ràng đều và đẹp hơn.
7. Quản Lý Số Lượng Quả Trên Cây
Cây 3–5 năm tuổi có thể giữ lại 30–40 quả/cây. Cây yếu hơn thì chỉ nên giữ 20–25 quả để đảm bảo dinh dưỡng nuôi quả tránh quả bị nhỏ hoặc biến dạng.
8. Chế Độ Bón Phân
Không bón sớm để tránh làm rụng quả non.
Chỉ bón khi quả đã ổn định: dùng phân hữu cơ phân gà phân vi sinh.
Lượng bón: Khoảng 1 bao phân gà/gốc hoặc 200–300g phân vi sinh/gốc mỗi tháng bón 1 lần.
Không nên bón phân chứa hàm lượng đạm cao vì sẽ làm cây phát triển lá thay vì quả.
9. Tiêu Chuẩn Quả Phật Thủ Đẹp
Có từ 20 đến 30 ngón tay đều thẳng không méo mó.
Ngón tay xếp thành nhiều vòng tròn đều như bông hoa.
Bề mặt quả bóng không xước màu vàng tươi đẹp mắt.
Nhờ áp dụng những kỹ thuật chăm sóc như làm giàn khoanh cành tạo dáng và bón phân hợp lý người nông dân như anh Nguyễn Tuấn Vui ở Đắc Sở Hoài Đức Hà Nội đã có thể mỗi năm xuất bán hàng tấn phật thủ đặc biệt là vào dịp Tết Nguyên Đán mang lại thu nhập ổn định và kinh tế cao cho gia đình.
