Tục sang cát và ý nghĩa, cách thực hiện và các điểm cần tránh khi cải táng

Tục sang cát hay còn gọi là cải táng là phong tục lâu đời của người Việt Nam và nhiều nước Á Đông nhằm chuyển mộ người đã khuất sang một nơi khác để giúp người khuất có một ngôi nhà mới khang trang hơn. Tuy nhiên nghi lễ Sang cát cần thực hiện đúng quy trình và theo các lưu ý tâm linh để tránh phạm phải những điều không tốt. Dưới đây là một số điểm nổi bật trong nghi lễ sang cát mà gia đình cần lưu ý:

Các hình thức an táng người đã khuất phổ biến nhất hiện nay

Phương pháp chôn cất hay cải táng là vấn đề mang tính cá nhân, văn hóa và tín ngưỡng vì vậy không có câu trả lời tuyệt đối “đúng” hay “sai” mà chỉ có thể lựa chọn dựa trên hoàn cảnh, quan điểm của mỗi gia đình và các yếu tố tâm linh đi kèm. An táng người đã khuất không chỉ là hành động cuối cùng của cuộc đời mà còn mang đậm giá trị văn hóa, tín ngưỡng và tâm linh. Quan trọng là phương pháp được lựa chọn phù hợp với nguyện vọng của người đã khuất của gia đình.

Các hình thức an táng phổ biến bao gồm địa táng, hỏa táng, thủy táng, điểu táng và tượng táng, mỗi phương pháp đều có ý nghĩa và đặc điểm riêng. Địa táng hay chôn cất trong đất là phương pháp truyền thống phổ biến ở nhiều vùng miền, gắn liền với niềm tin về sự trở về với lòng đất và bảo vệ linh hồn người quá cố. Hỏa táng hay thiêu xác, được nhiều gia đình lựa chọn Phật giáo hoặc khi không gian đất chật hẹp, hỏa táng đôi khi tạo ra xá lợi – những viên ngọc từ hài cốt được coi là dấu hiệu thiêng liêng. Thủy táng hay chôn dưới nước thường áp dụng theo một số tập tục vùng miền hoặc tín ngưỡng gắn liền với sông, biển thể hiện sự hòa hợp với nước và thiên nhiên. Điểu táng, cho xác người tiếp nhận bởi động vật, ít phổ biến nhưng xuất hiện trong một số văn hóa cổ truyền. Tượng táng, tức tạo tượng thờ để tưởng nhớ người đã khuất thay vì giữ nguyên hài cốt thường dùng trong các nghi lễ tín ngưỡng đặc biệt.

1. Vai trò cụ thể của sáp ong và nhựa thông phủ lên hài cốt 

Ngày xưa, người ta làm như vậy chủ yếu để bảo quản vật lý. Phủ sáp ong giúp tiểu và quách dính chắc, tránh bị tách vỡ hoặc biến dạng theo thời gian. Đồng thời, lớp sáp hay nhựa thông còn ngăn ẩm ướt, tránh lươn, ếch, chạch hoặc cá trê chui vào tiểu sành, đặc biệt ở vùng đồng ruộng vào mùa lụt. Dùng sáp ong hay nhựa thông chỉ mang mục đích vật lý, không có ý nghĩa tâm linh và cũng không giúp linh hồn an ổn.

2. Mục đích của việc trát sáp/đổ nhựa vào mộ

Không cần thiết nữa vì điều kiện đã khác. Mộ đã được xây dựng chắc chắn, chống ẩm tốt. Dùng sáp ong hay nhựa thông để “giữ linh” là sai lầm vừa tốn kém vừa mê tín.

3. Nguồn gốc của tục sang cát

Tục sang cát có nguồn gốc từ Quảng Đông (Trung Quốc) và đã được thực hiện ở nhiều nơi như Mân Nam Đài Loan và Việt Nam là nghi lễ thể hiện sự kính trọng đối với người đã khuất giúp họ có một ngôi mộ mới khang trang hơn để yên nghỉ.

4. Có những người xưng là thầy nhưng yêu cầu làm thêm những nghi lễ như dán nhựa, đổ muối, cắt tiết gà đen, chôn đầu chó… liệu có đúng không?

Đây là những hành vi mê tín dị đoan, không mang lợi ích tâm linh không những vô ích mà còn gây tốn kém, sai lầm và đôi khi ảnh hưởng xấu đến tinh thần con cháu. Người con nghe lời xúi giục là bất hiếu còn những “thầy” bày ra là bất nhân, lợi dụng lòng tin để trục lợi.

5. Thời điểm thích hợp để cải táng

Cải táng được tiến hành sau khoảng 3 năm kể từ khi người mất được chôn cất. Tuy nhiên, do biến đổi khí hậu và sử dụng hóa chất, quá trình phân hủy có thể kéo dài từ 4 đến 5 năm. Thời gian lý tưởng để cải táng là từ cuối thu đến trước đông chí, tức từ tháng 9 đến tháng 11. Khi đó, thời tiết mát mẻ, ít mưa và gió thuận lợi cho bốc mộ, đảm bảo an toàn và thuận tiện trong quá trình cải táng.

6. Dấu hiệu mộ kết (không nên cải táng)

Khi đào mộ, nếu gặp những dấu hiệu sau, gia đình nên dừng lại để tránh làm tổn hại đến linh hồn và vận khí:

• Con rắn vàng xuất hiện: Đây là biểu tượng của khí tốt trong đất mang lại may mắn. Tiếp tục đào sẽ làm mất đi vận khí tốt.

• Sợi tơ hồng: Là dấu hiệu đất kết có khí lành, bảo vệ bình an cho người đã khuất. Gặp sợi tơ hồng nên ngừng đào ngay.

• Đất đào có sinh khí ấm áp hoặc cỏ mọc tốt: Đất giàu năng lượng dương, nếu tiếp tục đào có thể làm tổn hại đến khí đất và linh hồn.

7. Quy trình cải táng (bốc mộ)

Trước khi tiến hành sang cát, gia đình cần làm lễ cáo vong, cáo gia tiên để thông báo về di dời ngôi mộ. Bốc mộ phải tuân thủ đúng quy trình nhằm tránh hậu quả không mong muốn, gồm các bước sau:

• Chọn ngày giờ thích hợp: Dựa vào tuổi người mất và phong thủy để chọn thời điểm thuận lợi, đảm bảo bình an cho linh hồn và gia đình.

• Dùng rượu nồng độ cao: Đổ rượu vào quan tài khi khai mộ nhằm tẩy trừ âm khí, thanh lọc không gian và bảo vệ linh hồn.

• Thu nhặt xương cốt cẩn thận: Đặc biệt chú ý các phần nhỏ như ngón tay, ngón chân và tôn trọng người đã khuất.

8. Lưu ý quan trọng trước khi di dời mộ cải táng

Khi di chuyển hài cốt và chọn vị trí mộ mới cần lưu ý những điểm quan trọng sau để đảm bảo an yên và phong thủy tốt:

• Chọn đất chưa bị đào xới hoặc chôn cất trước đó: Đảm bảo khu vực đất mới sạch sẽ, chưa bị ảnh hưởng bởi năng lượng tiêu cực.

• Đất bằng phẳng, không có nước ngầm: Tránh mộ bị ẩm ướt giúp người đã khuất được an nghỉ thoải mái.

• Tránh vị trí có đường đi đâm thẳng vào mộ: có thể gây xáo trộn vận khí, ảnh hưởng đến dòng họ và gia đình.

9. Lễ vật cần chuẩn bị khi cải táng

Để thực hiện nghi lễ cải táng trang nghiêm và đúng phong thủy, gia đình cần chuẩn bị các lễ vật sau:

• Tiểu sành hoặc quách: Dùng đựng hài cốt sau khi di chuyển, bảo vệ xương cốt an toàn.

• Vải vuông đỏ, giấy trắng kim: Dùng bọc tiểu sành hoặc trang trí tượng trưng cho sự may mắn và trang trọng.

• Nước sạch và rượu trắng: Thanh tẩy, làm sạch hài cốt và không gian trước khi di dời.

• Khăn mặt mới: Dùng để lau chùi giữ sự thanh tịnh trong nghi lễ.

• Tiền cổ: Đặt trong tiểu sành với người đã khuất.

• Hoa nhài hoặc hoa cúc khô: Trang trí và tẩy uế mang lại bình an cho linh hồn.

• Bàn chải lớn và nhỏ: Dùng làm sạch hài cốt và dụng cụ liên quan.

• Bạt che mưa gió: Bảo vệ nghi lễ khỏi thời tiết xấu, giữ sự trang nghiêm.

10. Nếu muốn tổ tiên được an lành, nên làm gì trong cải táng hoặc chăm sóc mộ phần?

Một số hướng dẫn cơ bản là: làm công đức, phóng sinh giúp người nghèo và hồi hướng công đức cho tổ tiên; thắp hương, cúng lễ với lòng thành, không cần cầu kỳ hay theo mê tín dị đoan; giữ mộ phần sạch sẽ, xây dựng kiên cố nhưng tránh các hành vi mê tín và vật phẩm không cần thiết.

Điện Thoại: 0936 32 08 32  - 0987 152 648

Website: vach-ngan.com - Bàn thờ Canh Nậu

Email: sonvu989@gmail.com

Xưởng Sản Xuất: thôn 3, Canh Nậu, Thạch Thất, Hà Nội