Rất nhiều người ở nhà thuê băn khoăn không biết có nên lập bàn thờ hay không, đặc biệt là khi nơi ở không thuộc quyền sở hữu của mình. Theo quan niệm phong thủy, thờ cúng là để tỏ lòng thành với thần linh và tổ tiên, song trong trường hợp đi thuê, cách lập và đối tượng thờ cần được cân nhắc kỹ.
1. Nhà đi thuê có cần bàn thờ không?
Về cơ bản, có hai quan điểm phổ biến. Một số người cho rằng có thờ thì tốt, thể hiện lòng thành tâm, cầu bình an và thuận lợi trong cuộc sống, còn một số khác cho rằng không thờ cũng không sao, nhất là khi điều kiện sống không cho phép hoặc chủ nhà đã có bàn thờ riêng. Nhiều người tin rằng đất và nhà là của chủ, nên cúng bái thần linh, thổ địa thuộc trách nhiệm của gia chủ. Tuy nhiên, với những người sống lâu dài, coi nơi thuê là chốn an cư tạm thời, lập bàn thờ nhỏ để cầu bình an là hoàn toàn phù hợp. Trong một số trường hợp, người thuê không cần hoặc không nên lập bàn thờ, chẳng hạn như người ở trọ tập thể hoặc ở ghép, nơi nhiều người đến từ các vùng miền khác nhau, không thể cùng thờ chung gia tiên chỉ nên xem là nơi ở tạm, chủ yếu phục vụ sinh hoạt cá nhân. Sinh viên hoặc người ở ký túc xá cũng thường không lập bàn thờ do không gian chật hẹp, thờ cúng vừa bất tiện vừa dễ mất sự tôn nghiêm. Những phòng thuê ngắn hạn hoặc chỉ ở vài tháng cũng không cần thiết lập bàn thờ cố định, vì tính chất tạm thời và để tránh phiền phức khi chuyển đi. Ngược lại, nếu bạn thuê nhà nguyên căn hoặc căn hộ riêng để sống lâu dài cùng gia đình, thì nên lập bàn thờ. Người xưa có câu: “Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá”, mỗi nơi đều có vị thần cai quản. Lập bàn thờ thể hiện lòng tôn kính và mong được che chở, phù hộ cho cuộc sống an lành, công việc hanh thông. Bàn thờ gia tiên cũng là nơi tưởng nhớ tổ tiên, ông bà, những người luôn dõi theo và bảo vệ con cháu dù ở nơi nào. Vì vậy, nếu điều kiện cho phép, người thuê nhà hoàn toàn có thể lập bàn thờ riêng, miễn là thành tâm và bố trí đúng cách.
2. Cách lập bàn thờ đơn giản cho nhà đi thuê
Dù không phải nhà sở hữu, nhưng một khi đã lập bàn thờ, cần làm đàng hoàng và đủ nghi thức. Khi dọn đến ở, nên làm lễ nhập trạch đơn giản để xin phép thần linh “nhập hộ khẩu” tại nơi ở mới. Lễ vật cơ bản gồm bếp ga mini, ba hũ gạo, muối, nước, hoa quả, bánh kẹo, xôi, giò, ấm nước đun sôi và nhang đèn. Sau khi dâng hương, bật bếp đun nước sôi và khấn vái xin phép được cư ngụ yên ổn. Bố trí bàn thờ thường gồm ba bát hương, trong đó bát hương thờ Thần Linh đặt ở giữa lớn nhất, bên trái là bát hương Bà Cô Tổ, bên phải là bát hương Gia Tiên. Nếu nhà trọ nhỏ, có thể dùng bát hương kích thước nhỏ hoặc bàn thờ treo tường để tiết kiệm không gian. Trong trường hợp nhà trọ có nhiều người, chỉ nên dùng một bát hương chung thờ Thần Linh và tuyệt đối không thờ chung gia tiên của các dòng họ khác nhau.
3. Những khó khăn khi lập bàn thờ trong nhà thuê
Lập bàn thờ khi thuê nhà tuy ý nghĩa nhưng có thể gặp một số trở ngại. Người thuê nhà thường hạn chế can thiệp vào cấu trúc nhà, vì nếu muốn khoan tường hay gắn kệ bàn thờ phải xin phép chủ nhà để tránh gây tranh cãi. Khi ở chung cư, cần đặc biệt lưu ý an toàn điện, nến và hương để không ảnh hưởng đến hàng xóm. Không gian chật hẹp cũng là một khó khăn, vì khói nhang có thể gây khó chịu, chỉ nên đặt một góc thờ nhỏ, gọn gàng nhưng vẫn đủ trang nghiêm.
4. Nên thờ ai trong nhà đi thuê
Tùy vào nhu cầu và tín ngưỡng, người thuê nhà có thể lựa chọn đối tượng thờ phù hợp. Nếu làm ăn, kinh doanh hay buôn bán, nên thờ Thần Tài – Thổ Địa để cầu tài lộc và thuận lợi trong công việc. Bàn thờ nên đặt tựa lưng vào tường vững chắc, phía trước thoáng đãng, tượng trưng cho đường công danh rộng mở, đồng thời duy trì hương hoa sạch sẽ, thay nước hàng ngày và giữ không gian ngăn nắp. Nếu gia đình theo đạo Phật, có thể lập bàn thờ Phật nhỏ, hướng lên cao để cầu bình an, giải trừ tai ách. Trong trường hợp ở lâu dài, có thể lập thêm bàn thờ gia tiên riêng, không cần lớn, chỉ cần thể hiện tấm lòng thành kính. Dù ở nhà thuê, thờ cúng vẫn là cách người Việt bày tỏ lòng biết ơn, tưởng nhớ ông bà, cha mẹ và mong nhận được sự phù hộ, che chở. Nếu sống cùng gia đình và thuê một căn hộ riêng biệt, lập bàn thờ là hoàn toàn nên làm, giúp mang lại cảm giác bình an, may mắn và gắn kết tinh thần giữa các thành viên. Ngược lại, nếu ở trọ chung phòng, ở ghép hoặc ký túc xá, không cần lập bàn thờ riêng vì không gian sinh hoạt chung không phù hợp và dễ gây xung khắc tâm linh.
5. Khi nào không nên lập bàn thờ trong nhà thuê
Một số tình huống không nên lập bàn thờ gồm ở trọ tập thể hoặc phòng trọ nhỏ, sinh viên hoặc người độc thân ở ghép, và nhà thuê ngắn hạn, ở tạm thời. Những nơi chỉ dùng để nghỉ ngơi hoặc sinh hoạt tạm thời không nên lập bàn thờ để tránh rườm rà và không đảm bảo tính linh thiêng. Ngược lại, nếu thuê cả căn nhà hoặc căn hộ và coi đó là nơi ở ổn định, bạn nên lập bàn thờ. Khi sống ở đó, thờ Thần Linh – Thổ Địa thể hiện sự tôn trọng và cầu mong các vị thần phù hộ, đồng thời có thể lập thêm bàn thờ gia tiên để tưởng nhớ ông bà, cha mẹ.
6. Những lưu ý khi lập bàn thờ tại nhà thuê
Khi lập bàn thờ trong nhà thuê, gia chủ nên làm lễ nhập trạch nhỏ để xin phép thần linh và thổ địa nơi ở mới. Cần chuẩn bị lễ vật như hương hoa, trái cây, xôi, giò, gạo, muối, nước và văn khấn nhập trạch. Vị trí đặt bàn thờ phải phù hợp phong thủy, không đối diện cửa ra vào hay nhà vệ sinh, không đặt dưới xà ngang, gầm cầu thang hoặc nơi khuất, tối, ẩm thấp, đồng thời tránh hướng Ngũ Quỷ. Nếu có điều kiện, nên đặt bàn thờ ở tầng trên cùng của ngôi nhà để thể hiện sự tôn kính và ổn định phong thủy. Bàn thờ cần được giữ sạch sẽ, gọn gàng, không đặt đồ vật linh tinh, thay nước, lau dọn và thắp hương vào ngày mùng 1, rằm hoặc dịp lễ Tết. Khi rời nhà thuê, nên làm lễ xin chuyển bàn thờ để tránh phạm lỗi tâm linh. Tuyệt đối không dùng lại bàn thờ, bát hương hay tượng thờ của chủ cũ, vì mỗi gia đình có thần linh và tổ tiên riêng. Nếu điều kiện không cho phép lập bàn thờ chính thức, vẫn có thể thờ cúng đơn giản bằng lòng thành, ví dụ dành một góc nhỏ gọn gàng, sạch sẽ để đặt bình hoa, chén nước hoặc ảnh gia tiên, thắp hương vào các ngày rằm, mùng 1 hoặc dịp lễ Tết. Điều quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính, chứ không phải quy mô bàn thờ.
7. Mua bàn thờ phù hợp cho nhà thuê
Nếu ở lâu dài và có không gian riêng, nên chọn bàn thờ nhỏ gọn, treo tường hoặc tủ thờ mini, vừa đảm bảo phong thủy vừa thuận tiện khi di chuyển. Có nhiều mẫu bàn thờ Thần Tài – Thổ Địa được thiết kế tinh tế, giá cả hợp lý, phù hợp với căn hộ hoặc nhà thuê có diện tích hạn chế. Ở nhà thuê, lập bàn thờ có thể thực hiện nếu điều kiện và không gian cho phép, dù chỉ là nơi tạm thời, nhưng vẫn mang đầy đủ ý nghĩa tâm linh. Thờ cúng không chỉ giúp giữ gìn phong tục truyền thống, mà còn mang lại cảm giác an tâm, gắn bó tinh thần và cầu mong bình an, may mắn cho gia đình. Với lòng thành kính và cách bố trí hợp phong thủy, thờ cúng ở nhà thuê vẫn giữ được giá trị tinh thần và tâm linh đầy đủ.
