2. Lịch sử Hoa Lư và sự xuất hiện của Đạo giáo
Sử cũ ghi lại rằng năm 968 sau khi dẹp loạn 12 Sứ Quân và thống nhất đất nước Đinh Tiên Hoàng lên ngôi hoàng đế đặt tên nước là Đại Cồ Việt và đóng đô tại Hoa Lư. Thành Hoa Lư tọa lạc ở vị trí chiến lược với đường thiên lý Bắc Nam và dòng Hoàng Long. Hoa Lư có hai vòng thành: Thành Đông và Thành Tây nối với nhau qua một cách gọi là "què vòng". Mỗi thành đều có sông sào kê chạy dọc vừa là hào nước tự nhiên vừa là đường thủy phục vụ di chuyển.
Trong suốt 42 năm tồn tại (968–1010) Hoa Lư chủ yếu là Đại Bản Doanh của các vị vua Đinh Tiên Hoàng và Lê Đại Hành. Đây cũng là nơi ra đời của vương triều nhà Lý.
3. Hoa Lư Tứ Trấn và tín ngưỡng thờ thần thánh
Hoa Lư Tứ Trấn bao gồm bốn vị thần trấn trạch bốn hướng: Đông Tây Nam Bắc của kinh đô Hoa Lư. Các vị thần Hoa Lư Tứ Trấn gồm Thần Thiên Tôn Thần Cao Sơn Thần Quý Minh và Thần Không Lộ. Mỗi vị thần có vai trò bảo vệ vùng đất và người dân. Đền thờ các vị thần Hoa Lư Tứ Trấn được xây dựng tại các cửa ngõ của thành Hoa Lư: Thần Thiên Tôn ở cửa ngõ phía Đông Thần Cao Sơn ở cửa ngõ phía Tây Thần Quý Minh ở cửa ngõ phía Nam và Thần Không Lộ ở cửa ngõ phía Bắc.
Ngoài ra các vị thần Hoa Lư Tứ Trấn còn được người dân tại các huyện và thành phố quanh cố đô Hoa Lư như Nho Quan Tam Điệp Gia Viễn và Ninh Bình thờ cúng và tôn vinh. Các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian thống kê có tổng cộng 7 nơi thờ Thần Thiên Tôn 15 nơi thờ Thần Quý Minh 14 nơi thờ Thần Cao Sơn và 23 nơi thờ Đức Thánh Nguyễn đã tạo nên một không gian văn hóa tín ngưỡng đặc trưng của cố đô Hoa Lư.
4. Vùng đất sinh vua sinh tháng và sinh thần
Hoa Lư là quê gốc của Đinh Tiên Hoàng vị vua sáng lập nhà Đinh sinh năm 924 tại thôn Kim Lương xã Gia Phòng huyện Gia Viễn tỉnh Ninh Bình. Đây cũng là nơi phát tích của ba triều đại Đinh Lê Lý với 6 đời vua. Cố đô Hoa Lư còn là quê hương của Thái Nguyên và Quốc Sư Nguyễn Minh Không cùng các vị thần như Thần Thiên Tôn.
5. Đạo giáo du nhập vào Việt Nam và ảnh hưởng
Đạo giáo du nhập vào Việt Nam từ cuối đời nhà Hán và đã hòa trộn với tín ngưỡng truyền thống Việt Nam. Đặc biệt các nhánh của đạo giáo như Đạo giáo phù thủy đã có sự giao thoa mạnh mẽ với tín ngưỡng ma thuật của người Việt. Mặc dù Đạo giáo đã có ảnh hưởng sâu rộng nhưng nó không phải là tín ngưỡng thuần túy của người Việt. Thậm chí việc phân biệt rõ ràng giữa Đạo giáo và tín ngưỡng truyền thống là rất khó khăn.
6. Đạo giáo trong đời sống người Việt
Theo các nhà nghiên cứu đạo giáo đã ảnh hưởng đến nhiều phương diện trong đời sống văn hóa xã hội của người Việt như phong thủy phương pháp dưỡng sinh các môn võ thuật và các hình thức bói toán. Tuy nhiên đạo giáo tại Việt Nam hiện nay Đạo giáo trong đời sống người Việt không còn tồn tại như một tôn giáo chính thống mà đã hòa vào tín ngưỡng dân gian trở thành một phần trong đời sống tín ngưỡng truyền thống của người Việt.
Tại Hà Nội vẫn còn một số đạo quán của đạo giáo như đền Quán Thánh đền Huyền Thiên và đền Kim Cổ là minh chứng cho sự tiếp tục tồn tại và ảnh hưởng của đạo giáo trong nền văn hóa Việt Nam.
Kết luận: Tín ngưỡng Việt Nam có phải là Đạo giáo?
Dù Đạo giáo đã du nhập vào Việt Nam từ rất sớm và có ảnh hưởng sâu rộng tín ngưỡng thờ thần thánh của người Việt không hoàn toàn là Đạo giáo. Tín ngưỡng dân gian Việt Nam đã tiếp biến và kết hợp với các yếu tố từ các tôn giáo khác để tạo ra bản sắc riêng phản ánh tư duy sáng tạo và đặc trưng của văn hóa Việt.
