Cúng lễ: Heo quay nên quay ra, gà nên quay vào? Hay... không nên cúng thịt sát sinh?
Nhiều người băn khoăn rằng khi cúng lễ, heo quay nên quay ra ngoài và gà nên quay vào trong có phải là cách làm đúng hay không. Thực tế, theo quan điểm hiện đại và cả tinh thần Phật giáo, hướng quay của heo hay gà trong mâm cúng không còn mang nhiều ý nghĩa. Dù đặt heo quay ra hay vào, gà quay ra hay vào, bản chất vẫn là đồ sát sinh, không thanh tịnh, và không phù hợp với không gian thờ cúng. Cúng lễ đúng nghĩa là thể hiện tâm thành, hướng về sự thanh tịnh, chứ không phải dựa vào hình thức mâm cỗ hay hướng quay của thịt động vật.
1. Tại sao không nên cúng đồ sát sinh?
Việc dâng heo gà, cá hay bất cứ thực phẩm sát sinh nào lên bàn thờ không những không thanh tịnh mà còn có thể tạo nghiệp. Các bậc Phật, Bồ Tát, Thiên Thần, Hộ Pháp không hưởng lễ vật sát sinh; chỉ những vong linh, ma quỷ hoặc những tâm linh thấp mới tiếp nhận món tanh hôi. Vì vậy, việc bày heo gà trên bàn thờ không giúp tăng phước báu mà còn có thể gây tác động tiêu cực về tâm linh.
2. Một ví dụ cụ thể: Cúng lợn quay cho... Thiền sư
Một ví dụ cụ thể là lễ cúng Thiền sư Tuệ Tĩnh, một vị thiền sư nổi tiếng trong lịch sử, khi có người đặt một con lợn quay lên bàn thờ của ngài. Điều này thực sự không phù hợp, bởi Thiền sư tu hành thanh tịnh, nếu sống lại chắc chắn sẽ không chấp nhận món lễ sát sinh này. Việc đó trở thành xúc phạm chứ không phải tri ân.
3. Tâm linh cao không ăn đồ tanh, chỉ tâm linh thấp mới hưởng
Ngày xưa, quan niệm cúng heo gà hay thậm chí tế người được xem là nghi lễ, nhưng sát sinh không giúp ích gì cho phần âm mà còn tạo nghiệp cho người thực hiện. Với sự tiến bộ của xã hội, văn hóa cúng lễ cũng nên phát triển theo hướng nhẹ nhàng, thanh tịnh và nhân văn, vượt qua những quan niệm lạc hậu về việc cúng thịt động vật.
4. Về phần con cháu – nên cúng sao cho đúng?
Con cháu thờ cúng ông bà, tổ tiên nhằm cầu cho người đã mất siêu thoát, vãng sinh về cõi lành, đồng thời gửi gắm lòng biết ơn và tâm nguyện. Việc đặt những con gà, con heo to tướng, nặng mùi tanh hôi lên bàn thờ thực sự không phù hợp với ý nghĩa này. Các cụ không quan tâm đến hình thức mâm cỗ mà chú trọng đến tấm lòng thành kính của con cháu.
5. Hướng đến cách cúng thanh tịnh hơn
Vì vậy, để cúng lễ vừa đúng tâm linh vừa thanh tịnh, con cháu có thể dùng hoa quả, bánh kẹo, nước sạch hoặc hương thơm thay cho thịt động vật. Điều quan trọng là tấm lòng thành, không phải mâm cao cỗ đầy hay sát sinh mới được xem là hiếu thảo. Câu hỏi “Heo quay nên quay ra, gà nên quay vào” thực chất không còn ý nghĩa quan trọng; quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm, hướng về sự thanh tịnh và văn minh trong thờ cúng. Văn hóa cúng lễ ngày càng tiến bộ, nhẹ nhàng, thanh tịnh và nhân văn hơn, không cần đặt heo gà quay ra quay vào mới thể hiện lòng thành kính.