Theo phong tục Việt Nam, bàn thờ gia tiên là nơi thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với các thế hệ đã qua. Để gìn giữ truyền thống này, các gia đình cần tuân theo những quy tắc đã được quy định về cách bài trí và cúng lễ trên bàn thờ.
Tại sao mỗi gia đình đều có bàn thờ gia tiên?
Bàn thờ gia tiên trong phong tục Việt Nam là biểu tượng cho văn hóa tâm linh, thể hiện lòng hiếu thảo và sự tôn kính đối với tổ tiên. Đây cũng là nơi phản ánh những giá trị nhân văn cao đẹp như hiếu thảo, đoàn kết và tương thân tương ái. Dù xã hội phát triển, nhiều người vẫn giữ gìn truyền thống thờ cúng Thổ địa và tổ tiên. Theo quan niệm phong thủy, việc thờ cúng thần linh và tổ tiên không chỉ giúp cân bằng âm dương mà còn mang lại may mắn cho gia đình.
Bàn thờ gia tiên theo phong tục Việt Nam
Trong gia đình Việt, bàn thờ thường được sử dụng cho nhiều mục đích thờ cúng khác nhau, như thờ Phật, thờ Thần linh, thờ gia tiên, và bàn thờ ông địa.
Cách bố trí bàn thờ tổ tiên
Ban thờ Phật theo phong tục Việt Nam
Bàn thờ Phật: Theo truyền thống, bàn thờ Phật là phần trang trọng nhất trong không gian thờ cúng của gia đình, thường được đặt ở vị trí cao nhất. Ảnh của Đức Phật được đặt chính giữa, xung quanh có bát hương, bình hoa, đĩa trái cây, ba chén nước và cặp nến hoặc đèn cầy. Lưu ý rằng bàn thờ Phật chỉ nên dùng đồ chay, không nên cúng với món ăn mặn hoặc giấy tiền vàng bạc.
Bàn thờ gia tiên theo phong tục Việt Nam
Ban thờ Thần linh theo phong tục Việt Nam
Bàn thờ Thần linh: Bàn thờ Thần linh thường được đặt chung với bàn thờ gia tiên. Bát hương thờ Thần linh phải được đặt ở chính giữa và cao hơn bát hương thờ gia tiên.
Bàn thờ gia tiên theo chuẩn phong thuỷ
Cúng lễ theo phong tục Việt Nam
Vào các dịp lễ như giỗ, Tết và ngày rằm, các gia đình sẽ tổ chức cúng lễ trên bàn thờ. Đồ lễ thường bao gồm trầu cau, rượu, thuốc lá, giấy tiền vàng, ba chén trà, ba chén rượu, và ba chén nước, biểu trưng cho tam tài: Thiên (Nhật, Nguyệt, Tinh tú), Địa (Thủy, Hỏa, Phong), và Nhân (Tinh, Khí, Thần).
Ngoài ra, khi cúng lễ, cần có nến 9 ngọn, với 2 ngọn nến phía trước tượng trưng cho Nhật - Nguyệt và 7 ngọn phía sau tượng trưng cho Thất tinh. Khi cúng, cần có sớ để tấu trình.
Bàn thờ gia tiên theo phong tục Việt Nam 3
Khi cúng lễ theo phong tục Việt Nam, có một số điểm cần lưu ý:
- Ngày 23 tháng Chạp, cần rút chân nhang và hóa cùng tiền vàng lễ.
- Khi đốt tiền vàng, nên đổ vài ly rượu vào lửa để khí bốc lên, không dùng nước để dập lửa khi đốt vàng mã.
- Bát hương cần được gắn chặt vào bàn thờ bằng keo dán để tránh bị động khi vệ sinh bàn thờ, vì động bát hương có thể ảnh hưởng đến công việc làm ăn và tài chính của gia đình.
- Khi thắp hương: thắp mỗi bát hương 1 nén vào ngày thường, thắp 3 nén khi cầu xin điều gì, và thắp 5 nén hình chữ thập vào các ngày giỗ, Tết.
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên và các vị Thần Phật đã góp phần tạo nên những giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc. Chính vì thế, các gia đình hãy tuân theo các quy tắc đã chia sẻ để tiếp tục gìn giữ giá trị vĩnh hằng này cùng với sự phát triển của dân tộc.