Thân thế và gốc tích Cô Sáu Sơn Trang
Cô Sáu thuộc dân tộc Nùng, sinh ra và lớn lên tại vùng Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Theo các tài liệu xưa, cô từng được gọi là Cô Sáu Sơn Trang, vì hầu bên cửa Chúa Thượng Ngàn ở đất Trang Châu. Tuy nhiên, tên gọi phổ biến và chính xác nhất là Cô Sáu Lục Cung, bởi cô là thị giả thân cận theo hầu Chầu Sáu Lục Cung Nương, gắn bó mật thiết với tín ngưỡng Tứ Phủ.
Tài năng và đức độ Cô Sáu Sơn Trang
Cô Sáu Sơn Trang từ khi còn sống là thiếu nữ xinh đẹp, nết na, giỏi hái thuốc và chữa bệnh cứu người, thường vào rừng sâu tìm cây thuốc quý giúp dân. Theo truyền thuyết, khi cô đi hái thuốc, voi quỳ, hổ phục, muôn thú kính nể, rừng núi vang tiếng chim chào đón. Khi hiện Thánh, cô được dân chúng kính ngưỡng, cầu xin chữa bệnh, ban tài, tiếp lộc và cứu nhân độ thế, thể hiện đức độ và tài năng phi thường của vị Thánh nữ này.
Tính cách và quyền phép Cô Sáu Sơn Trang
Cô Sáu Sơn Trang, dân tộc Nùng, sinh ra và lớn lên tại Hữu Lũng, Lạng Sơn, còn được gọi là Cô Sáu Lục Cung do hầu bên cửa Chúa Thượng Ngàn ở đất Trang Châu. Khi còn sống, cô xinh đẹp, nết na, giỏi hái thuốc và chữa bệnh, thường vào rừng sâu tìm cây thuốc cứu người. Truyền thuyết kể rằng khi hái thuốc, voi quỳ, hổ phục, muôn thú kính phục, rừng núi vang tiếng chim chào đón. Khi hiện Thánh, cô chữa bệnh, ban tài, tiếp lộc và cứu nhân độ thế. Tính cách hiền hậu nhưng nghiêm minh, cô răn dạy người có tâm và trị kẻ ngạo mạn. Với pháp thuật Sơn Trang, cô trừ tà diệt ma, hàng yêu phục quái. Cô từng cưỡi Bạch tượng, hiện hình người Mán và người Kinh, hiển linh từ đồng bằng đến thượng du, thể hiện quyền năng và linh thiêng vượt bậc.
Đền thờ và ngày tiệc Cô Sáu Sơn Trang
Cô Sáu Sơn Trang, dân tộc Nùng, sinh ra tại Hữu Lũng, Lạng Sơn, còn được gọi là Cô Sáu Lục Cung do từng hầu bên cửa Chúa Thượng Ngàn ở đất Trang Châu. Khi còn sống, cô xinh đẹp, nết na, giỏi hái thuốc chữa bệnh, thường vào rừng sâu tìm cây thuốc cứu người. Truyền thuyết kể rằng khi hái thuốc, voi quỳ, hổ phục, muôn thú kính nể, rừng núi vang tiếng chim chào đón. Khi hiện Thánh, cô chữa bệnh, ban tài, tiếp lộc và cứu nhân độ thế, hiền hậu nhưng nghiêm minh, giỏi pháp thuật Sơn Trang, trừ tà diệt ma, cưỡi Bạch tượng, hiển linh từ đồng bằng đến thượng du.
Hiện nay, cô không có đền thờ riêng mà được thờ trong đền Lục Cung, thôn 94, xã Hữu Lũng, cạnh chính cung của Chầu Sáu Lục Cung Nương. Ngày tiệc chính diễn ra vào mùng 10 tháng 5 âm lịch hằng năm, là dịp con nhang, đệ tử thỉnh cầu và dâng văn hầu bóng cô, duy trì tín ngưỡng linh thiêng và tôn kính vị Thánh nữ.
Hình tượng khi ngự đồng Cô Sáu Sơn Trang
Khi ngự đồng, Cô Sáu Sơn Trang thường mặc áo lam hoặc tím tràm, tay cầm bó mồi, đầu vấn khăn xanh, toát lên dáng tiên phong đạo cốt. Cô ban tài, tiếp lộc, ban danh cho người có lòng, đồng thời nhắc nhở phải giữ kỷ cương, đạo hạnh, khiêm cung và thiện tâm, thể hiện quyền năng và đức độ của vị Thánh nữ.
Danh tiếng và sự linh thiêng Cô Sáu Sơn Trang
Cô Sáu Lục Cung, còn gọi là Tiên Cô Sơn Trang, được người dân vùng Sơn Lâm, Bắc Lệ, Hữu Lũng tôn kính, nổi danh “một vùng chín tư”. Cô nhiều lần hiển linh tại Suối Ngang, Thạch Bàn, Xơn Lâm, giúp dân trị bệnh, hóa giải tai ương, phù trợ làm ăn thịnh vượng. Dù ít văn bản ghi lại, uy danh và sự linh thiêng của Cô Sáu Lục Cung vẫn luôn rạng rỡ trong lòng người dân địa phương và giới đạo Mẫu.
Bản văn Cô Sáu Sơn Trang
-
Đệ tử kính dâng bài văn mời
Cung thỉnh cô Sáu đền thiêng ngàn
Trên đỉnh núi đá dựng lên ngổn ngang
Suối trong vắt nước chảy róc rách quanh. -
Cá lướt nhẹ lượn qua khe sâu
Đền cô mát rượi cây cối xanh tươi.
Lối về qua suối băng qua sông
Cảnh vật nơi sơn trang thật vắng vẻ.
Lục Cung sáng rực linh thiêng lạ kỳ. -
Cô càng được kính trọng danh vang xa
Chữa bệnh trừ tà cứu giúp chúng sinh.
Tiên cô Sáu vâng lời Mẫu Thượng
Thuốc tiên hái mang đi giúp đời.
Nón xanh trên đầu bước đi thong dong. -
Chân mang xà cạp gùi trên vai
Thật đẹp đôi tay vòng bạc sáng lấp lánh.
Đường đi mượt mà tóc mây bay
Da ngà mịn màng hồng hào xinh đẹp.
Môi đỏ nét mặt tròn trịa như trăng sáng. -
Cô nở nụ cười tỏa sáng hàm răng trắng
Má ửng hồng mùi hương ngọt ngào bay xa.
Áo lam vạt ngắn tay áo rộng
Tóc mai cài hoa long lanh dưới ánh sáng.
Bước đi nhẹ nhàng lên chầu Mẫu Thượng. -
Sớ văn dâng lên kính ngưỡng tam toà
Mẫu yêu mến cô Sáu nết na hiền thục.
Giúp dân xua đuổi tà ma bảo vệ bình an
Cô là linh hồn duy nhất nơi trần gian.
Kẻ gian tà không thể thoát khỏi sự trừng phạt. -
Cô luyện ấn vào canh ba đêm
Canh tư đốt đuốc vào ra cửa rừng.
Tiếng hú vang lên khiến rừng lặng im
Đón Mẫu về ngự tại đất trang châu.
Mẫu sai cô Sáu hầu hạ bên
Tay cầm quạt đứng nghiêm dõi theo. -
Đức Mẫu Thượng bảo cô lên đỉnh núi
Cô tuân theo vượt suối qua ngàn thác.
Cảnh vật dọc đường động vật reo vang
Voi quỳ hổ phục kính trọng bên đường cô đi.
Tiếng chim tử quy gọi bạn từ đồi xa. -
Gà gáy sáng báo hiệu một ngày mới
Hoa nở quả chín cành cây nặng trĩu.
Ban phát tài lộc danh vọng đến đồng
Mời cô giáng xuống chung điện ngự.
Phúc lộc dồi dào cầu chúc sống lâu.
Cô Sáu Lục Cung là biểu tượng của lòng nhân từ đức độ sự mạnh mẽ và linh thiêng trong Tứ Phủ Thánh Cô. Từ bao đời cô đã trở thành chỗ dựa tâm linh cho người dân vùng sơn cước Lạng Sơn. Người người vẫn nhớ vẫn thỉnh cầu vẫn thắp nén hương lòng mỗi mùa tiệc tháng Năm về.