Biểu tượng con dơi trong văn hóa Việt Nam và Đông Á mang ý nghĩa rất tích cực, liên quan đến sự may mắn, phúc lành và thịnh vượng. Khi bạn thấy con dơi khắc trên đồ gỗ đó không phải là điều gì đáng lo ngại mà là biểu tượng của một cuộc sống hạnh phúc đầy đủ và trường thọ.
1. Dơi Là Biểu Tượng Phúc Lành Trên Bàn Thờ
Không giống như trong văn hóa phương Tây, nơi con dơi thường bị gắn với những điều bí ẩn hoặc không may mắn, thì trong văn hóa phương Đông nói chung, và Việt Nam nói riêng, dơi lại mang nhiều ý nghĩa may mắn và an lành.
2. Âm Hán Của "Dơi"
Trong tiếng Hán, chữ "dơi" có phát âm gần giống với từ "phúc" (福) – nghĩa là may mắn, hạnh phúc. Vì vậy, hình ảnh con dơi khi kết hợp với các biểu tượng khác sẽ tạo nên nhiều tầng ý nghĩa như:
-
Phúc – Lộc – Thọ – Khánh (may mắn, tài lộc, trường thọ, an lành)
3. Biểu tượng dơi đại diện cho Ngũ Phúc
Trong nghệ thuật trang trí truyền thống An Nam (tức Việt Nam xưa), hình ảnh con dơi đóng vai trò biểu tượng rất quan trọng, đặc biệt là biểu tượng cho chữ “Phúc”.
Khi vẽ hình 5 con dơi, đó là cách minh họa cho “Ngũ Phúc”, bao gồm:
-
Phú: Giàu có
-
Khang Ninh: Bình yên và khỏe mạnh
-
Thọ: Sống lâu
-
Hảo Đức: Có đạo đức tốt
-
Khảo Chung Mệnh: Hưởng trọn tuổi trời
4. Hình ảnh Con Dơi và Chữ Thọ Trên Bàn Thờ
-
Dơi ngậm đồng tiền: Mang ý nghĩa chiêu tài, rước lộc vào nhà.
-
Hai con dơi xòe cánh tạo thành vòng tròn: Biểu tượng cho hạnh phúc lứa đôi và gia đình viên mãn.
-
Dơi cắp trái đào: Tượng trưng cho sự trường thọ. Hình ảnh này thường xuất hiện trong các lễ mừng thọ dành cho người cao tuổi, bậc tiền bối.
5. 5 Con Dơi và Chữ Vạn trên bàn thờ
Nếu có năm con dơi (五蝙蝠) được khắc cùng nhau đó là biểu tượng của "Ngũ Phúc" tức là năm điều phúc: phú quý thọ khang ninh. Và khi thêm chữ vạn (卍) Năm Con Dơi và Chữ Vạn thể hiện "vạn phúc trường thọ" là sự cầu chúc cho sự trường thọ và phúc lành vô cùng.
6. Sự Phổ Biến Của Biểu Tượng Con Dơi trên bàn thờ
Biểu tượng con dơi đặc biệt là trên đồ gỗ mỹ nghệ thường xuất hiện trong các sản phẩm như bàn thờ tủ thờ sập tranh gỗ hay các vật dụng trang trí khác không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn là một biểu tượng phong thủy rất được ưa chuộng trong các gia đình Việt Nam và các gia đình Đông Á.
