1. Quan Hoàng Năm trong Tín Ngưỡng Tứ Phủ
| Chủ đề | Chi tiết |
|---|---|
| Vị trí trong Tứ Phủ | - Quan Hoàng Đệ Ngũ là vị quan Hoàng thứ 5 trong hàng Tứ Phủ Quan Hoàng có vai trò quan trọng trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ. |
| Quan hệ với Đức Vua Cha Bát Hải | - Ngài được cho là con của Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình một trong các vị thần trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. |
| Vị trí "bí ẩn" và thần tích | - Một số ý kiến cho rằng Quan Hoàng Đệ Ngũ không giáng trần không có đền thờ riêng và không có thần tích rõ ràng nên ngài được xem là rất "bí ẩn". |
| Giả thuyết về thân thế | - Tuy nhiên nhiều người tin rằng Quan Hoàng Đệ Ngũ chính là hiện thân của Hoàng Công Chất một tướng tài thời Lê-Trịnh. - Ngài được phong là Thượng Đẳng Thần và có ảnh hưởng trong tín ngưỡng thờ cúng. |
2. Tiểu sử và sự nghiệp Hoàng Công Chất
| Chủ đề | Chi tiết |
|---|---|
| Tên thật | Hoàng Công Thư sinh tại Hoàng Xá tỉnh Thái Bình. |
| Khởi nghĩa | - Hoàng Công Thư là lãnh tụ khởi nghĩa nông dân lớn nhất thế kỷ 18. - Khởi nghĩa diễn ra từ năm 1739 đến 1769 hoạt động rộng khắp vùng Sơn Nam Tây Bắc. |
| Mục tiêu khởi nghĩa | - Chống lại triều đình mục nát Lê-Trịnh bảo vệ dân nghèo và bảo vệ biên cương. |
| Thành tựu | - Năm 1751 ông xây dựng căn cứ thành Mường Thanh (Điện Biên) gọi là thành Tam Vạn. - Ông rất được lòng dân địa phương người Thái tôn xưng là Then Chất (Thiên Chất) và gọi ông là "Chúa Mường Thanh". |
| Cuộc đời và cái chết | - Năm 1768 ông mất do lâm bệnh trong lúc chiến sự căng thẳng khi cuộc khởi nghĩa vẫn tiếp diễn. |
3. Sau khi Quan Hoàng Năm mất
| Thông Tin | Chi Tiết |
|---|---|
| Con trai Hoàng Công Thư | Hoàng Công Toàn tiếp tục cuộc khởi nghĩa nhưng không thành. |
| Đền thờ | Nhân dân lập đền thờ tại xã Noong Hẹt Điện Biên — nay là di tích đền Hoàng Công Chất. |
| Tôn kính | Được nhân dân tôn kính và phối thờ như Quan Hoàng Năm trong Tứ Phủ. |
| Lễ hội đền | Lễ hội đền diễn ra vào 24-25 tháng 2 âm lịch hàng năm. |
4. Hình ảnh khi ngự đồng của Quan Hoàng Năm
| Thông Tin | Chi Tiết |
|---|---|
| Ít khi ngự đồng | Nếu có ngự đồng thì mặc áo xanh ngọc thêu rồng múa cờ và kiếm. |
| Mô tả | Được mô tả là: "Mắt phượng râu rồng khí phách ung dung..." |
