Khái niệm về bàn thờ nhị cấp và tam cấp
Bàn thờ nhị cấp tam cấp là gì?
Bàn thờ 2 tầng gỗ hương đá cao cấp thường được lựa chọn cho không gian thờ cúng lớn như nhà thờ tổ nhà từ đường hoặc nhà trưởng bởi thiết kế đồ sộ mang vẻ nghiêm trang và hoành tráng.
Bàn thờ hai tầng và ba tầng đã được sử dụng từ lâu đời nhờ tính tiện dụng và sự trang trọng trong thờ phụng. Vậy chúng có điểm gì khác biệt so với những loại bàn thờ truyền thống?
Chi tiết về bàn thờ tam cấp và bàn thờ nhị cấp
Bàn thờ ba tầng (tam cấp) được thiết kế theo dạng chia cấp với ba mặt bàn xếp chồng từ lớn đến nhỏ. Mỗi cấp tượng trưng cho một cấp bậc thờ cúng khác nhau thể hiện rõ vai vế trong dòng họ.
Tương tự bàn thờ đơn bàn thờ hai tầng (nhị cấp) có thiết kế thêm một tầng phía trên diện tích nhỏ hơn tầng chính phục vụ cho việc phân cấp đối tượng thờ cúng theo thứ tự rõ ràng.
So sánh giữa bàn thờ nhị cấp và tam cấp
Điểm khác nhau dễ nhận thấy nhất nằm ở số tầng: bàn thờ nhị cấp có hai cấp độ thờ còn tam cấp có ba. Cấu trúc tăng dần theo thứ tự thờ phụng.
Bàn thờ hai tầng chủ yếu được dùng để thờ gia tiên hoặc kết hợp thờ Phật. Trong khi đó bàn thờ ba tầng cho phép gia chủ sắp xếp linh hoạt hơn như thờ Phật tổ tiên Thần linh hay các vong linh đặc biệt (Ông Mãnh Bà Cô...).
Cấu tạo của bàn thờ nhị cấp và tam cấp
| Tiêu chí | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Thiết kế mặt bàn | Các cấp bậc mặt bàn được phân chia theo tầng giảm dần diện tích từ dưới lên trên. Kiểu dáng Thiết kế mặt bàn giúp tận dụng diện tích và đảm bảo việc sắp đặt đồ thờ được đầy đủ gọn gàng. |
| Hệ thống chân bàn | Bàn có thể được đóng với 4 hoặc 6 chân tùy theo kích thước. Chân bàn thường được chạm khắc họa tiết như rồng phượng hoặc để mộc theo sở thích gia chủ. |
| Dạ bàn thờ | Dạ bàn – phần nối giữa chân và mặt bàn – được chăm chút tinh xảo thường trang trí bằng họa tiết tứ linh tứ quý hay ngũ phúc. |
| Phụ kiện đi kèm | Một số mẫu hiện đại tích hợp thêm ngăn kéo tiện lợi ở phần yếm hoặc bên hông giúp cất giữ đồ lễ dễ dàng hơn. |
Ý nghĩa tâm linh của bàn thờ chia tầng
Mỗi tầng trên bàn thờ đều có ý nghĩa riêng biệt phản ánh vai vế trong thờ cúng. Tầng cao nhất tượng trưng cho cấp bậc linh thiêng cao nhất.
| Loại Bàn Thờ | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Tam cấp gia tiên | - Tầng trên thờ cụ tổ. - Tầng giữa đặt bài vị ông bà cha mẹ. - Tầng dưới để đồ cúng mâm lễ. |
| Tam cấp thờ Phật | - Tầng trên đặt tượng Phật. - Tầng giữa đặt bát hương. - Tầng thấp nhất bày hoa quả lễ vật. |
| Nhị cấp | - Có sự phân bậc tương tự nhưng đơn giản hơn. - Thường dùng khi không gian thờ hạn chế. |
Lợi ích khi sử dụng bàn thờ hai và ba tầng
Bàn thờ chia tầng là giải pháp lý tưởng cho những không gian bị giới hạn diện tích. Nó vẫn đảm bảo được việc bày biện đầy đủ vật phẩm mà không làm rối mắt.
Việc phân tầng giúp không gian thờ trở nên ngăn nắp trang nghiêm và thể hiện lòng thành kính một cách trọn vẹn nhất.
Dù là thờ Phật hay gia tiên vị trí đặt bàn thờ đều phải tuân theo nguyên tắc phong thủy nhằm thu hút sinh khí tốt và tránh những điều không may.
Lựa chọn vị trí phù hợp
-
Nhà rộng biệt thự: nên đặt ở phòng riêng hoặc khu vực trung tâm yên tĩnh.
-
Căn hộ chung cư: chọn góc ít người qua lại sử dụng vách ngăn để tạo không gian linh thiêng.
Trước khi đặt bàn thờ cần tra cứu hướng hợp tuổi và mệnh của gia chủ để lựa chọn đúng vị trí và tránh những điều kiêng kỵ.
Sau khi chọn được vị trí phù hợp gia chủ nên thực hiện nghi thức an vị để thể hiện lòng thành và sự trang nghiêm.
Sắp xếp đồ thờ trên bàn thờ phân tầng
| Tiêu chí | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Gia chủ thờ Phật và gia tiên | - Tầng cao nhất: Đặt tượng và bát hương Phật. - Tầng hai: Thờ Thần linh Thổ công. - Mặt bàn chính: Bày bát hương gia tiên Ông Mãnh Bà Cô. |
| Gia chủ chỉ thờ gia tiên | - Tầng cao nhất: Thờ vị lớn tuổi có vai vế nhất trong dòng họ. - Các tầng dưới phân chia dần theo thứ bậc trong dòng họ. |
| Số lượng bát hương | - Nên sử dụng số lẻ (1 3 5...) để giữ yếu tố tâm linh tránh dùng số chẵn. |
| Ngũ hành trên bàn thờ | - Kim: Đồ đồng (lư hương chân nến). - Mộc: Bàn thờ kệ gỗ. - Thủy: Chén nước rượu thờ. - Hỏa: Đèn nến hương. - Thổ: Tro cát trong bát hương. |
Chọn kích thước bàn thờ chuẩn theo Lỗ Ban
Kích thước bàn thờ ảnh hưởng trực tiếp tới phong thủy công danh tài vận. Lựa chọn đúng theo cung số Lỗ Ban giúp mang lại phúc khí cho gia đình.
| Tiêu chí | Kích thước phổ biến |
|---|---|
| Ngang | 127cm 153cm 175cm 197cm 217cm... |
| Sâu | 610mm 690mm 810mm... |
| Cao | 117cm 127cm 147cm... |
| Cấp | Ngang | Sâu | Cao | Tổng cao |
|---|---|---|---|---|
| Cấp 1 | 2m17 | 61cm | 117cm | 117cm |
| Cấp 2 | - | 30cm | 20cm | 137cm |
| Cấp 3 | - | 39cm | 20cm | 157cm |
Loại gỗ dùng làm bàn thờ nhị cấp tam cấp
Gỗ làm bàn thờ phải sạch có độ bền cao ít cong vênh chống mối mọt tốt để giữ được sự tôn nghiêm.
Một số loại gỗ phổ biến:
-
Gỗ gụ gỗ hương: bền đẹp mùi dịu vân sắc nét
-
Gỗ mít: nhẹ mùi tâm linh cao
-
Gỗ dổi gỗ gõ: chắc chắn màu gỗ trầm ấm
Các loại gỗ trên đều có tuổi thọ cao giữ dáng tốt qua thời gian và không bị biến dạng dù trong điều kiện khí hậu nóng ẩm.
