1. Cây mít mang ý nghĩa linh thiêng và sâu sắc
Cây mít giống như cây tre thuộc nhóm cây dễ sinh trưởng không đòi hỏi đất đai màu mỡ thậm chí phát triển tốt ngay cả trên vùng đất khô cằn nhiều đá sỏi. Loài cây mít biểu tượng cho sức sống mạnh mẽ vươn lên không ngừng trong nghịch cảnh. Điều đặc biệt là quả mọc trực tiếp trên thân cây thể hiện ý nghĩa phong phú về sự sinh trưởng và phát triển bền vững. Vì vậy cây mít không chỉ gắn bó trong đời sống nông thôn mà còn mang tính biểu tượng sâu sắc.
2. Hình tượng cây mít trong văn hóa truyền thống
Theo truyền thuyết vào năm thứ 17 triều vua Minh Mạng sau khi hoàn thành việc đúc Cửu Đỉnh nhà vua đã chọn khắc họa hình cây mít có quả trên Cao đỉnh – chiếc đỉnh đặt giữa đại diện cho uy quyền tối thượng. Đi kèm với hình là chữ Ba La Mật (tên dân gian của quả mít). Hình ảnh ấy vừa phản ánh sự thân thuộc lại vừa thể hiện sự tôn vinh của hoàng đế đối với loài cây quê hương giản dị nhưng quý giá.
3. Gỗ mít tượng trưng cho sự đầy đủ viên mãn
Bàn thờ là nơi thiêng liêng nơi kết nối giữa con cháu với tổ tiên. Gỗ mít khi được sử dụng làm bàn thờ không chỉ mang thông điệp về sự quây quần đoàn tụ mà còn thể hiện mong muốn về một cuộc sống sung túc phồn thịnh. Đây chính là cách để mỗi gia đình thể hiện lòng thành kính cũng như gìn giữ nếp nhà truyền thống gia tộc.
4. Gỗ mít có hương thơm dịu nhẹ bền lâu và ít bị mối mọt
Dù nhiều loại gỗ như Giáng Hương cũng có mùi thơm đặc trưng song không phù hợp làm bàn thờ do dễ biến dạng theo thời gian. Trong khi đó gỗ mít vừa giữ được hương tự nhiên dễ chịu vừa không bị mối mọt xâm hại. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Lê Quang Khang từng chia sẻ rằng gỗ mít là lựa chọn hàng đầu trong chế tác đồ thờ xưa bởi tính ổn định và mùi thơm đặc trưng gắn với biểu tượng của sự thịnh vượng và phát đạt.
5. Gỗ mít ổn định dễ chế tác
Loại gỗ mít có trọng lượng nhẹ dễ xử lý và khả năng chống cong vênh rất tốt. Hơn thế nữa thớ gỗ mịn giúp quá trình chế tác trở nên thuận lợi. Khi làm bàn thờ người thợ thường chọn gỗ nguyên tấm để giữ nguyên sự liền mạch tránh các mối ghép – điều được coi là điều cấm kỵ trong văn hóa thờ cúng.
6. Gỗ mít phổ biến dễ kiếm
Ở nước ta cây mít có mặt rộng khắp đặc biệt tại các vùng quê. Rất nhiều hộ gia đình trồng mít không chỉ để lấy quả mà còn để khai thác gỗ. Vì thế gỗ mít dễ tìm chi phí hợp lý phù hợp với phần lớn các gia đình khi cần đóng bàn thờ tại nhà.
7. Chất liệu dễ chạm khắc giữ dáng tốt
Theo lời các nghệ nhân làng nghề gỗ mít dổi hay vàng tâm đều là những loại nguyên liệu quý được ưa chuộng vì đặc tính dễ đục đẽo chạm trổ. Chúng rất bền theo thời gian và hiếm khi bị cong vênh nhờ đó các mẫu bàn thờ có thể tồn tại hàng trăm năm mà vẫn giữ được nét đẹp cổ điển.
8. Màu sắc gỗ mít sang trọng hợp với không gian thờ
Gỗ mít có sắc vàng óng khi sử dụng lâu sẽ chuyển sang màu nâu đỏ rất phù hợp với không gian trang nghiêm của bàn thờ. Mùi hương nhẹ nhàng gần giống mùi trầm càng làm tăng thêm tính linh thiêng. Cùng với gỗ vàng tâm hay dổi gỗ mít là lựa chọn tuyệt vời cho không gian thờ cúng trang trọng.
9. Gỗ không phù hợp làm bàn thờ
Những loại gỗ có kết cấu cứng dễ nứt gãy hoặc nhanh bị cong vênh mục ruỗng là những chất liệu nên tránh dùng trong việc chế tác bàn thờ. Sử dụng các loại gỗ mít sẽ làm ảnh hưởng đến tính bền vững cũng như thẩm mỹ và sự tôn nghiêm của nơi thờ tự.
10. Những điều cần tránh khi làm bàn thờ
Khi chọn gỗ làm bàn thờ cần tuyệt đối tránh các loại dễ bị cong mối mọt và khó chạm trổ. Nên sử dụng nguyên liệu sạch gỗ nguyên khối để đảm bảo sự bền chắc và giữ được vẻ tôn nghiêm. Việc ghép nối nhiều mảnh gỗ lại với nhau sẽ làm mất đi sự liền mạch thiêng liêng – điều kiêng kỵ trong văn hóa thờ cúng truyền thống.
