1. Phong tục có thật, ăn sâu trong đời sống người Việt
rước ông bà 30 Tết và tiễn ông bà mùng 3 Tết là phần quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt, gắn liền với ý nghĩa đoàn tụ gia đình và thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Từ xa xưa, ông cha ta tin rằng đêm 30 Tết, con cháu làm lễ rước tổ tiên về sum họp, cùng hưởng không khí đoàn viên; sáng mùng 3 Tết, gia đình làm lễ hóa vàng, tiễn ông bà về cõi giới của mình, khép lại những ngày Tết thể hiện lòng biết ơn, sự tưởng nhớ người đã khuất và gửi gắm mong cầu tổ tiên phù hộ độ trì cho gia đình trong năm mới.
2. Ông bà có “về” thật hay không?
Linh hồn tổ tiên không bị giới hạn bởi thời gian hay không gian. Họ có thể “về” bất cứ lúc nào khi con cháu tưởng nhớ, chứ không chỉ hiện diện trong 3 ngày Tết. Nghi lễ rước – tiễn mang ý nghĩa tượng trưng, nhằm bày tỏ lòng thành, trong khi thờ cúng, cầu nguyện, giỗ chạp hay thắp hương hàng ngày vẫn duy trì sự kết nối với tổ tiên.
Ngoài ra, tín ngưỡng còn nhấn mạnh vai trò của nghiệp duyên: nếu con cháu tích nhiều phúc đức, tổ tiên sẽ tiếp tục phù trợ mang lại bình an; nếu còn oán nghiệp, linh hồn có thể “theo” để nhắc nhở con cháu cần hóa giải. Do đó, nghi thức rước – tiễn chỉ là hình thức bề ngoài còn tấm lòng hiếu kính và sự tu tập thiện nghiệp của con cháu mới là yếu tố quan trọng nhất. Rước ông bà 30 Tết và tiễn ông bà mùng 3 không chỉ là nét đẹp truyền thống mà còn mang giá trị tinh thần sâu sắc. Trên phương diện tâm linh, tổ tiên luôn hiện diện và dõi theo khi con cháu thành tâm tưởng nhớ – không chỉ trong những ngày đầu năm, mà trong suốt cả cuộc sống.
