Đối với những bạn đã xem các bài trước đây của mình chắc chắn sẽ biết mình là một thợ điêu khắc đá quý ở Sài Gòn. Nghề điêu khắc tỳ hưu trên đá ở Việt Nam không phổ biến lắm chủ yếu là những thợ gia truyền vì vậy nếu ai muốn học nghề này thì cũng sẽ gặp không ít khó khăn. Nhưng đối với mình nghề gia truyền không có nghĩa là chỉ có thể học một cách hạn hẹp. Mình luôn sẵn sàng chia sẻ nếu bạn nào có tinh thần học hỏi và nếu sau này các bạn có khám phá thêm được những bí quyết mới thì hãy chỉ cho mình biết nhé!
Đây là bài đầu tiên mình chia sẻ về nghề điêu khắc tỳ hưu trên đá quý nên nếu bạn nào có thắc mắc thì cứ để lại câu hỏi ở phần bình luận dưới. Mình sẽ tổng hợp lại và làm thêm giải đáp trong tương lai. Đồ thờ Canh Nậu sẽ hướng dẫn các bạn cách điêu khắc con Tỳ Hưu - một trong những linh vật đơn giản nhất trong điêu khắc đá quý rất thích hợp cho những bạn mới bắt đầu học nghề.
1. Chuẩn bị công cụ điêu khắc đá
Để bắt đầu các bạn cần chuẩn bị điêu khắc tỳ hưu trên đá quý thì bạn cần một số công cụ cơ bản:
- Máy mài cầm tay: Máy của mình có tốc độ 50.000 vòng/phút. Tuy nhiên nếu bạn mới bắt đầu có thể chọn máy có tốc độ khoảng 35.000 vòng/phút giá cả chỉ khoảng 1 đến 2 triệu đồng.
- Mũi mài: Có rất nhiều loại mũi mài nhưng mình sẽ giới thiệu một số loại cơ bản mà mình hay dùng: Mũi dù Mũi dĩa Mũi Búp Sen Mũi trụ Mũi nhọn.
Lưu ý các bạn cần chọn loại mũi có cốt 2-3mm để gắn vào máy mài.
- Phôi đá: Đối với những bạn mới bắt đầu mình khuyên nên chọn đá thạch anh hoặc đá có độ cứng mềm giá thành rẻ để tránh mất mát nếu làm hỏng sản phẩm đầu tiên. Hôm nay mình sẽ sử dụng phôi đá Sapphire nhưng nếu bạn mới bắt đầu có thể chọn đá mềm hơn.
2. Bắt đầu thực hành
Bước 1: Mài phôi đá hình tỳ hưu
Mình đã chuẩn bị một con Tỳ Hưu mẫu. Các bạn sẽ dùng mắt thường để ước lượng hình dạng khối của con Tỳ Hưu và mài phôi đá sao cho gần giống với hình dạng đó. Con Tỳ Hưu có hình dáng gần giống hình chữ nhật nhưng phôi đá của mình hơi dài và nhọn nên mình phải mài sao cho phôi trở nên giống với hình chữ nhật. Sau khi mài các bạn kiểm tra lại xem phôi đã đạt được hình dạng cần thiết chưa. Nếu chưa hãy tiếp tục mài cho đến khi hình dạng gần giống với mẫu.
Bước 2: Chia khối phôi đá tỳ hưu
Tiếp theo các bạn sẽ chia phôi đá thành các khối chính: khối đầu khối chân trước khối mình khối mông và khối chân sau. Các bạn có thể vẽ các đường thẳng để xác định các khối này rõ hơn. Lưu ý khi dùng mũi mài 4 ly để cắt khối thô tạo hình cơ bản của các phần như đầu chân và mông.
Bước 3: Làm chi tiết tỳ hưu trên đá
Bây giờ bạn sẽ làm những chi tiết nhỏ hơn như sừng mắt miệng tai râu và các phần chi tiết khác. Các bạn sẽ cần các mũi mài nhỏ hơn như mũi 3 ly hoặc mũi nhọn để làm các chi tiết tỉ mỉ. Đặc biệt phần tai của Tỳ Hưu có một xoáy ốc nhỏ và phần miệng thì có răng nanh các bạn nhớ làm sao cho khớp và tỉ mỉ. Mắt của Tỳ Hưu thường được làm lồi lên một chút và đuôi mắt sẽ hơi nhọn giúp cho Tỳ Hưu trông dữ tợn hơn.
Bước 4: Làm chi tiết chân tỳ hưu trên đá
Chân của Tỳ Hưu được chia thành bắp chân cẳng chân và bàn chân. Chân trước sẽ trụ lại và bám vào đồng tiền còn chân sau sẽ hơi nhón cao lên để tạo độ cao cho mông.
Bước 5: Làm đuôi tỳ hưu trên đá
Đuôi của Tỳ Hưu được chia làm ba nhánh mỗi nhánh xoắn ốc lại các bạn cần làm tỉ mỉ từng nhánh cho đều.
Bước 6: Hoàn thiện các chi tiết nhỏ của tỳ hưu
Tiếp tục làm phần râu phần răng nanh và các chi tiết khác như bàn chân và cùi chỏ. Khi làm chi tiết các bạn chú ý kỹ để các phần như bắp chân bàn chân rõ ràng hơn.
3. Làm sạch và hoàn thiện tỳ hưu
Cuối cùng mình sẽ sử dụng mũi Búp Sen để làm sạch bề mặt mài bỏ hết những vết mũi cắt thô và làm mịn các chi tiết là bước cuối cùng để tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh.
Vậy là mình đã hoàn thiện phần điêu khắc thô của con Tỳ Hưu rồi. Không quá khó đúng không? Chỉ cần chăm chỉ các bạn có thể hoàn thành trong khoảng một tuần. Với mẫu tỳ hưu đá này các bạn có thể làm một chiếc nhẫn hoặc mặt dây chuyền.
