Theo lời trao đổi, ngôi đền được nhắc đến là nơi thờ Sát Hải Đại Vương Hoàng Tá Thốn, một vị tướng thời Trần, người có công lớn trong việc giữ yên bờ cõi, đặc biệt là vùng ven biển Thanh Hóa. Ngôi đền tọa lạc tại Hoằng Hóa, được dân gian phụng thờ từ cuối thế kỷ XII – đầu thế kỷ XIII cho đến nay. Trên các bức hoành phi và câu đối tại đây, ta gặp một số dòng chữ Hán mang ý nghĩa sâu sắc, gắn liền với tín ngưỡng và lòng tôn kính đối với bậc trung thần, nghĩa sĩ.
Một trong những bức hoành nổi bật có dòng chữ:
“TRẦN TRIỀU MINH TỰ – THÁNH THỌ VÔ CƯƠNG.”
- Cụm từ “Trần Triều Minh Tự” (陳朝明祀) có nghĩa là “Đền thờ sáng rực của triều Trần”. Chữ minh tự mang hàm ý ca ngợi sự trong sáng, linh thiêng và trường tồn của nơi thờ tự. Đây là cách gọi tôn kính dành cho những đền miếu được triều đình ban sắc phong hoặc có công lao to lớn với quốc gia.
- Phía dưới là dòng “Thánh thọ vô cương” (聖壽無疆), nghĩa đen là “Thọ của Thánh không cùng, không bờ bến”, còn nghĩa bóng là lời chúc tụng, tôn vinh vị thần được thờ – mong ngài trường tồn mãi với đất nước, với lòng dân, phúc thọ vô biên như thiên thu nhật nguyệt.
Ngoài ra, còn có câu chữ được ghi trong khu đền:
“廟祀趨承自古來.”
- Phiên âm: Miếu tự xu thừa tự cổ lai.
- Dịch nghĩa: “Nghi lễ thờ tự trong miếu từ xưa vẫn luôn được duy trì và kế thừa.”
Câu này thể hiện tinh thần trọng lễ – giữ đạo, khẳng định việc thờ cúng tổ tiên, anh hùng, danh nhân là truyền thống được lưu truyền qua bao thế hệ. Ý tứ nhấn mạnh rằng từ xưa đến nay, việc tế lễ trong đền luôn phải được thực hiện với lòng thành, tấm đức và sự cung kính, bởi đó là đạo lý làm người – kính Thánh, trọng nhân, hướng thiện.
Tổng thể, các bức hoành phi và câu đối tại đền Hoàng Tá Thốn không chỉ là biểu tượng của tín ngưỡng dân gian kết hợp với Nho học, mà còn là minh chứng cho tinh thần “trung quân, ái quốc, nghĩa nhân và tri ân”. Chữ Hán được viết theo lối chân – lệ pha thảo, khắc chạm công phu, thể hiện khí chất nghiêm trang mà thanh cao. Đền không chỉ là nơi thờ một vị tướng tài của triều Trần, mà còn là di sản tinh thần của người xứ Thanh, nơi con cháu ngưỡng vọng, bày tỏ lòng biết ơn tiền nhân đã hy sinh vì quốc gia, đồng thời cũng là không gian văn hóa – nơi hội tụ của đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “tôn Thánh kính Tiên”, đã tồn tại bền vững từ xưa cho đến nay.
