1. Đền thờ Quan Hoàng Bơ
Quan Hoàng Bơ hiện nay được thờ tại nhiều đền thờ, mỗi ngôi đền đều mang những đặc điểm và truyền thuyết riêng. Các đền thờ nổi bật bao gồm:
-
Đền Quan Hoàng Bơ tại Thanh Hóa: Đền thờ ông Hoàng Bơ nằm gần đền Cô Tám Đồi Chè, thuộc quần thể di tích Phong 1, xã Châu Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Đây là nơi thờ ông Hoàng Bơ, cùng các vị thần trong Tứ Phủ. Đền thờ có ba gian, trong đó gian giữa thờ ông Hoàng Bơ và quan lớn đệ tam. Các tượng thờ trong đền gồm Ngọc Hoàng Thượng Đế, quan Nam Tào, quan Bắc Đẩu và Tứ Phủ Khánh Hoàng.
-
Đền Hưng Long tại Thái Bình: Đền Hưng Long là một trong những ngôi đền thờ Quan Hoàng Bơ đầu tiên tại Việt Nam. Đền tọa lạc ở thôn Hưng Long Bắc, xã Đông Long, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình. Đền được xây dựng từ thời nhà Lê, nhưng sau nhiều lần chiến tranh, đền bị tàn phá. Vào năm 2012, người dân đã cùng nhau trùng tu lại đền thờ Quan Hoàng Bơ.
2. Huyền thoại về Quan Hoàng Bơ
Theo truyền thuyết, Quan Hoàng Bơ là con trai của Long Vương, có công lớn trong việc cứu dân, bảo vệ đất nước. Ông thường được mô tả là một vị hoàng tử có diện mạo phi phàm, cưỡi cá chép vàng và mang theo những công việc cao cả như bảo vệ dân làng khỏi thiên tai, giúp đỡ buôn bán và học hành.
Một trong những truyền thuyết nổi bật về Quan Hoàng Bơ là khi ông và các vị thần khác dạo chơi trên thuyền rồng, chứng kiến cảnh dân chúng đói khổ, ông đã được giao nhiệm vụ mở hội Phúc duyên, giúp đỡ người dân. Ông còn có công bảo vệ đất nước, đánh bại giặc ngoại xâm, và khi ông qua đời, người dân đã lập đền thờ ông để cầu nguyện.
3. Các nghi lễ và phong tục thờ cúng
Trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ, Quan Hoàng Bơ là một trong những vị thần quan trọng trong các nghi lễ. Trong ngày lễ quan trọng như ngày sinh của ông (13 tháng 6 âm lịch), người dân thường tổ chức các lễ hội, rước kiệu từ đền thờ về các địa điểm thiêng liêng như chùa Phật, và cầu nguyện cho tài lộc, sức khỏe.
Quan Hoàng Bơ cũng xuất hiện trong nghi lễ hầu đồng, nơi các vị đồng hầu hóa thân thành các vị thần, thể hiện sự linh thiêng và nhận sự chứng giám của các thần linh.
4. Thần tích tại các đền khác
Ngoài đền Hưng Long và đền Thanh Hóa, các đền khác như đền cờn Nghệ An cũng lưu giữ những thần tích về Quan Hoàng Bơ. Tại Nghệ An, Quan Hoàng Bơ được biết đến là một vị thần có nguồn gốc từ thời Nam Bắc triều. Ông được mệnh danh là Tống cá tính, một thái tử bị thất lạc, sau này hóa thân thành Quan Hoàng Bơ, giúp đỡ dân làng trong các trận chiến và thiên tai.
5. Hình ảnh và biểu tượng của Quan Hoàng Bơ
Quan Hoàng Bơ thường được hình dung là một vị hoàng tử khôi ngô tuấn tú, mặc áo trắng, đầu đội khăn xếp và thắt đai vàng. Trong nghi lễ hầu đồng, ông có thể xuất hiện với các biểu tượng như cây quạt, mái chèo, hoặc cưỡi ngựa đi rong chơi trên các dãy sông suối. Hình ảnh của ông cũng gắn liền với việc bảo vệ biển cả, sông ngòi và các hoạt động thương mại trên biển.
Lễ cúng Giao thừa trong dịp Tết Nguyên Đán
Bàn thờ Phật nên tách riêng với bàn thờ gia tiên không
Cặp bàn thờ An gian giao Ecob Bắc
Kết luận
Quan Hoàng Bơ, với vai trò là một vị thần thủy cung, đã trở thành một phần không thể thiếu trong tín ngưỡng dân gian của người Việt. Các đền thờ ông và những câu chuyện huyền thoại về ông vẫn tiếp tục được truyền lại qua các thế hệ, thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng đối với những công lao của ông trong việc bảo vệ và giúp đỡ cộng đồng.
