Chúa Nam Phương: Nữ Tướng Lừng Danh

Chúa Nam Phương, còn được gọi là Bà Chúa Lâm Phường, là một trong những vị thần linh nổi tiếng trong tín ngưỡng của người dân Hải Phòng. Theo truyền thuyết, bà vốn là một tiên nữ từ thiên đình, sau đó hạ thế và trở thành một nữ tướng tài ba, giỏi giang dưới triều đại Ngô Vương. Bà được giao quản lý quân lương, quân nhu, và đóng vai trò quan trọng trong việc giúp quân đội Ngô Vương giành chiến thắng trong trận Bạch Đằng, đánh dấu kết thúc 1000 năm Bắc thuộc.

Công lao và Sự Hiển Linh của Bà

Bà Chúa Nam Phương không chỉ nổi tiếng trong chiến công mà còn được người dân tôn thờ như một vị thần có khả năng bảo vệ và giúp đỡ mọi người. Sau khi bà qua đời, bà được giao quyền cai quản các phương trời, với tôn xưng là "Chúa Quận Ngũ Phương", tức là bà có quyền lực mạnh mẽ trong cả năm phương của đất trời. Chính vì vậy, bà được tôn thờ ở nhiều nơi, đặc biệt là ở Hải Phòng, nơi bà sinh ra.

Các Câu Chuyện Huyền Bí về Bà Chúa

Bà Chúa Nam Phương có nhiều câu chuyện huyền bí, kỳ lạ. Một trong những câu chuyện nổi tiếng là việc bà hiển linh vào đúng Canh Ba mỗi đêm, khi đó hình ảnh của bà hiện ra như một thiếu nữ xinh đẹp, mặc áo tươi tắn và đội nón thắm. Ngoài ra, còn có một câu chuyện khác về một bà mẹ Tây, vợ của chủ nhà máy cơ khí, khi bà đến miếu cầu cứu để tìm con bị lạc, ngay sau đó, miếu linh thiêng của Chúa Nam Phương đã giúp bà tìm thấy đứa con thất lạc.

Các Ngôi Miếu Thờ Bà Chúa Nam Phương

Miếu thờ Bà Chúa Nam Phương ngày nay vẫn được người dân Hải Phòng và nhiều vùng lân cận tôn kính. Một trong những địa điểm thờ tự nổi tiếng là Miếu Thờ tại vườn hoa chéo trên đường Trần Hưng Đạo, nơi đã từng là nơi thờ cúng của bà trước khi bị giải tỏa để xây dựng khu vườn hoa. Tuy nhiên, người dân vẫn luôn duy trì việc thờ cúng tại đây bằng cách đặt bát hương và thắp hương cầu nguyện.

Ngoài ra, còn có nhiều ngôi đền khác thờ bà như Đền Cấm, Đền Viên Nga, và Đền 13 Gốc Cây Đa, nơi bà được tôn thờ trong không gian linh thiêng. Các lễ hội, lễ cúng bà Chúa thường được tổ chức vào ngày 16 tháng 6 âm lịch hàng năm, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân.

Tín Ngưỡng và Lễ Hội

Tín ngưỡng thờ bà Chúa Nam Phương không chỉ là tín ngưỡng thờ thần linh mà còn là một phần quan trọng trong đời sống văn hóa của người dân Hải Phòng. Các lễ hội được tổ chức tại các đền thờ bà không chỉ là dịp để tưởng nhớ công lao của bà mà còn thể hiện ước mong về một cuộc sống ấm no, đầy đủ cho dân làng. Người dân thường dâng lễ vật, thắp hương và tổ chức các nghi lễ truyền thống trong các đền thờ của bà.

Bản văn Chúa Nam Phương

Bản văn Chúa Bà Năm Phương bản 1

Năm phương năm miếu rõ ràng
Ngũ phương quyền uy vô hạn, vương giả
Đền thờ hùng vĩ, khung cảnh đẹp tươi
Với những cây cổ thụ và hoa nở đầy cành
Đền thờ chúa bà, không khí vắng vẻ
Cảnh vật tươi đẹp, tựa như chốn tiên
Long hổ đứng chầu, lặng im thờ phụng
Cây cối cao vút, bóng mát bao quanh
Mỗi khi canh ba, đúng giờ Tý
Một thiếu nữ hiện hình, mỹ lệ tươi xinh
Nón dâu, áo thắm, đeo hạt cườm
Khắp năm phương, người qua lại thăm viếng
Người gọi xe trả tiền giấy,
Chúa bà ban phúc, chúc lành cho người nghèo
Cứu vớt những kẻ khốn khó
Giúp người thoát khỏi cảnh đau thương
Đã có lần, chúa giáng xuống trần gian
Lệnh cho cô hầu cần mẫn ra vào
Những lời báng nhạo không thể tồn tại
Cô tì nữ thu dọn hồn phách, đưa về
Đêm mơ thấy những bóng ma quái
Ban ngày, chúa làm cho thân thể lão yếu
Phải cầu thỉnh thánh, tìm kiếm thần linh
Mới biết được sự giúp đỡ từ chúa bà
Sắm nhang hoa dâng lên cúng viếng
Viết sớ tỏ rõ lòng thành kính
Cầu nguyện, hát đàn tấu lên trời
Xin chúa bà ban phúc cho dân chúng
Biết chúa bà ra tay cứu độ
Những ai báng bổ sẽ gặp nỗi đau
Chúa sẽ phạt trăm điều khổ sở
Nhiều bệnh tật, sống trong bất an
Từ nay, thành kính thờ phượng chúa bà
Chúa nhận lễ, chiêu cảm lòng tin
Tín ngưỡng vững vàng, lòng son sắt
Dâng sớ thỉnh chúa đến nơi ngự trị

Bản văn Chúa Bà Năm Phương bản 2

Năm phương miếu thờ hiện rõ
Quyền uy của chúa, tiên nữ tỏa sáng
Toà điện được dựng lên cao ngất
Bạch Hoa công chúa ngự ở ngôi
Đền thờ chúa bà, yên bình vắng vẻ
Cảnh vật quanh đây tuyệt đẹp hơn nhiều
Long hổ đứng chầu, tôn kính không ngừng
Cây cổ thụ vươn cao, thân cành bao quanh
Hương thơm từ trời bay theo gió
Lưu lại dấu tích từ ngàn xưa
Chúa bà Quận thần tiên giáng trần
Về nơi Cấm Giang, mang ân điển
Gia Viên là làng, đất quê lành
Hải An quận hiển thị từ sử xưa
Họ Vũ từ tổ truyền đời nối
Phong cách tiên nga, dáng vẻ xinh đẹp
Nửa đêm, canh ba giờ Tý
Thiếu nữ xuất hiện, áo trắng bừng sáng
Nón dâu, áo trắng tinh khôi
Dạo chơi khắp chốn, qua năm phương lại về
Phu xe nhận tiền, trả cho đúng giá
Chúa bà ban phúc, dặn dò lòng thành
Giấc mơ đêm qua báo hiệu điều kỳ lạ
Thiếu nữ hỏi sao chưa hầu thánh
Chúa thương người nghèo khó
Lộc dồi dào, giúp người vượt qua gian khó
Chúa ban ơn, sai tiên tì dâng hoa
Trở về miếu thờ, nơi bản cảnh
Những ai ngạo mạn, điêu ngoa
Chúa bà sai thị nữ thu hồn về
Đêm mơ thấy quỷ, ngày thân thể liệt
Để phải thỉnh thánh cầu cứu chúa bà
Cúng dâng nhang hoa, lễ vật dâng lên
Tấu sớ rõ ràng, lòng thành kính gửi
Cầu xin thánh phúc, chúa bà đáp lời
Bằng phúc lành giáng xuống chúng sinh

Bản văn Chúa Bà Năm Phương bản 3

Dâng văn lên Bản Cảnh Chúa bà
Ngũ phương thánh ngự trên toà tiên cung
Cốt cách thanh tân, hình dung tuyệt mỹ
Tiếng thơm truyền khắp nơi, ai cũng biết
Tiếng đồn vang khắp Bắc, Nam
Ngũ phương khắp chốn, không thiếu nơi nào
Đông phương ngự điện lầu cao
Cứu độ chúng sinh, cứu khổ hại
Tây phương, chúa ngự, linh anh
Tày, Dao, Mán, Thái đều hiện thân
Nam phương xa giá ngọc vân
Thủ Thiêm, Bến Nghé đều chứng giám
Bắc phương, nơi đó thiên nhiên an lành
Tuyên Quang, Lạng Sơn, Thác Bà thanh thoát
Trung phương chắp tay mời gọi
Cầu xin chúa bà xuống nơi Hải Phòng
Phủ tía, điện hồng đầy uy quyền
Cây Đa vươn cao, nhiều tầng thấp cao
Miếu thờ giống như động đào
Cội gốc mười ba, tỏa lá cành rộng
Miếu thờ, nơi Hải Thành đáng tự hào
Không nơi nào sánh được với miếu này
Lịch sự, uy nghiêm, khách qua lại
Chúa bà nhận lễ, mỗi ngày thêm đông
Chúa về nơi Cấm Giang xưa
Nhang thơm bay theo gió xa đưa
Vườn hoa, dấu tích xưa cũ
Cảnh tượng vẫn còn, hòa với thời gian
Chúa phủ tía, lầu son lộng lẫy
Đền Nghè, nơi linh ứng được đồn thổi
Chúa ngự tại Tam Kỳ, ngơi nghỉ
Tiên La, thắng cảnh, bao người đi về
Đông Cuông, điện ấy tỏa sáng
Ngũ phương bản cảnh giáng xuống mừng vui
Chúa bà ngự trị ngôi cao
Thanh đồng đệ tử, khắp nơi thờ phượng
Độ cho đầy đủ, trọn vẹn mười phần
Phúc tốt, an lành, cho mọi người
Dâng lễ lên chúa, nón dâu, áo trắng
Quạt ngà, hoa tiên, xin chúa ban phúc
Thành tâm dâng lễ, trước án tiền
Cầu nguyện, chúa ngự trên tòa điện
Chúa phán giáng xuống: “Độ cho muôn người
Tươi đẹp, hồng hào, trọn vẹn hạnh phúc”
Mỗi thời, mỗi mùa, đều xinh đẹp
Trăng sáng, vẻ nguyệt, soi bóng hiền hòa
Thỉnh mời chúa về, giáng xuống thánh đàn
Đệ tử an khang, thọ trường hạnh phúc

Kết Luận

Chúa Nam Phương là một phần không thể thiếu trong hệ thống tín ngưỡng dân gian của người Việt, đặc biệt là đối với người dân Hải Phòng. Bà không chỉ là một nữ tướng tài ba trong lịch sử mà còn là một biểu tượng của sự linh thiêng, bảo vệ và giúp đỡ con người trong cuộc sống. Các ngôi đền thờ bà vẫn được gìn giữ và phát triển, trở thành nơi hành hương của những người kính ngưỡng và mong muốn cầu nguyện cho một cuộc sống bình an, hạnh phúc.

bàn thờ Chúa Nam Phương