Đền Kiếp Bạc thuộc địa phận hai thôn Dược Sơn và Vạn Kiếp thuộc xã Hưng Đạo, Chí Linh, Hải Dương là nơi thờ phụng Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Tên gọi "Kiếp Bạc" là sự kết hợp của hai địa danh: Vạn Kiếp (tên gọi cũ của vùng này) và Dược Sơn (nơi có núi Dược Sơn) là một trong những di tích quan trọng nổi tiếng nhất ở Việt Nam thờ Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.
Đền Kiếp Bạc không chỉ gắn liền với tên tuổi của vị tướng tài ba mà còn hấp dẫn khách thập phương nhờ vào những câu chuyện và giai thoại kỳ bí. Các câu chuyện Đền Kiếp Bạc đã tạo nên một không gian linh thiêng mời gọi du khách đến tìm hiểu. Hãy cùng khám phá những sự tích nổi tiếng gắn liền với ngôi đền Kiếp Bạc.
1. Vị trí Đền Kiếp Bạc
Đền Kiếp Bạc nằm ở khu vực từng là rừng rậm và ít người qua lại. Trần Hưng Đạo khi lập Đại Bản Doanh tại Vạn Kiếp đã nuôi một chú chó để săn thú, chú chó rất thông minh và trung thành. Một ngày nọ chú chó mất tích và sau thời gian tìm kiếm quân lính đã phát hiện chú chó và bầy chó con ở khu vực Bãi Sậy không xa doanh trại. Khi mang đàn chó về doanh trại điều kỳ lạ là chú chó lại tha bầy chó con quay lại Bãi Sậy. Hưng Đạo Vương quyết định đi thăm nơi này và nhận thấy khu vực Kiếp Bạc có thế đất rất đẹp tựa sơn hướng thủy là vị trí lý tưởng cho chiến lược quân sự. Chính vì vậy, ông quyết định chuyển Đại Bản Doanh ra ngoài thung lũng và đây chính là nơi xây dựng đền Kiếp Bạc ngày nay.
2. Giếng Mắt Rồng tại Đền Kiếp Bạc
Giếng Mắt Rồng gắn liền với sự tích tướng Yết Kiêu, một trong những tướng lĩnh nổi bật của Trần Hưng Đạo. Tương truyền khi Trần Hưng Đạo chuyển doanh trại ra thung lũng ngoài, Yết Kiêu phát hiện ra mạch nước ngầm rất ngọt. Trần Hưng Đạo quyết định cải tạo thành giếng để phục vụ cho quân sĩ. Sau nhiều lần trùng tu, giếng Mắt Rồng vẫn tồn tại cho đến nay và là nguồn nước quan trọng phục vụ khu di tích và khách thập phương.
3. Thanh Kiếm Thần tại Đền Kiếp Bạc
Một trong những giai thoại nổi tiếng là sự tích về thanh kiếm của Trần Hưng Đạo. Sau khi đánh tan quân Nguyên Mông ông đã ném thanh kiếm của mình xuống sông Lục Đầu và từ đó hình thành một bãi bồi dài giống hình lưỡi kiếm. Dân gian gọi đó là "Thanh Kiếm Thần". Bãi bồi Thanh Kiếm Thần vẫn còn tồn tại trên sông Lục Đầu trước cửa đền Kiếp Bạc.
4. Mộ Trần Hưng Đạo tại Đền Kiếp Bạc
Mặc dù có nhiều đền thờ Trần Hưng Đạo trên khắp đất nước nhưng phần mộ của ông vẫn là một bí ẩn. Trong dân gian lưu truyền câu ca "Sinh Kiếp Bạc thác Trần Thương" ám chỉ nơi ông sống chủ yếu là Kiếp Bạc nhưng nơi ông sinh ra lại là Bảo Lộc, Nam Định. Sau khi Trần Hưng Đạo qua đời có truyền thuyết kể rằng có 70 quan tài được mang đi cùng một lúc rải khắp vùng Vạn Kiếp. Hiện nay có một quả đồi nhỏ cách đền khoảng 100m về phía Nam được gọi là "Viên Lăng" được cho là nơi yên nghỉ của Trần Hưng Đạo. Tại núi Dược Sơn, cũng có một ngọn núi nhỏ gọi là "Núi Mộ" của Trần Hưng Đạo.
5. Đôi Chân Xương Voi tại Đền Kiếp Bạc
Tại khu di tích Đền Kiếp Bạc có trưng bày đôi chân xương voi lớn được cho là của chú voi yêu quý của Trần Hưng Đạo. Chú voi đã đồng hành cùng ông trong các trận chiến. Một lần trong lúc rút quân chú voi và Trần Hưng Đạo không may bị sa lầy ở sông Hóa. Dù đã cố gắng cứu, Trần Hưng Đạo đành phải bỏ lại chú voi để tiếp tục đi. Sau này đôi chân voi được tìm thấy và dâng lên đền thờ Kiếp Bạc được xem là biểu tượng của sức mạnh và lòng trung thành.
6. Sự Tích Đường Kéo Thuyền của Phi Bồng Đại Tướng Quân
Khoảng 2km từ Đền Kiếp Bạc có một dãy núi gọi là "Đường Kéo Thuyền của Phi Bồng Đại Tướng Quân". Truyền thuyết kể rằng vào một đêm Hưng Đạo Vương lo lắng vì thiếu thuyền cho thủy quân và trong giấc mơ Phi Bồng Đại Tướng Quân đã báo cho ông biết rằng sẽ có đủ thuyền. Sáng hôm sau, quân lính phát hiện thuyền đã xuất hiện tại bến Lục Đầu nhờ vào sự giúp đỡ của vị thần Phi Bồng Đại Tướng Quân. Sau chiến thắng, Hưng Đạo Vương đã làm lễ cảm tạ và thuyền tự nhiên biến mất vào sáng hôm sau để lại hai vệt đất kéo dài trên núi được gọi là "Đường Kéo Thuyền".
7. Sự Tích Núi Dược Sơn tại Đền Kiếp Bạc
Dược Sơn hay Núi Thuốc là một phần quan trọng trong khu di tích Kiếp Bạc, nơi Trần Hưng Đạo cho trồng nhiều loại cây thuốc quý. Tương truyền vào một buổi chiều mùa xuân, Trần Hưng Đạo gặp một ông già người tự xưng là lương y và sau đó đã chỉ dẫn ông về khu vực núi Dược Sơn để trồng dược liệu. Vườn thuốc Dược Sơn sau đó đã được phát triển và trở thành nơi cung cấp thuốc quý cho quân sĩ trong chiến tranh. Mặc dù bị tàn phá trong các cuộc chiến sau này, Dược Sơn vẫn được coi là biểu tượng của sự chăm sóc sức khỏe và bền bỉ trong kháng chiến.
8. Sự Tích Chém Đầu Tướng Giặc Phạm Ngàn tại Đền Kiếp Bạc
Một trong những câu chuyện nổi tiếng nhất ở đền Kiếp Bạc là sự tích về tướng giặc Phạm Ngàn. Phạm Ngàn, người có dòng máu Việt-Trung đã dẫn quân xâm lược Đại Việt. Trong một lần uống rượu tại quán của bà chủ quán, Phạm Ngàn khoe khoang về tài năng của mình và tiết lộ bí mật về cách thức tránh bị giết. Bà chủ quán đã kịp thời báo cho quân Trần giúp Hưng Đạo Vương đánh bại giặc. Phạm Ngàn sau khi bị bắt đã bị xử trảm theo đúng lời dự đoán về cái chết của hắn. Dân gian gọi bãi đất nơi hắn chết là "Địa Đoạn" (đoạn đất của giặc).
9. Tưởng Niệm Bà Chủ Quán Hàng Cơm ( Thiên Hương Ngọc Trịnh Công Chúa) tại Đền Kiếp Bạc
Bà chủ quán cơm đã có công báo tin và giúp quân Trần đánh bại tướng giặc Phạm Ngàn. Sau khi bà mất nhân dân đã lập một đền thờ bà gọi là đền Thiên Hương Ngọc Trịnh Công Chúa để tưởng nhớ công lao của bà trong cuộc kháng chiến chống giặc.
Đền Kiếp Bạc không chỉ là nơi thờ phụng Trần Hưng Đạo mà còn là nơi ghi lại những chiến công và những câu chuyện kỳ bí về ông và các vị anh hùng khác trong lịch sử dân tộc.
