Người chết có hưởng các phẩm vật cúng thí?
Người chết có hưởng các phẩm vật cúng thí hay không là thắc mắc được nhiều người quan tâm khi bàn về tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên – một nét đẹp văn hóa lâu đời của dân tộc Việt Nam. Thờ cúng không chỉ thể hiện lòng hiếu thảo và biết ơn công lao sinh thành dưỡng dục của ông bà tổ tiên, mà còn là phương tiện nuôi dưỡng sự kết nối giữa con cháu với cội nguồn. Tuy nhiên cũng như trong nhiều tôn giáo, trọng tâm của cúng dường không nằm ở giá trị vật chất mà chính là tấm lòng thành kính, sự tưởng nhớ và tri ân của con cháu.
Quan điểm Phật giáo về cúng dường
Thờ cúng tổ tiên không nhằm mục đích để người đã khuất trực tiếp hưởng thụ các vật phẩm được dâng lên. Những mâm cơm, chén trà, hay nén hương chủ yếu là biểu tượng cho sự tưởng niệm, lòng biết ơn và sự gắn kết tâm linh giữa người sống và người đã mất. Thay vì được “ăn uống” như người trần, tổ tiên nhận được phước lành và năng lượng tích cực từ tấm lòng chân thành mà con cháu gửi gắm. Chính sự thành tâm mới tạo nên công đức đem lại lợi ích không chỉ cho người sống mà còn cho cả người đã khuất, dù họ đang ở cảnh giới nào trong vòng luân hồi. Ý nghĩa sâu xa của thờ cúng tổ tiên còn nằm ở chỗ duy trì mối liên kết giữa quá khứ và hiện tại. Đây không đơn thuần là nghi lễ mang tính hình thức, mà còn là cách nhắc nhở thế hệ sau nhớ về nguồn cội, trân trọng công lao của tổ tiên và gìn giữ truyền thống gia đình. Nghi lễ cúng dường, vì vậy vừa có ý nghĩa tâm linh vừa mang giá trị giáo dục, nuôi dưỡng tinh thần đoàn kết và đạo hiếu.
Tác dụng của cúng dường
Dâng cúng còn là hành động gieo trồng phước báu. Từ những mâm cơm cúng tổ tiên, gia đình có thể tích lũy thiện nghiệp, củng cố nền tảng đạo đức và mang lại sự an lành, may mắn. Chính phước báu ấy vừa nuôi dưỡng cuộc sống tinh thần, vừa góp phần bảo vệ sự hưng thịnh, ấm no của con cháu.
Như vậy, câu hỏi người chết có hưởng các phẩm vật cúng thí hay không không phải là yếu tố then chốt. Giá trị thực sự nằm ở tấm lòng thành kính, ở niềm tin và phước đức được tạo ra từ hành động cúng dường. Đó cũng chính là bản chất nhân văn của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên – một truyền thống đẹp, vừa thể hiện lòng hiếu thảo, vừa gắn kết các thế hệ trong cùng một gia đình và dòng tộc.
