Nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ ba gian gỗ lim

 Làng mộc Chàng Sơn và nghề mộc truyền thống

Làng mộc Chàng Sơn, nằm ở vùng Bắc Bộ, là một trong những làng nghề nổi tiếng lâu đời về nghề mộc truyền thống. Trải qua nhiều thế kỷ, nơi đây đã lưu giữ kỹ thuật dựng nhà gỗ tinh xảo, từ khâu chọn gỗ, chạm trổ hoa văn đến lắp dựng kết cấu nhà. Nghề mộc Chàng Sơn không chỉ là nghề thủ công, mà còn là biểu tượng văn hóa, niềm tự hào của người Việt. Với sự khéo léo và sáng tạo, các nghệ nhân nơi đây đã tạo nên những ngôi nhà gỗ mang đậm dấu ấn truyền thống, đồng thời vẫn phù hợp với đời sống hiện đại. Nhờ đó, nghề mộc Chàng Sơn không chỉ được duy trì mà còn phát triển mạnh mẽ, trở thành di sản sống động cần được bảo tồn.

Sau đây, mời quý vị và các bạn cùng đến với nhân vật khách mời, kiến trúc sư, nghệ nhân quốc gia Nguyễn Sang, người gìn giữ nét xưa trong văn hóa hiện đại.

Nhà gỗ Kẻ Truyền và giá trị văn hóa truyền thống

Nhà gỗ Kẻ Truyền là biểu tượng kiến trúc truyền thống Việt Nam, gắn liền với đời sống tinh thần và văn hóa gia đình. Những ngôi nhà này không chỉ che nắng, mưa mà còn lưu giữ ký ức, kỷ niệm của các thế hệ, trở thành nơi gắn kết tình cảm gia tộc. Tuy nhiên, theo thời gian, nhiều giá trị kiến trúc truyền thống đang dần mai một trong đời sống hiện đại. Kiến trúc sư Nguyễn Giang nhấn mạnh rằng việc gìn giữ và phát triển nhà gỗ Kẻ Truyền là cách để bảo tồn bản sắc văn hóa, đồng thời sáng tạo không gian sống phù hợp nhu cầu hiện đại mà vẫn giữ nguyên tinh thần truyền thống.

Kiến trúc sư Nguyễn Sang và cảm hứng nghề mộc

Kiến trúc sư Nguyễn Sang chia sẻ: “Mang nghề truyền thống về với làng, tạo ra các công trình gìn giữ nét văn hóa xưa và truyền lại cho thế hệ sau khiến tôi rất tự hào.” Các công trình do anh đảm trách vẫn giữ nguyên dáng nhà cổ, nhưng kết hợp những sáng tạo phù hợp với đời sống hiện đại. Hoa văn chạm trổ để mộc tạo cảm giác gần gũi, thân thiện và mang tính giáo dục cao cho con cháu. Anh tin rằng khi con cái được chứng kiến và tham gia trong không gian thờ cúng, đó là bài học quý giá về lòng biết ơn tổ tiên và truyền thống văn hóa Việt. Mỗi công trình anh thực hiện đều là một câu chuyện, lưu giữ giá trị nghệ thuật và tâm huyết của cả gia chủ lẫn người thiết kế.

Cảm hứng và nguồn gốc nghề mộc của Nguyễn Sang

Nguyên cội cảm hứng của kiến trúc sư Nguyễn Sang đến từ làng nghề mộc Chàng Sơn ở xứ Đoài, nơi mà từ xưa, các thế hệ thợ mộc đã dựng nhà gỗ cổ truyền với những câu ca, truyền thuyết gắn liền nghề. Cụ tổ nghề Oshin từng xây dựng đền đài cho Thanh Tản Viên Sơn, để lại kỹ thuật và truyền thống cho con cháu. Sinh ra và lớn lên trong bối cảnh này, Nguyễn Sang gắn bó với nghề từ nhỏ, vừa kế thừa tinh hoa truyền thống vừa đưa vào những nét hiện đại như tạo hình bình phong, vừa giữ được tinh thần cổ truyền vừa phù hợp thẩm mỹ và công năng hiện đại.

 Nội thất và cấu trúc công trình

Các ngôi nhà do Nguyễn Sang thiết kế thường gồm ba gian, với kết cấu gồm bốn bộ bì gỗ phía Nam. Gian giữa là trung tâm thờ cúng và kể chuyện gia tộc, hai vì chỗ bức Thuận gọi là bức thuận, hai vì kiểu trồng rừng. Bàn thờ được đặt ở gian giữa và gian rễ, thường thiết kế hai lớp: lớp ngoài là cửa vọng, lớp trong là thiều châu, tạo chiều sâu và sự trang nghiêm. Nội thất thờ cúng bao gồm hoành phi, câu đối, hệ cuốn xanh, tất cả góp phần tăng tính linh thiêng cho không gian. Kiến trúc sư Sang chia sẻ, niềm hạnh phúc lớn nhất là khi hoàn thành công trình và thấy gia chủ hài lòng, cảm nhận sự ấm áp, đoàn tụ của gia đình trong không gian gỗ cổ truyền.