Vì sao người xưa nói không nên thắp hương buổi tối?

Ánh đèn trên bàn thờ là cầu nối thiêng liêng giữa cõi người và cõi vô hình. Trong không gian tĩnh lặng của màn đêm, ánh sáng từ đèn bàn thờ gia tiên và Phật tỏa ra như một vì sao nhỏ giữa nhà, vừa ấm áp, vừa huyền bí. Nhiều người vẫn thắc mắc liệu có cần phải thắp đèn ban đêm hay không, và nếu không thắp thì có sao không? Liệu thần linh có giận, ma quỷ có nhân cơ hội xâm nhập không?

Câu trả lời không chỉ nằm ở tín ngưỡng mà còn ẩn chứa những triết lý sâu xa về sự cân bằng giữa âm và dương trong văn hóa Á Đông. Ánh sáng tượng trưng cho sự hiện diện và tấm lòng thành kính. Theo quan niệm dân gian, ánh đèn trên bàn thờ không chỉ là vật trang trí, mà là con mắt kết nối hai thế giới: thế giới của gia tiên và thế giới của con cháu. Đèn sáng như lời mời gọi tổ tiên về sum họp và chứng giám cho lòng hiếu thảo của con cháu.

Tục ngữ có câu "đèn nhà ai nấy sáng", ám chỉ ánh sáng từ đèn thờ là minh chứng cho gia đạo an hòa, phúc lộc đầy đủ. Với Đức Phật, ánh sáng tượng trưng cho trí tuệ, xua tan vô minh. Kinh Phật dạy rằng một ngọn đèn có thể phá tan bóng tối ngàn năm. Thắp đèn ban đêm là cách thể hiện tâm nguyện hướng thiện, cầu mong giác ngộ. Nếu không thắp đèn, không gian thờ tự chìm vào bóng tối, vô tình tạo cảm giác lạnh lẽo, hờ hững. Như ông bà xưa vẫn nói: "Bàn thờ lạnh thì lộc cũng lạnh", thiếu đèn có thể khiến gia chủ đánh mất cơ hội đón nhận phước lành.

Một số người lo sợ rằng nếu không thắp đèn ban đêm, thần linh sẽ không phù hộ, thậm chí ma quỷ có thể xâm nhập. Điều này có cơ sở từ góc độ tâm linh, bởi bóng tối thường được coi là nơi chứa năng lượng tiêu cực. Ánh đèn như một tấm khiên bảo vệ, ngăn chặn tà khí. Truyền thuyết kể rằng những ngôi nhà bỏ quên bàn thờ, tối om thường gặp chuyện lục đục, bệnh tật, mà dân gian cho rằng là do âm khí xâm phạm. Ánh sáng cũng mang lại cảm giác an toàn và gột rửa muộn phiền. Khi đèn thờ lung linh, lòng người cũng trở nên thanh thản và dễ dàng hướng về điều thiện.

Tuy nhiên, cần phải hiểu rõ rằng thần phật không phù hộ vì ánh đèn, mà vì tấm lòng thành kính. Nếu vì lý do khách quan như mất điện hay hoàn cảnh khó khăn, chỉ cần thành tâm khấn vái, việc không thắp đèn vài ngày sẽ không ảnh hưởng đến gia đạo. Nhưng nếu cố tình lười biếng, coi thường nghi lễ thờ cúng, đó là điều không nên.

Dưới đây là ba lời khuyên từ người xưa để cân bằng giữa tín ngưỡng và hiện đại:

1. Thắp đèn vừa đủ: Không cần đèn quá sáng, chỉ cần một ngọn nến nhỏ hoặc đèn dầu dịu êm.

2. Giữ không gian thờ cúng sạch sẽ, trang nghiêm: Đây là yếu tố quan trọng để thể hiện sự tôn kính.

3. Sống tử tế, tích đức: Ánh đèn chỉ là phương tiện, cốt lõi vẫn là sống thiện lành. Như lời Phật dạy: "Phúc đức tại tâm, không phải hình thức".