1. Giới thiệu VƯƠNG CÔ ĐỆ NHẤT
Trong tín ngưỡng Trần Triều, bên cạnh Đức Thánh Trần Hưng Đạo Đại Vương và các vị nam tướng hiển hách, còn có một vị nữ nhân tài đức vẹn toàn không thể không nhắc tới – Vương Cô Đệ Nhất – Quyền Thành Công Chúa, Bảo Thánh Hoàng Hậu.
Gia thế và xuất thân VƯƠNG CÔ ĐỆ NHẤT
Bà tên thật là Trần Thị Trinh hiệu là Quyền Thành Công Chúa là con gái trưởng của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và Nguyên Tử Quốc Mẫu. Sinh ra trong gia đình quý tộc võ tướng anh hùng bà mang dòng máu cao quý là người con tiêu biểu của một gia tộc có công lớn với đất nước.
Đức hạnh và tài năng từ thuở nhỏ VƯƠNG CÔ ĐỆ NHẤT
Từ bé Quyền Thành Công Chúa đã nổi tiếng với sự thông minh hiền hòa nhân hậu. Bà luôn được mọi người yêu mến kính trọng vì cách cư xử đầy nhân từ và đức hạnh. Lớn lên bà trở thành một thiếu nữ xinh đẹp tài giỏi và đoan trang hiếm có.
Cuộc hôn nhân với Thái tử Trần Khâm
Năm Giáp Tuất (1274) bà được gả cho Thái tử Trần Khâm (sau này là vua Trần Nhân Tông).
Sau khi Trần Nhân Tông lên ngôi bà được phong làm Bảo Thánh Hoàng Hậu.
Bà sinh được nhiều người con trong đó có vua Trần Anh Tông hoàng tử Trần Quốc Chẩn công chúa Huyền Trân...
Vai trò quan trọng trong triều đình và chiến trận VƯƠNG CÔ ĐỆ NHẤT
Không chỉ đảm đương tốt vai trò hậu cung Bảo Thánh Hoàng Hậu còn có nhiều đóng góp to lớn trong các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông. Bà từng sát cánh bên phụ vương Trần Hưng Đạo có lúc còn khoác chiến bào cầm cờ ra trận. Ở các đền thờ Đức Thánh Trần tượng bà thường được đặt bên cạnh ngài để tưởng nhớ công lao. Hai câu chuyện nổi bật nhất:
-
Chuyện hổ thoát chuồng: Trong lúc hoàng gia xem đánh hổ con hổ bất ngờ thoát ra mọi người hoảng loạn bỏ chạy chỉ có bà bình tĩnh cứu vua thoát nạn.
-
Chuyện voi xông điện: Khi xem đấu voi một con voi lồng lên định tấn công. Bà vẫn bình thản đối mặt khiến mọi người kinh phục.
Ngày mất và lễ tang trọng đại VƯƠNG CÔ ĐỆ NHẤT
Bà mất vào ngày 13 tháng 9 năm Quý Tỵ (1293) sau một thời gian lâm bệnh nặng.
Vua Trần Nhân Tông lúc này đang tu hành ở Yên Tử đã cùng vua Trần Anh Tông tổ chức quốc tang trọng thể.
Thi hài được đưa về an táng bên cạnh lăng các tiên đế sau hợp táng với vua Trần Nhân Tông tại lăng Quý Đức năm 1310.
Sau khi mất bà được nhân dân tôn là Đệ Nhất Vương Cô trong tín ngưỡng Trần Triều.
Tục truyền rằng bà là tiên nữ hạ phàm giáng sinh để phò trợ vương triều nhà Trần.
-
Ngày tiệc chính: 12 tháng Giêng hàng năm.
-
Các đền thờ chính: Đền Kiếp Bạc (Hải Dương) đền Trần Thương (Hà Nam) đền Bảo Lộc (Nam Định) đền Trần (Nha Trang)...
Hình tượng Vương Cô thường được thể hiện mặc áo đỏ đầu đội khăn vàng tay cầm cờ lệnh.
Văn chầu và lời ca ngợi vương cô
Văn chầu đệ nhất vương cô thường nhắc đến bà với những mỹ từ:
"Kim chi ngọc diệp nhất phẩm đường chiều ai hơn hầu Vương Cô Đệ Nhất..."
"Cành vàng lá ngọc Thanh tân giáng sinh gặp lúc nhà Trần trung hưng ngoài chín..."
-
Đất nơi hạc hương bay trâm oanh đậu
Hoa kim chi ngọc diệp kiêu sa.
Thái sư quyền cao ai biết tỏ
Phủ tía quyền lực tiên nữ tôn thờ.
Giáng trần mang đến phúc cho đời
Cành vàng lá ngọc kiều diễm muôn nơi. -
Ngoài chín ngai quân vương truyền mệnh
Nương thần nữ tiên cung giáng trần.
Càn khôn hai vị chính quyền uy
Sân rồng giờ sạch lầu rồng trang nghiêm. -
Lên tấu đối ba tòa ngự trị
Vương cô uy linh phép lạ huyền diệu.
Muôn người bệnh tật tiêu tan
Thanh tú nam nữ nữ hiền thục. -
Một tiếng thét tà ma vỡ tan
Vương cô oai phong tài ba lẫy lừng.
Biến hình linh hoạt pháp thuật siêu việt
Trừ tà diệt quái thần thông vô biên. -
Vương cô hiển lộ anh hùng khí
Mở đường cho con cháu bước vững.
Lời ngọc truyền xuống vàng ngọc thấm sâu
Cây cỏ muôn đời phát triển lâu dài. -
Phượng hoàng vỗ cánh bay cao
Phất cờ nương tử tung bay khắp chốn.
Oai linh như thổi động thế gian
Non sông trao bạn gánh vác trọng trách. -
Đệ tử khắp nơi xa gần
Đêm ngày thắp nến dâng hương nguyện cầu.
Lộc tài chữ kiêm thu
Hương thơm dâng lên lòng thành kính. -
Vương cô giáng phúc ân huệ dạt dào
Lễ bái tam chắp trước lô hương.
Mỗi sáng tối đầu gối kính cẩn
Ngàn năm hưởng phúc xuân thọ vĩnh cửu.
Lòng thành dâng lên kính bái vương cô.
Quyền Thành Công Chúa là hình mẫu lý tưởng về người phụ nữ vừa đảm đang việc nhà vừa dũng cảm ngoài chiến trường. Bà là hiện thân của lòng trung trinh trí tuệ và đức độ. Từ đời Trần đến nay bà luôn được tôn kính và là nguồn cảm hứng trong văn hóa tâm linh Việt Nam.
