1. Lý do nhiều người yêu thích y môn cổ
Y môn cổ xưa được thêu tay vô cùng tinh xảo, từng đường kim mũi chỉ đều thể hiện sự tôn kính và tâm linh sâu sắc. Các mẫu xưa thường mang họa tiết long hóa, phượng vũ, vân mây, tượng trưng cho sự linh thiêng và uy nghi. Ngày nay, nhiều gia đình sử dụng mẫu “lưỡng long triều nhật” – phổ biến và bắt mắt nhưng thiếu đi nét cổ kính, mềm mại vốn có của y môn truyền thống. Một số cơ sở thêu tay vẫn lưu giữ phong cách long hóa cổ, rất được người sành thờ tự tìm kiếm.
2. Hình ảnh trong không gian thờ
Bức hình được chụp thường gợi lên cảnh trong đền thờ, bởi cách bài trí, cách thêu y môn, bát hương, mâm bồng… đều mang dáng dấp đặc trưng của không gian linh thiêng. Họa tiết tinh tế, sắc màu trầm ấm và vật phẩm thờ cổ tạo nên vẻ trang nghiêm đặc trưng của các đền xưa.
3. Vị trí đặt mâm bồng hoa quả
Mâm bồng hoa quả nên được đặt sao cho hợp lễ và phong thủy. Một số ý kiến cho rằng mâm bồng nên đặt trong bát hương, thể hiện nghi lễ “tiền hương – hậu lễ”. Tuy nhiên, vị trí quan trọng hơn hướng khí; miễn sao vật phẩm thờ không che trục chính dẫn khí vào bát hương, vẫn đúng phép. Điều quan trọng là giữ cho ban thờ thông thoáng, cân đối và trang nghiêm, thể hiện tấm lòng thành khi thờ cúng.
4. Có cần chờ người có căn đồng hay cô đồng để sắp đặt hay xem lễ không
Một số người cho rằng nên nhờ người có căn đồng hoặc am hiểu tâm linh để xác định vị trí bát hương và đồ thờ. Tuy nhiên, quan điểm chung cho rằng điều cốt yếu vẫn là tấm lòng thành của gia chủ, vì bàn thờ là nơi hướng về tổ tiên, thần linh, không nên quá câu nệ hình thức.
5. Treo y môn trong bàn thờ một gian
Nếu bàn thờ chỉ có một gian chính, vẫn có thể treo y môn. Chỉ cần chọn kích thước và vị trí phù hợp, không che khuất đồ thờ chính và vẫn giữ cân đối. Y môn không chỉ mang ý nghĩa trang trí mà còn là biểu tượng che chở, giữ khí linh cho không gian thờ tự.
6. Ý nghĩa sâu xa của y môn và đồ thờ truyền thống
Y môn, mâm bồng, bát hương, đỉnh đồng… không đơn thuần là vật trang trí, mà là phần hồn của không gian thờ cúng. Mỗi chi tiết đều gắn liền với quan niệm “trời – đất – người” trong tín ngưỡng Việt. Khi bài trí đúng lễ và đúng tâm, không chỉ tạo nên vẻ đẹp trang nghiêm mà còn thể hiện lòng hiếu kính, biết ơn đối với tổ tiên và chư vị thần linh.
Các cuộc trao đổi về nghệ thuật bài trí bàn thờ, cách thêu y môn và vị trí mâm bồng cho thấy người Việt ngày càng quan tâm đến việc gìn giữ phong tục truyền thống. Dù cách thể hiện có thay đổi theo thời gian, giá trị cốt lõi vẫn nằm ở sự thành kính và lòng biết ơn.
