2. Tín ngưỡng thờ thần làng
-
Mỗi làng thường có một vị Thành Hoàng, nhưng có nơi thờ nhiều vị (2–3 vị), hoặc nhiều làng thờ chung một vị.
-
Ví dụ: Làng Bình Đà (Hà Nội) thờ hai vị: Lạc Long Quân và Linh Lang Đại Vương.
-
Làng Bút Tháp (Bắc Ninh) thờ Lê Văn Thịnh.
-
-
Các làng thờ chung một Thành Hoàng thường “kết chạ” – thiết lập mối quan hệ thân thiết, có các tục lệ như đón rước, trả anh trả em, giao lưu giữa các làng.
3. Phân loại thần trong tín ngưỡng làng xã
Theo PGS. Nguyễn Duy Hinh, các thần được thờ gồm:
-
Thiên thần (thần tự nhiên): thần núi, thần sông…
-
Nhân thần (người có công, sau được thần hóa): như Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng…
-
Thần tôn giáo: một số vị sư đắc đạo được phong thần như:
-
Từ Đạo Hạnh – chùa Thầy
-
Không Lộ Thiền Sư – chùa Keo
-
Giác Hải Thiền Sư – chùa Cổ Lễ
-
4. Sự khác biệt giữa "Thành Hoàng" và "Thần Hoàng"
-
Từ “Thành Hoàng” là đúng theo văn bản chữ Hán cổ.
-
Dân gian một số nơi dùng sai thành “Thần Hoàng”, dẫn đến nhầm lẫn.
-
Thành Hoàng được thờ ở đình làng; đôi khi cũng thờ ở chùa theo mô típ “tiền thần hậu Phật”.
5. Phân cấp các vị thần dưới thời phong kiến
-
Thời Nguyễn, nhà nước quy định rõ ràng các loại thần được phong sắc:
-
Thượng đẳng thần: thiên thần có công giúp vua, giúp nước.
-
Trung đẳng thần: người có công khai khẩn, lập ấp, hoặc có danh tiếng linh thiêng.
-
Hạ đẳng thần: thần không rõ công trạng, nhưng vẫn được dân làng tôn kính.
-
-
Một số thần không được nhà nước công nhận gọi là tà thần, yêu thần: ví dụ thần ăn xin, thần chết bất đắc kỳ tử…
6. Thành Hoàng và các câu chuyện huyền thoại
-
Thần tích thường theo mô típ:
-
Nhân vật sinh ra trong hoàn cảnh đặc biệt (ánh sáng lạ, giấc mộng thần kỳ…).
-
Có tài năng xuất chúng từ nhỏ, sau lập công với dân, với nước.
-
Khi mất, được dân thờ phụng và được phong làm Thành Hoàng.
-
-
Những yếu tố kỳ ảo trong thần tích giống với hình ảnh thần tiên trong Đạo giáo: xuất hiện, hóa phép, di chuyển thời gian không gian, giúp dân cứu nước…
7. Một số ví dụ tiêu biểu
-
Thần quý Minh: từ làng Đông Xá, có gốc là hai anh em nhân đức được thần dẫn lên núi thu tinh, sau này sinh ra quý công – có phép thần kỳ.
-
Thành Hoàng sống:
-
Phó bảng Hoàng Mộc: được dân làng mời làm Thành Hoàng khi làng gặp tai họa.
-
Nguyễn Đình Cật (Vĩnh Yên): mỗi lần ông đi qua đình thì ngai thờ đổ, sau được dân thờ làm Thành Hoàng.
-
8. Các trường hợp đặc biệt
-
Có nơi thờ rắn, cầy, rết… làm Thành Hoàng:
-
Làng Vị Khê (Nam Định) thờ Hổ Mang Đại Vương.
-
Kinh Hạ (Hà Tĩnh) thờ thần rắn.
-
-
Nam Bộ có trường hợp xin sắc phong bằng đơn và… nộp tiền (một đồng bạc hay một mâm lễ).
-
Làng ở Thái Bình từng mời ông công sứ Pháp làm Thành Hoàng nhưng bị từ chối.
Cách lựa chọn tượng Phật để thờ
Sơn son thếp vàng cho nhà thờ ở Hưng Yên
9. Thành Hoàng và mối liên kết cộng đồng
-
Là biểu tượng gắn kết cộng đồng làng xã – giống như thờ tổ tiên trong gia đình.
-
Phản ánh truyền thống “uống nước nhớ nguồn” – thờ người có công với làng, với nước.
BÀN THỜ CANH NẬU - BÀN THỜ SANG TRỌNG ĐẲNG CẤP, THIẾT KẾ SÁNG TẠO DẪN ĐẦU XU HƯỚNG THỊ TRƯỜNG
Điện Thoại: 0936 32 08 32 - 0987 152 648
Website: vach-ngan.com
Email: [email protected]
Xưởng Sản Xuất: thôn 3, Canh Nậu, Thạch Thất, Hà Nội
