Câu đối chữ Hán Bút án phong sinh/ Hàn tiên vân bổng có nội dung gì?
Câu đối gồm hai vế:
- Vế phải: Bút án phong sinh thập tải từ ba chung địa tú
- Vế trái: Hàn tiên vân bổng nhất môn đào lý phức thiên hương
Dịch nghĩa: “Gió vờn bàn viết, mười năm thơ hay tạo nên tinh hoa đất; Mây nâng bút giấy, một nhà đào mận tỏa thơm ngát hương trời.”
Câu đối ca ngợi văn thơ, tri thức và công lao dạy học, tôn vinh những bậc thầy hoặc trí thức đã vun đắp tài năng cho học trò, để lại ảnh hưởng lâu dài trong xã hội. Hình ảnh “đào mận” tượng trưng cho học trò xuất sắc, còn “hương trời” là biểu tượng của danh tiếng và giá trị đạo đức, trí tuệ lan tỏa.
Các từ ngữ trong câu đối có ý nghĩa gì?
- 笔案 (Bút án): bàn viết văn, nơi sáng tạo văn chương
- 风生 (Phong sinh): gió thổi, gợi ý khí thế sáng tạo
- 十载 (Thập tải): mười năm
- 词葩 (Từ ba): hoa thơ, ám chỉ thơ hay
- 钟 (Chung): hun đúc, tạo nên
- 地秀 (Địa tú): tinh túy của đất, tài giỏi xuất sắc
- 翰箋 (Hàn tiên): bút lông và giấy viết
- 云捧 (Vân bổng): mây nâng đỡ, tượng trưng nâng đỡ tài năng
- 一门 (Nhất môn): một gia tộc, một dòng họ
- 桃李 (Đào lý): cây đào, cây mận; cũng chỉ học trò xuất sắc
- 馥 (Phức): thơm ngát
- 天香 (Thiên hương): hương trời, hương thơm lan tỏa
Câu đối chữ Hán Bút án phong sinh/ Hàn tiên vân bổng được tạo vào mùa xuân năm thứ 3 triều vua Bảo Đại, tức năm 1927. Phần dòng thượng khoản ghi: Bảo Đại tam niên xuân (mùa xuân năm thứ 3 vua Bảo Đại). Phần dòng hạ khoản ghi rõ người tặng: Lê Chi Phúc, Biên tu Hàn Lâm viện, nguyên là Lục sự Tòa Nam Án, tỉnh Kiến An, kính tặng.
Dòng chữ Câu đối chữ Hán Bút án phong sinh/ Hàn tiên vân bổng thể hiện giá trị văn hóa tri thức, sự kính trọng đối với học thuật và truyền thống dạy học, đồng thời minh chứng cho việc tri ân những công lao của trí thức trong xã hội Việt Nam thời Nguyễn.
Câu đối chữ Hán Bút án phong sinh/ Hàn tiên vân bổng không chỉ ca ngợi nghệ thuật văn chương và học thuật, mà còn tôn vinh bậc thầy, dòng họ và học trò, biểu hiện tư tưởng rằng tài năng được vun đắp qua thời gian sẽ lan tỏa như hương thơm ngát trời đất. Đây là biểu tượng của văn hóa tri thức, lòng kính trọng người dạy học và truyền thống giáo dục Việt Nam.
